Het wemelt in Nederland van de goede voorbeelden van ziekenhuizen die op het niveau van specialismen en’/of ziektebeelden met elkaar samenwerken. Twaalf daarvan komen aan de orde op het congres dat de Guus Schrijvers Academie (GSA) organiseert op 10 november in Utrecht. Reserveer daarom alvast deze datum. De GSA zoekt nog naar vier sprekers die in een voordracht van 22 minuten hun goede voorbeeld introduceren. Mark-Erik Nota, Lars Naber en Guus Schrijvers lichten hieronder goede voorbeelden en congres toe. Deze drie vormen de congrescommissie.
Een virtuele rondreis begint in het noorden des lands
Ter voorbereiding van het congres maakte de congrescommissie een denkbeeldige rondreis in ons land. In Friesland trof zij de Coöperatie Heelkunde Friesland aan, een maatschap van 32 Friese chirurgen. Voordeel: concentratie van niet-frequente operaties en eenvoudig onderlinge vervanging tijdens de ANW-diensten. Nadeel: aanpalend specialismen zoals radiologie werken niet in regionaal verband. In Groningen werkt Ommelander Ziekenhuis nauw samen met het UMC Groningen: de laatste is eigenaar van de eerste. Dit levert het voordeel op van snelle consultatie door Ommelander specialisten van UMC-experts van allerlei vakgebieden. Nadeel is dat de samenwerking haaks staat op de marktwerking tussen ziekenhuizen die in de wetgeving is vastgelegd. Drenthe loopt voor met de herinrichting van de acute zorg. Sinds het voorjaar van 2020 versterken de ziekenhuizen in Assen, Emmen, Meppel en Scheemda hun acute-zorgprofiel, terwijl de ziekenhuislocaties in Hoogeveen en Stadskanaal een meer electief zorgaanbod krijgen, in combinatie met een spoedpost. De veranderingen zijn verstrekkend, maar toch met draagvlak binnen de zorg en politiek-bestuurlijk tot stand gebracht.
Overijssel en Gelderland doen het uitstekend
Overijssel kent twee goede voorbeelden. Het ziekenhuis Meppel bleef overeind dankzij uitstekende ondersteuning van grote buurman, het Isala ziekenhuis in Zwolle. Binnenkort komt in Meppel een geheel nieuw ziekenhuisgebouw van de grond. In Twente functioneert de Maatschap Radiologie Oost-Nederland (MRON ) van radiologen en nucleair geneeskunde die voor het Medisch Spectrum Twente (Enschede en Oldenzaal), Ziekenhuisgroep Twente (Almelo en Hengelo) en Streekziekenhuis Koningin Beatrix (Winterswijk) werken. Voordeel: gemeenschappelijke apparatuur van hetzelfde merk maakt uitwisseling van data en beelden en overleg daarover eenvoudig. Nadeel is dat de besturen van de betrokken ziekenhuizen ander samenwerkingsambities hebben dan de radiologen. In Gelderland pakt Ziekenhuis Rijnstate voortvarend de uitgestelde zorg op die aan de orde is nu de bezetting met covid-19-patienten minder aan de orde is. Zij doet dat samen met een grote ZBC, Medical Parc in Rozendaal, die Rijnstate-operateurs ruimte biedt in haar accommodatie. Ook werkt dit Arnhemse ziekenhuis samen met het Slingeland ziekenhuis te Doetinchem en het Gelre ziekenhuis te Ede. Onder de naam ARTZ Oncologisch centrum werken deze drie ziekenhuizen intensief samen op het gebied van oncologie.
Zuid Nederland: zeker de moeite waard
Het Maastrichtse UMC+ en Zuyderland ziekenhyuis te Heerlen werken op tal van gebieden (oncologie, bijzondere tandheelkunde, cardiologie, klinische genetica, neurochirurgie, neurologie/ MS, oogheelkunde, plastische chirurgie en kindergeneeskunde) al jarenlang samen. Sinds 2017 werken de besturen van beide ziekenhuizen samen om de topzorg in Zuid-Limburg te behouden en te voldoen aan gestelde volume-normen.
Noord-Brabant was de eerste provincie waar de Covid-19 pandemie uitbrak. Sindsdien is daar een uitstekende samenwerking ontstaan tussen alle ziekenhuizen om besmette patiënten te spreiden over de instellingen. Van oudsher is daar de samenwerking op het terrein van de traumatologie.
Vergelijkbaar met Groningen kent Zeeland ook een intensieve samenwerking tussen een perifeer ziekenhuis (het Admiraal de Ruijter ziekenhuis te Goes) en een UMC (het Erasmus MC te Rotterdam). Ook hier is de laatste eigenaar van de eerste. Dit levert grote voordelen voor onderlinge consultatie en Juiste Zorg op de Juiste Plek: eenvoudige patiënten blijven in Goes of gaan weer terug daarnaartoe en complexe patiënten gaan naar Rotterdam.
De Randstad: prachtige voorbeelden
Zuid Holland kent twee prachtige initiatieven van gezamenlijke ziekenhuizen. Het eerste is de gezamenlijke prostaatkliniek Anser van acht ziekenhuizen, waaronder twee UMC’s. Het tweede betreft de concentratie van alle orthopedische operaties in de regio Haaglanden in de locatie van het ziekenhuis Langeland Ziekenhuis te Zoetermeer. Beide initiatieven beogen door het creëren van deze focusklinieken de kwaliteit te verhogen en kosten te verlagen.
In Utrecht functioneert het Regionaal Academisch Kankercentrum RAKU. Artsen en verpleegkundig specialisten van het UMC Utrecht, St. Antonius Ziekenhuis (Utrecht/Nieuwegein) en Meander Medisch Centrum (Amersfoort) werken als één regionaal team samen binnen het RAKU om patiënten met zeldzame tumoren in de buik de best mogelijke zorg te bieden en een betere genezingskans. De ziekenhuizen delen operatieteams en speciale robotapparatuur om operaties bij buiktumoren nog beter uit te voeren.
De laatste provincie die de congrescommissie aandeed was Noord-Holland. Zij bleef hangen in Amsterdam. Hier functioneren twee ziekenhuizen, beide met twee locaties: Het Amsterdam UMC Amsterdam met locaties AMC en VUmc en het OLVG met locatie West en Oost. Beide ziekenhuizen zijn intern en met elkaar bezig om taken te herschikken en bijvoorbeeld te komen tot goede en goedkope acute zorg voor de gehele agglomeratie Amsterdam.
Sprekers gevraagd op congres 10 november over samenwerking tussen ziekenhuizen
De hier bovengenoemde voorbeelden van goede samenwerking tussen ziekenhuizen zijn niet volledig: vele goede initiatieven bleven onvermeld. Wellicht zijn er nog betere die de congrescommissie niet kent. De congrescommissie heeft als ambitie om 12 (twaalf!) van de vele goede voorbeelden aan de orde te komen. Acht daarvan nodigen wij zelf uit. Voor vier sprekers die zichzelf aanmelden, bestaat ruimte op het congres van 4 x 22 minuten. Ben jij voorzitter, secretaris, projectleider van een samenwerkingsverband rond een specialisme of rond een ziektebeeld? Levert je inzet goede resultaten op? Of juist niet, omdat alles en iedereen tegenzit? Meld je dan aan bij de congrescommissie via Petra Schimmel op secretariaat@guusschrijvers.nl of telefonisch via 06-53370437. Zorg dat je aanmelding voor 1 september bij on binnen is.
Tenslotte
Op het congres van 10 november komen ook plenaire sprekers aan bod die in het algemeen de vraag beantwoorden: wat zijn voor- en nadelen van ziekenhuissamenwerking vanuit 1. Gezondheidsperspectief van patiënten 2. Professionele kwaliteit zoals continuïteit van zorg 3. Economische perspectief en 4. Het perspectief van werkgelegenheid en arbeidssatisfactie van ziekenhuismedewerkers. Daarnaast zou het kunnen zijn dat op 10 november de voornemens van de nieuwe regering voor de ziekenhuizen bekend zijn. Als dat zo is, verzoeken wij de plenaire inleiders en de goede-voorbeeld-sprekers om na te gaan of de voornemens van de regering bestaande samenwerking tussen ziekenhuizen bevorderen of juist afremmen. Dus afsluitend: reserveer alvast de datum van 10 november. Medio september en wellicht eerder staat het congresprogramma op https://www.guusschrijversacademie.nl/ . Dan kun jij je inschrijven.