Financiële transparantie van ziekenhuizen kan beter

In 2012 kostte een heupoperatie 9.000 euro. En een staaroperatie 2.210 euro. Spataderen verwijderen kostte in een ziekenhuis gemiddeld 800 euro. Deze tarieven zijn bekend dankzij een publicatie van DBC Onderhoud van begin dit jaar. Onbekend blijft wat de spreiding bedraagt rond deze gemiddelden.

Ongetwijfeld zijn er ziekenhuizen die ver onder en ver boven het gemiddelde zitten van 9.000 euro voor een heupoperatie. Ik pleit ervoor dat per individueel ziekenhuis bekend wordt wat de tarieven zijn voor hun DOT’s, wat anno 2014 de nieuwe naam is voor DBC’s. Dan ontstaat er maatschappelijke discussie. Dan kunnen zorgverzekeraars aan hun cliënten eventueel een korting op de nominale premie bieden, indien zij hun ingreep ondergaan in een ziekenhuis met een laag tarief daarvoor. Dat gebeurt zo al in de USA. Dit pleidooi hield ik op 8 december tijdens een presentatie van mijn boek bij het gerenommeerde adviesbureau AEF te Utrecht.

Ook op een andere manier zie ik graag de financiële transparantie van ziekenhuizen hoger worden. De divisies van ziekenhuizen zijn tegenwoordig Resultaats Verantwoordelijke Eenheden (RVE’s). Dat houdt in dat de divisieleiding verantwoordelijk is voor de kostenbegroting en voor de bereikte kwaliteit van zorg. Daarin wil ik toevoegen dat de leiding ook verantwoordelijk is voor de inkomsten van haar divisie.

Bleeders en feeders
Dan wordt duidelijk dat sommige divisies grote verliezen leiden. Zoals de Spoedeisende Hulp en de geboortezorg. Dat zijn in vakjargon de bleeders. Andere divisies (zoals die met veel electieve zorg en veel oncologische zorg) maken winst. Dat zijn de feeders. Die verschillen ontstaan omdat de tarieven voor DOT’s niet goed de kostprijzen daarvan weergeven. Een DOT-tarief voor een eenvoudige ingreep zoals een wond hechten bedraagt bijvoorbeeld 450 euro, terwijl deze ingreep in de praktijk een paar honderd euro minder kost.

DOT-tarieven
Door openbaarmaking van de feeders en bleeders van ziekenhuizen komt er een discussie op gang binnen en buiten het ziekenhuis over de wenselijke hoogten van de DOT-tarieven. Verder hebben ziekenhuizen dan een argument om zorgverzekeraars ervan te weerhouden om eenvoudige maar dure ingrepen elders onder te brengen. Dat kan alleen als zij dan tegelijkertijd ook de te goedkoop geprijsde ingrepen beter betalen.

Profitcenters
Zoiets heet vestzak/broekzak beleid: de tarieven voor eenvoudige ziekenhuisingrepen kunnen omlaag, indien tegelijk de tarieven voor dure ingrepen omhoog gaan. Ook worden de managers van de divisies zelfstandiger, als zij ook hun inkomsten kennen. Zij kunnen gemakkelijker gaan samenwerken met partners in de eerste lijn en de care-sector. Eigenlijk worden de divisies dan profitcenters: dochterondernemingen van een groter concern. Het ziekenhuis wordt ontvlochten in overzichtelijke profitcenters. In hoofdstuk 16 van mijn nieuwe boek Zorginnovatie volgens het Cappuccinomodel komt de financiële transparantie van ziekenhuizen uitvoerig aan de orde. Die kan dus beter dan die nu is.