Om 2,2 miljoen Nederlanders met chronische pijn te ondersteunen ontwikkelden Spierziekten Nederland en 17 patiëntenorganisaties een online cursus ‘Omgaan met pijn’. De cursus is gebaseerd op de nieuwe zorgstandaard Chronische Pijn en is ontwikkeld in samenwerking met pijnspecialisten uit diverse centra.
Acute pijn
De meerderheid van de patiënten met spierziekten heeft last van chronische pijn. Dat is ook het geval bij tal van andere chronische aandoeningen. Acute pijn heeft een waarschuwingsfunctie: een orgaan of een ander lichaamsdeel is bijvoorbeeld ontstoken. Of een spier of pees is gescheurd.
Chronische Pijn
Vaak begint chronische pijn als acute pijn. Daarna spelen ook andere factoren mee die de pijn in stand houden. Zo kan het gebeuren dat het brein pijnsignalen blijft ontvangen, ook al is het oorspronkelijke letsel weggenomen. Dat is bijvoorbeeld het geval bij fantoompijnen. Ook kunnen psychische factoren de pijn in stand houden. Bijvoorbeeld als een patiënt gaat catastroferen (zich heel ongelukkig gaat voelen). Verder kunnen sociale omstandigheden de pijn chronisch maken. Als patiënten met chronische aandoeningen alleen aandacht krijgen van hun naasten of zorgprofessionals als zij pijn tonen, bestaat het risico dat zij alleen al daardoor chronische pijn ontwikkelen.
Gevaren
Door het verkeerd omgaan met chronische pijn kunnen patiënten hun pijn nog verergeren. Hier liggen drie gevaren op de loer:
- Mensen met chronische pijn hebben vaak goede – en slechte dagen. Op goede dagen is de pijn afwezig. Zij gaan dan druk aan de slag, bijvoorbeeld in de tuin of in huis. Meestal volgt na zo’n goede dag een slechte dag, omdat men zich geforceerd heeft . Beter is het om ook op goede dagen de eigen activiteiten te doseren. Dit heet pijnmanagement.
- Patiënten met chronische pijn hebben de neiging zich groot te houden. Zij geven dan sociaal wenselijke antwoorden op vragen naar hun welbevinden. Later moeten ze hun voorgewende flinkheid vaak bekopen met fikse pijnen.
- Het derde gevaar is medicatieverslaving. Door steeds maar weer pijnstillers te slikken, gaat het lichaam zich daarop instellen. De verslaving kan zowel somatisch als psychisch oorzaken hebben.
Uitvraaggesprek
Vanwege de complexe oorzaken en instandhoudingsfactoren van chronische pijn, zou iedere arts, fysiotherapeut of verpleegkundige een multidisciplinaire diagnose over chronische pijn moeten stellen met scoringsvragenlijsten en een grondige anamnese. Noem het maar een uitvraaggesprek. Daarvoor ontbreken vaak de tijd en de competentie bij zorgverleners. Ook komt het voor dat patiënten de moed al opgegeven hebben dat er iets te doen is aan die chronische pijn. Zij verzwijgen die klachten dan tijdens het consult.
Eigen inbreng
Chronische pijn kan een grote invloed hebben op het maatschappelijk functioneren en het persoonlijk welzijn van iemand. Hulpverleners kunnen soelaas bieden, maar patiënten kunnen zelf ook veel doen aan een betere kwaliteit van leven. Chronische pijn is in de regel niet uitsluitend te behandelen met een pil of een medische ingreep. Het doel van de online cursus is dan ook om informatie te geven aan patiënten over het ontstaan en het bestrijden van chronische pijn. Na de cursus weet de patiënt hoe hij zelf kan werken aan herstel. Verder komen er vele patiënten aan het woord met tips over het omgaan met chronische pijn. De cursus tref je hier aan. De kosten bedragen 95 eurocent.
Bestuursvoorzitter
Al deze informatie pikte ik op voorafgaande aan de jaarlijkse ledenvergadering van Spierziekten Nederland. Tijdens die vergadering hebben de leden mij gekozen tot hun bestuursvoorzitter. Dat is een niet-betaalde functie van circa twee dagdelen per week. Ik neem mij voor regelmatig in deze nieuwsbrief over Spierziekten Nederland te publiceren.