Koppel het overheidsbudget voor langdurige zorg aan het te verwachten aantal zorgvragers in 2019. Dit is de eerste tip van Vlaamse beleidsmakers en wetenschappers, die ik oppikte tijdens een symposium in Brussel op 19 mei over de Vlaamse variant van het PGB.
Persoons Volgende Financiering
De Vlaamse overheid gaat in de komende maanden haar beleid voor het PVF-beleid evalueren. De afkorting PVF staat voor Persoons Volgende Financiering. Dit is een tussenvorm van levering in natura van langdurige zorg en persoonsgebonden budget. Ik schreef eerder hierover. Het symposium werd georganiseerd door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH), dat de PVF uitvoert. Ondergetekende trad op als dagvoorzitter. Ik pikte enkele opmerkelijke ontwikkelingen op, die ik formuleer als tips aan Nederlandse beleidsmakers en leidinggevenden.
Koppeling aan zorgvraag
Met de eerst tip begint dit bericht: Koppel het overheidsbudget voor langdurige zorg aan het te verwachten aantal zorgvragers in 2019. Deze tip is afkomstig van James van Casteren, zeg maar de hoogste baas van het VAPH. Volgens hem is er grote waardering voor de Vlaamse VAPH. Het Belgische dagblad De Standaard spreekt zelfs van een niet-Belgische regeling. Niet-Belgisch wil in dit geval zeggen, dat de regeling goed werkt met weinig fraude en bureaucratie. Hij hekelde dat het Vlaamse parlement haar PVF-budget niet koppelt aan het te verwachten aantal personen met een handicap. Daardoor komen mensen met een goedgekeurde PVF-aanvraag op wachtlijsten te staan. Dat leidt tot negatieve beeldvorming rond de regeling. Kortom, de PVF is een prima regeling, maar te duur voor het Vlaamse parlement.
Gelijke rechten gehandicapten
Stel het artikel 19 van het VN-verdrag inzake mensen met een beperking centraal in het beleid. Nederland ratificeerde dit verdrag in juli 2016. België al eerder. Op grond van dit verdrag nam de Vlaamse overheid het initiatief tot de PVF. Op het symposium van 19 mei in Brussel benadrukten vele sprekers het belang van dit verdrag voor mensen met een beperking. Op grond van artikel 19 erkent Nederland het gelijke recht van alle personen met een handicap om in de maatschappij te wonen met dezelfde keuzemogelijkheden als anderen. Ons land moet verder waarborgen dat deze mensen niet verplicht zijn te leven volgens een bepaalde leefregeling. Verder dient Nederland te borgen dat mensen met handicap toegang hebben tot ondersteunende diensten, zoals persoonlijke assistentie. In Nederlandse verzorgings- en verpleeghuizen bestaan vaak bepaalde leefregels, zoals altijd gezamenlijk eten op een vastgesteld uur. Volgens mijn Vlaamse collega’s verbiedt het VN-verdrag dit soort regels.
Anderen deelnemers benadrukten dat het toegang hebben tot persoonlijke assistentie leidt tot minder noodzaak tot het aanvragen van een PGB. Een persoonlijk assistent is beschikbaar voor alle persoonlijke taken, zoals schoonmaken, lichaamsverzorging en reisbegeleiding. Het VAPH stelt alleen het wekelijkse aantal uren voor persoonlijke assistentie vast en niet de specifieke taken of de tijdstippen waarop de assistentie er dient te zijn.
Alleen zorgkosten
Richt de PVF op zorgkosten; laat de gewone kosten voor wonen, maaltijden en dagbesteding erbuiten. In veel Europese landen beperkt de overheid haar betalingen voor langdurige zorg tot zorgkosten en betalen burgers met een handicap zelf hun kosten voor wonen, maaltijden en dagbesteding. De Nederlandse Wet Langdurige Zorg (WLZ) betaalt deze kosten wel voor mensen met een hoog zorgzwaartepakket. Europees gezien is dat uitzonderlijk. Als mensen met een ernstige handicap voor hun gewone levensonderhoud voortaan zelf gaan betalen, gaat hiervan een emanciperende werking uit. En dan kunnen ook de eigen bijdragen binnen de WLZ omlaag.
Evaluatie PVF
Tot zover enkele bevindingen van wetenschappers en beleidsmakers voor langdurige zorg in Vlaanderen. Op basis van de conclusies op die dag gaat een evaluatie van de PVF plaatsvinden. Die komt uit begin 2019. In de wandelgangen bleken deelnemers te hopen op meer geld voor langdurige zorg en enige aanpassingen van de regelingen binnen de PVF.
Werkbezoek Brussel
Op woensdag 29 augustus organiseren mijn collega’s en ik een werkbezoek aan de PVF en de VAPH. Tot nu toe hebben zich 25 beleidsmakers en onderzoekers van gemeenten, VWS, landelijke instanties en grote zorgaanbieders aangemeld. Er is nog plaats voor enkele belangstellenden. Interesse? Klik dan hier voor meer informatie.