Congres over samenwerking tussen ziekenhuizen zoekt sprekers

Samenwerking wordt het nieuwe fuseren. Deze slogan over ziekenhuizen komt het laatste jaar in vakbladen en interviews met gezaghebbende mensen in de zorg steeds vaker naar voren. Onduidelijk is echter hoe de samenwerking die in de plaats moet komen van fusies vormgegeven kan worden. Tijdens een congres op 15 mei 2019 in Stadion Galgenwaard te Utrecht staat dit onderwerp centraal. Het congres wordt georganiseerd door de Stichting Guus Schrijvers Academie. Dagvoorzitter is Wim Schellekens. Hij stelt samen met ondergetekende het programma samen.

Goede voorbeelden

Wij beogen kennis over te dragen over 1. theoretische concepten van samenwerking 2. de stand van zaken in de regio’s 3. de implementatie van samenwerking en 4. Buitenlandse voorbeelden van samenwerking. Voor elk van deze thema’s zoeken wij goede voorbeelden die gepresenteerd worden door sprekers met kennis van zaken, passie en ervaring. Je kunt je aanmelden als spreker of als flitspresentator via secretariaat@guusschrijvers.nl. Hieronder vind je een toelichting op de vier thema’s.

Theoretische samenwerkingsconcepten

Vooralsnog onderscheiden wij zes theoretische vormen van samenwerking:

• Het professionele netwerk zonder eigen juridische rechtspersoon. Denk aan een Regionaal Overleg Acute Zorgketen. Of aan een Comprehensive Cancer Network. Geschat wordt dat elk ziekenhuis tal van deze netwerken kent. Veelal zijn deze gericht op uitwisseling van informatie, kwaliteitsverbetering, nascholing en het delen van ondersteunende diensten.
• Het bestuurlijke overleg zonder eigen juridische rechtspersoon van RvB’s en besturen van MSB’s die in dezelfde regio’s werken.
• De gezamenlijke dochteronderneming. Meestal is dit een stichting of BV, gericht op bijvoorbeeld het gezamenlijk ontwikkelen van onderlinge elektronische communicatie. Of uitvoering van zorg aan mensen met chronische aandoeningen en aan kwetsbare ouderen, of het ontwikkelen van spoedzorgketens. Veelal krijgen deze rechtspersonen projectsubsidies en/of rechtstreekse financiële steun van zorgverzekeraars, gemeenten of overheidsprogramma’s. Een voorbeeld is de Stichting Transmurale Zorg Den Haag en Omstreken.
• De coöperatie. Dit is veelal een juridische vereniging van ziekenhuizen en andere zorgaanbieders. Elk lid bepaalt zelf welke activiteit het in de coöperatie wil onderbrengen. Denk aan de coöperatie van ziekenhuis Vie Curie te Venlo en Laurentius te Roermond.
• De regionale maatschap van bijvoorbeeld chirurgen of radiologen. Die regelt de ANW-diensten, de taakverdeling tussen ziekenhuizen en de aanschaf van apparatuur. Hiervan bestaan al voorbeelden in Friesland en Twente.
• De regionale stichting of BV die verantwoordelijk is voor een deel van het aanbod van medisch specialistische zorg. Her en der bestaan ideeën om regionale acute zorg van huisartsenposten, ambulancediensten en SEH’s onder te brengen bij één rechtspersoon en af te splitsen van de oorspronkelijke moederorganisaties. Idem dito bij geboortezorg.

Podium voor innovaties

Op het congres komt elk van deze zes concepten aan de orde, plenair, in parallelsessies of in flitspresentaties. Wij zijn geen voor- of tegenstander van een van de zes opties. Het congres biedt een podium voor innovaties op het terrein van regionale samenwerking tussen ziekenhuizen.

Samenwerking gelijksoortige ziekenhuizen

Verder bestaat er onderlinge samenwerking tussen gelijksoortige ziekenhuizen, en wel tussen UMC’s, Topklinische ziekenhuizen, algemene (kleine) ziekenhuizen, alle algemene ziekenhuizen binnen NVZ verband en tussen revalidatiecentra. Deze brancheorganisaties hebben alle een visie op hun verhouding tot andere ziekenhuizen. Deze vorm samenwerking komt ook aan bod op dit congres.

Eerste lijn en VVT-sector

In de marge komt ook de samenwerking van ziekenhuizen met de eerste lijn en met de VVT-sector naar voren. Hierover organiseren wij aparte congressen. Daarom is er hiervoor minder aandacht op dit congres.

Samenwerking in de regio’s

Wij onderscheiden drie soorten regio’s: 1. De vier grote steden en hun randgemeenten 2. Middelgrote steden met een groot achterland (bijvoorbeeld Groningen, Tilburg, Alkmaar, Eindhoven en Arnhem) 3. Dunbevolkte gebieden zonder grote steden (bijvoorbeeld Drenthe, Friesland en Zeeland). De ziekenhuizen binnen deze drie categorieën, vertonen verschillende vormen van samenwerking. Die samenwerking varieert van heftige concurrentie tot vruchtbare en inspirerende initiatieven. De bedoeling is een regioparade tijdens het congres te organiseren met voordrachten van 15 minuten.

Implementatie samenwerking

Samenwerking tussen ziekenhuizen in een regio kan op vier manieren tot stand komen:

• Op grond van een beleidsnota met SMART-doelen van samenwerking, een sterkte-zwakte analyse en een lange termijn perspectief (missie).
• Via het navolgen van goede voorbeelden elders. Dit is de implementatie-aanpak van Rogers in zijn boek The dissemination of Innovations.
• In cocreatiegroepen van professionals bottom up realiseren van samenwerking rond onderwerpen waarvoor urgentie bestaat. Zo zijn verloskundige samenwerkingsverbanden tot stand gekomen en ook palliatieve netwerken.
• Via het creëren van gunstige randvoorwaarden. Meestal betreffen die de elektronische communicatie, de bekostiging, de besluitvorming en de governance binnen de samenwerking.

Deze vier vormen hebben elk hun eigen voor- en nadelen. Het gelijktijdig toepassen van deze vier strategieën kan, maar maakt implementatie wel verwarrend en complex. Op het congres komen deze vier strategieën aan de orde.

Goede voorbeelden buitenland

De regionale samenwerking tussen ziekenhuizen vindt op innovatieve manier plaats in Schotland en Denemarken. In Schotland kopen de financiële instanties zorg doelgroepsgewijs in. Voorbeelden zijn de inkoop van acute zorg bij ziekenhuizen, ambulancediensten en huisartsen. De elektronische communicatie tussen ziekenhuizen wordt op regionaal of nationaal niveau opgepakt. In Denemarken is in tien jaar tijd de ziekenhuiszorg in vijf regio’s ingedeeld, elk rond een groot academisch centrum. Ook hier is veel aandacht voor digitale communicatie.

Sprekers gezocht

Het congres op 15 mei is van 13.00 uur tot 20.00 uur, met veel tijd voor informele ontmoetingen. Wij experimenteren met deze tijden, zodat deelnemers dan buiten de spits kunnen reizen.

Wij zoeken de volgende sprekers:

• Een plenaire spreker uit Nederland.

• Twaalf sprekers die in een kwartier tijd hun goede voorbeeld van regionale samenwerking tussen ziekenhuizen presenteren.

• Een juridisch expert die vertelt welke vorm van samenwerking tussen ziekenhuizen is toegestaan en wanneer er sprake is van kartelvorming.

• Vier flitspresentatoren die in 10 minuten een voordracht houden over bijvoorbeeld een nieuwe vorm van uitwisseling van digitaal beeldverkeer tussen ziekenhuizen, een pas gestart samenwerkingsproject, een onlangs afgeronde studie of over een recent onderzoek op dit gebied.

Aanmelden

Wij stellen het op prijs, beste lezer, als jij een van bovenstaande sprekers wilt zijn op het congres op 15 mei. Wil je niet zelf spreken maar een collega aanbevelen, dan is dat ook goed natuurlijk. Je kunt je als spreker aanmelden tot 15 januari 2019 bij congresorganisator Petra Schimmel via secretariaat@guuschrijvers.nl. Wie een flitspresentatie wilt houden, kan zich aanmelden tot 15 maart. Wim Schellekens en ondergetekende gaan ondertussen ook zelf actief op zoek naar goede voorbeelden.

Save the date

In de tweede helft van januari verschijnt het programma van het congres op 15 mei 2019 over samenwerking tussen ziekenhuizen op de website van de Guus Schrijvers Academie. Wordt vervolgd dus.