Meer ziekenhuisopnamen bij overbelaste huisartsen
Bij huisartsen met een hoge werkdruk en een geringe arbeidssatisfactie komen ziekenhuisopnamen van spoedpatiënten en chronisch zieken vaker voor. Dat is de conclusie van een op 12 augustus gepubliceerd onderzoek onder Deense huisartsen[i]. Guus Schrijvers licht het artikel toe en geeft de betekenis ervan aan voor de zorg in Nederland.
Ruin 400.000 patiënten
De onderzoeksgroep bestond uit 392 solo-huisartsen. Zij werkten gemiddeld reeds 18,9 jaren als huisarts. Hun praktijkgrootte varieerde van 1544 tot 1935 ingeschreven patiënten. Van deze 392 huisartsen deden 461.376 patiënten (25-plussers) deel.
Psychisch welzijn van huisartsen
De relatie tussen twee indicatoren stond centraal in de studie. De eerste betreft het psychisch welzijn van huisartsen, gemeten met vijf gevalideerde vragenlijsten over onder meer werkvermogen, arbeidssatisfactie, geestelijke gezondheid en burned-out verschijnselen. De onderzoekers combineerden deze uitkomsten tot één begrip: psychisch welzijn.
Eerstelijns gevoelige opnamen
De tweede indicator betreft de ziekenhuisopnamen die gevoelig zijn voor de sterkte van de eerste lijn. In vakjargon zijn dat de hospitalizations for ambulatory care sensitive conditions. Dit is een internationaal erkende maatstaf voor de kracht van de eerstelijn. Hieronder vallen bijvoorbeeld spoedopnamen voor onder meer longontsteking, urineweginfecties, geperforeerde appendicitis en opnamen voor chronische aandoeningen zoals COPD exacerbaties, diabetes, hypertensie en astma. De onderzoeksgroep registreerde de opnamen zes maanden lang na het meten van dat psychisch welzijn. Voor een beschrijving van de dataverzameling, standaardisering van gegevens en statistische analyses verwijs ik naar het omvangrijke wetenschappelijke artikel.
Minder welzijn meer opnamen
De onderzoeksvraag luidde kortweg: bestaat er een verband tussen de twee genoemde indicatoren? Het antwoord is ja: Een lager psychisch welzijn van huisartsen hangt samen met een hoger aantal van deze opnamen per 1000 patiënten. Het artikel geeft ook aan dat deze eerstelijns gevoelige opnamen vooral plaatsvinden bij personen uit lagere inkomensgroepen, bij ouderen en bij mensen met meer dan één chronische aandoening.
Betekenis voor Nederland
De
kracht van het onderzoek is gelegen in de omvang, de gevalideerde vragenlijsten
over psychisch welzijn en het empirisch meten van die opnamen gedurende zes
maanden na de metingen bij de huisartsen zelf. Het zou goed zijn de studie in
Nederland te herhalen. Laat ik voorlopig ervan uitgaan dat de Deense uitkomsten
ook voor ons land gelden. Dan is niet te ontkomen aan praktijkverkleining,
administratie vermindering, introductie van arbeidsbesparende software en het
verder terugdringen van nachtdiensten voor huisartsen. En dat allemaal in de
vorm van maatwerk. Immers, niet elke huisarts-solist heeft behoefte aan al deze
maatregelen.
[i] Nørøxe KB, AF Pedersen, AH Carlsen,F Bro, P Vedsted, Mental well-being, job satisfaction and self-rated workability in general practitioners and hospitalisations for ambulatory care sensitive conditions among listed patients: a cohort study combining survey data on GPs and register data on patients, BMJ Qual Saf Epub ahead of print:August `12, 2019, doi:10.1136/ bmjqs-2018-009039