Interview met Marcel de Krosse op 12 mei
“In maart vroegen 9.600 personen, meestal een zorgprofessional namens een cliënt, een indicatie aan voor zorg vanuit de Wet Langdurige Zorg. Dit betroffen vooral wensen tot opnamen in een verpleeghuis. Onder die 9600 bevonden zich 1455 spoedaanvragen. Deze aantallen zijn ongeveer even hoog als in 2019 en 2018. De Corona uitbraak die begin maart uitbrak, heeft het aantal aanvragen NIET afgeremd. Ik baseer mij op de data die het CIZ bekend maakte op haar totaal vernieuwde database. Inmiddels weet ik (maar dat staat nog niet in de database) dat er in april en mei 2020 wel een daling te zien is. Aanvankelijk paste dit bij het seizoenspatroon wat we elk jaar zien, maar pas sinds kort is de daling forser. Ik begrijp dit niet. Het aantal opnamen in verpleeghuizen is sinds begin maart namelijk al drastisch teruggelopen, begrijpen we. In andere zorgsectoren (eerstelijn, ziekenhuizen, ggz) is de reguliere zorg ook aanzienlijk verminderd. Blijven deze mensen dan toch gewoon thuis met ondersteuning van mantelzorgers? Krijgen we straks een tsunami aan opnames? Dat baart mij zorgen”
Wie is Marcel de Krosse professional en …
Woorden van deze strekking spreekt de arts Marcel de Krosse uit, halverwege het interview dat ik met hem heb over corona en het CIZ. Hij is bestuursadviseur bij het CIZ: “ik houd mij o.a. bezig met beleidsvoornemens en te verwachten wetgeving. Ik onderhoud contacten met andere overheidsinstanties maar ook bijvoorbeeld met Actiz en VGN.”. Momenteel houdt De Krosse zich ook bezig met de positie van de arts binnen de CIZ-organisatie “zij hebben een belangrijke rol in het geheel, maar dat komt niet altijd goed voor het voetlicht”. Sinds de uitbraak coördineert hij bij het CIZ het corona-beleid (“Ik dacht eerst dat ik kon volstaan met een memo aan alle onderzoekers/indicatiestellers over niet handen schudden en wel handen wassen. Nu neemt die coördinatie een paar dagen per week in beslag”.
De Krosse is arts sinds 1985. Hij werkte altijd in het sociale domein: bij een GGD, een zorgverzekeraar en tot 2005 bij een Regionaal Indicatie Orgaan (RIO), voorloper van het CIZ. Sedert de oprichting daarvan in 2005 werkt hij aldaar. Hij volgde opleidingen in de sociale geneeskunde, sociale geriatrie en forensische geneeskunde: “mijn leven is leren”. Marcel en ik kennen elkaar sinds 1998, toen ik de oprichting van de RIO’s evalueerde op verzoek van VWS.
… wie is hij privé?
Marcel (61 jaar) verblijft normaal gesproken gedurende de week in Nieuwegein en voor de rest van de tijd in Brussel en doet aan yoga “dan laat ik vaak mijn gedachten gaan over strategische ontwikkelingen”. Zijn partner woont en werkt in Brussel. Sinds de uitbraak verblijft Marcel daar ook. “de verbindingen uit Brussel zijn soms beter dan binnen Utrecht. Thuis werken is anders. De video-vergaderingen vereisen meer concentratie. Privé en werk lopen door elkaar. En wandelen en boodschappen doen gaan hier moeizamer dan in Nederland. Politieagenten houden ons aan: bent u niet te ver verwijderd van uw eigen huis? is deze verplaatsing wel noodzakelijk?” De Krosse is momenteel eigenlijk alle dagen van de week wel bezig met zijn werk.
Is het werk van het CIZ veranderd door de corona-uitbraak?
“Alle CIZ medewerkers werken nu vanaf huis en met beeldbellen. Ik heb grote waardering voor de creativiteit en de snelheid waarmee onze ruim 1000 professionals (749 FTE in 2019) (749 FTE in 2019) die overstap hebben gemaakt. Indien mogelijk organiseren zij een video gesprek met de cliënt. Deze video-gesprekken zijn goed voorbereid. En dankzij de goede samenwerking met de zorgaanbieder is de aanvraag al grotendeels ingevuld. Dankzij eenvoudig te bedienen software en hardware en dankzij goede scholing lopen de contacten tussen onze adviseurs en zorgprofessionals uitstekend.”
“Het beeldbellen met de cliënt concentreert zich op inconsistenties of onduidelijkheden in de aanvraag. Alleen bij cliënten voor de Wet Zorg en Dwang kunnen we vaak niet volstaan met beeldbellen. Die beoordelingen moeten we dan helaas uitstellen. Een extra-voordeel van beeldbellen is, dat mantelzorgers (die soms ver weg wonen en nu hun naaste vaak ook niet mogen bezoeken) mee kunnen kijken. Overigens werken wij met Skype-for-business en niet met Zoom. We bekijken nu of we ook na de corona-uitbraak doorgaan met beeldbellen voor een deel van de aanvragen.”
Speciale werkwijze om administratieve druk te verminderen
“Voor V&V-instellingen die veel coronapatiënten hebben, geldt thans een tijdelijke regeling tot 1 juni. Als zij een indicatie aanvragen, bijvoorbeeld voor een verhoging van het toegewezen zorgzwaartepakket, krijgen zij automatisch een indicatie voor een jaar na invulling van het aanvraagformulier. Deze indicaties worden op een later tijdstip alsnog goed door ons onderzocht. Wij noemen dat een registratieve indicatie. Deze regeling is algemeen bekend in het veld. En is bedoeld om de administratieve druk van artsen en verpleegkundigen te verlichten. Zij moeten vaak aanvullende medische informatie opsturen en hebben nu alle tijd en aandacht nodig voor de corona patiënten. Om te voorkomen dat cliënten dan lang moeten wachten op een indicatiebesluit, is deze regeling in het leven geroepen. Iedere instelling heeft er wel eens gebruik van gemaakt. Er is tot nu echter maar een enkele instelling die daarvan meer dan drie keer gebruik heeft gemaakt. Wij hebben deze regeling ontworpen op verzoek van Actiz. Zoals het er nu naar uitziet, stopt de regeling op 1 juni. De gehandicaptenzorg had geen behoefte aan een dergelijke regeling. Nou ja, wij maken bij het CIZ geen regelingen omwille van de regelingen. “
Is het aantal aanvragen en indicaties veranderd sinds begin maart?
De Krosse geeft het antwoord waarmee dit interview begint. Hij vervolgt: “In deze coronatijden verlopen gesprekken tussen het moment van de aanvraag en de opname in een verpleeghuis anders. Ik bedoel gesprekken tussen cliënt, mantelzorger en zorgprofessional zoals huisarts of wijkverpleegkundige. Voor mij is dit een black box. Ik hoop dat onderzoekscentra dit onderwerp willen onderzoeken. Zonmw heeft sinds een paar dagen een groot onderzoeksprogramma over corona geopend voor dit soort onderwerpen. Wij hebben met onze nieuwe database, voor iedereen te bereiken op onze website, ook veel data voor hen beschikbaar.”
Zijn jullie voorbereid op een nieuw uitbraak (tweede golf) of (over enkele jaren) een uitbraak van een besmetting met een nieuw virus?
“Jawel. Dan halen we alle regelingen van de afgelopen weken weer uit de kast. Lastiger is het nu om in te spelen op de afschaling van de lock down. Ik vraag mij af of landelijke regelingen nog wel helpen. Neem het collectieve besluit van geen bezoek aan verpleeghuisbewoners. Er bestaan instellingen die thans reeds in staat zijn veilig bezoek te ontvangen. Andere zullen ook na een landelijk besluit (dat bezoek weer mag) daar nog niet veilig toe in staat zijn.”
“Of neem het besluit dat wij geen huisbezoeken meer afleggen. We zien nu dat sommige instellingen zich hierop al goed hebben voorbereid met bv. een kubus, tent, container of een ander vorm van een gesloten gespreksruimte. Daar zouden wij alweer op bezoek kunnen komen. Sommige instellingen nodigen ons daartoe zelfs alweer uit. Maar de landelijke richtlijn is nog steeds: niet doen. Hierop past volgens mij nu maatwerk”.
Welke vraag miste jij in het interview?
“Tja, bijvoorbeeld de vraag: welke mogelijkheden zie je als gevolg van corona op de langere termijn? Er worden deze weken veel mensen werkloos. De vraag van de langdurige zorg naar medewerkers blijft onverminderd groot. Mensen werkzaam in de zorg zijn nu onze helden. Maak daarvan gebruik, denk ik dan. Het is beter om overheidsgeld te besteden aan langdurige zorg dan aan sociale uitkeringen. Waarom starten we niet in deze coronatijd een grote wervingscampagne? Ik besef, ik ga hier niet over. Maar Brusselse wandelingen in de frisse wind leveren, althans bij mij, out-of-the-box ideeën op. “
Guus Schrijvers schreef dit stuk.