Wereldwijd zijn ziekenhuizen bezig met out-of-hospital services

Onlangs verscheen het rapport Delivering healthcare services closer to home: An international look at out of hospital, community-based healthcare services, geschreven door de twee KPMG-topadviseurs van Australië en Nederland, te weten Gary Belfield en Anna van Poucke . Hieronder volgt een recensie. 

Dit rapport is een leuke, informatieve en onderhoudende, knipselkrant over goede (ziekenhuis)zorg- aan- huis projecten van verschillende KPMG partners/opdrachtgevers wereldwijd. De projecten worden in het KPMG jargon aangeduid als Integrated Care Networks (ICNs), Integrated Care Systems (ICSs) en OOH (Out Of Hospital) services.

Er zijn vele goede redenen voor populatie-gebonden zorg aan huis

Het rapport opent met een krachtige stelling dat geïntegreerde extramurale zorgnetwerken een betere grip hebben op het welzijn van leden uit een populatie en daarmee meer proactieve zorg verlenen in plaats van gebruikelijke reactieve ‘reparatiegeneeskunde’. Echter, het stelt meteen ook dat dit een hypothese is. Want initiatieven voor dit onderwerp zijn meestal nog kleinschalige pilootprojecten zijn die, gezamenlijk, uiteindelijk hele gezondheidszorgsystemen kunnen gaan veranderen. Wel is het zo goed als zeker dat deze trend onomkeerbaar is, omdat: er een toenemende zorgvraag is door o.a. een vergrijzende populatie en steeds minder middelen om die zorg te kunnen leveren. Het is aangetoond dat in innovatieve extramurale zorgorganisaties vaak meer tweedelijnszorg kan worden geboden tegen lagere kosten. Dit omdat er bijvoorbeeld minder complicaties optreden. Verder is er vaak sprake van een lagere mortaliteit met een hogere patiënttevredenheid. Het KPMG wijst erop, dat bij het organiseren van geïntegreerde zorg informatietechnologie altijd een grote rol speelt.

Populatie gebonden zorg aan huis is het domein van de eerste lijn

Hiermee introduceren de auteurs een uitdagende stelling. Met betrekking tot het opzetten van netwerken en de bijbehoren zorgpaden is het natuurlijk zeker een logische gedachte. Maar als dit betekent dat voor deze zorg dan ook eerstelijns-tarieven gaan gelden, zou het meteen de verklaring kunnen zijn waarom deze OOH geïntegreerde zorgnetwerken nog niet breed worden toegepast. De auteurs houden zich in dit rapport zeer op de vlakte als het gaat om de businesscases achter deze strategieën. 

Wel wordt inhoudelijk onderbouwd waarom de auteurs van mening zijn dat de eerste lijn voor deze ontwikkeling het leiderschap op zich moet nemen. Zo is de eerste lijn beter geëquipeerd om kleine gezondheidsproblemen te onderkennen en te behandelen en zodoende in een vroeg stadium te helpen voorkomen dat deze uitgroeien tot ernstige (chronische) aandoeningen. Case management (CM) is een interventie om de zorgintegratie voor frequente gebruikers te verbeteren en om daarmee de kosten van de gezondheidszorg te verlagen. Het uitbreiden van preventieve, educatieve en curatieve gezondheidsdiensten naar de eerste lijn is een cruciaal aspect van hoogwaardige OOH-zorg om optimaal geïntegreerd te zijn met andere zorgdiensten.

Ziekenhuizen moeten hierbij een proactieve houding aannemen.

Het  KPMG-rapport gaat daarna in op de grote uitdagingen van ziekenhuizen. Met een stijgende vraag naar hun diensten en de veranderende behoeften van hun omgeving, kunnen ze niet langer autonoom werken. In plaats daarvan moeten ziekenhuisbestuurders een systeembreed perspectief omarmen en nauw samenwerken met bijvoorbeeld eerstelijnszorg, maatschappelijke dienstverlening, sociale zorgverlening en geestelijke gezondheidszorg.  De zorg dichter bij huis organiseren betekent niet het einde van de ziekenhuiszorg. Maar veel ziekenhuisorganisaties zijn wel toe aan herdefiniëring, zoals ook blijkt uit het feit dat sommige ziekenhuizen in hun voortbestaan worden bedreigd.  

Internationaal reageren ziekenhuizen verschillend op de decentralisatie van zorg. Sommige ziekenhuizen ontwikkelen zich als regionale centra met een grotere focus op gespecialiseerde diensten. Anderen nemen ook het voortouw bij OOH initiatieven door de verschillende stakeholders bijeen te brengen. Ook ontwikkelen ziekenhuizen zogenaamde hospital- at-home (connected care) services en ontstaan, vooral in Amerika,  zogenaamde PAC’s  (Post Acute Carepartners), waarbij de post acute nazorg door gespecialiseerde zorgaanbieders wordt overgenomen.

Goede voorbeelden uit Israël ….

Na deze algemene inleidingen geeft het KPMG-rapport een aantal specifieke voorbeelden, uit voornamelijk de VK, Israël, de VS en Nederland. Indrukwekkend hierbij is het voorbeeld van de grootste Israëlische HMO Clalit, met 4 miljoen patiënten, 1500 klinieken, 14 ziekenhuizen (waaronder een 3 geriatrisch ziekenhuizen, een revalidatiecentrum en 2 GGZ instellingen) en daarmee 30% van de ziekenhuisbedden in Israël. Clalit en de andere 3 HMO’s zijn organisaties die een grote patiënten tevredenheid kennen, toegankelijk zijn en excellente klinische uitkomsten hebben. De auteurs van dit rapport houden deze organisaties verantwoordelijk voor het feit dat de zorgkosten in Israël ‘slechts’ 7,5% van het BNP bedragen, tegen ca 12% in Nederland. Is het BNP van Israël dan zo hoog? Of is de Zorg in Nederland dan zo inefficiënt?

… en uit de USA …

Een ander mooi voorbeeld wat aan de orde komt zijn de Amerikaanse Acoountable Care Organizations (ACOs) die langzaam vruchten beginnen af te werpen. Helaas wordt in dit rapport niet het verschil tussen HMO’s en ACO’s toegelicht. Zeker niet in de laatste plaatst omdat dat HMO’s al uit de jaren 70 van de vorige eeuw stammen en helemaal niet innovatief zijn. Wellicht daarom een suggestie aan de auteurs om in een volgend rapport of een voordracht de verschillen tussen het zorgverzekeraars gedreven model (HMO) en het zorgverleners gedreven model (ACO) uit de doeken te doen en te wegen op de respectievelijke voor- en nadelen). 

En ook uit Nieuw Zeeland

Ook inspirerend is het DHB (District Health Board) model uit Nieuw Zeeland. Een DHB is een regionaal top presterende zorgorganisatie die haar werk voor kwaliteitsverbetering heeft gericht op de integratie van gezondheids- en sociale zorg om de groeiende vraag naar ziekenhuiszorg van een vergrijzende bevolking aan te pakken. 

Tal van kleinere pilots

Naast de beschrijving van geïntegreerde managementstructuren, zoals hierboven genoemd, worden ook enkele casestudies beschreven, zoals: Een one-stop-shop formule voor ouderen. Een PAC voor low risk acute COPD patiënten en PAC’s networks in de VS om patiënten zo snel mogelijk na een interventie in de juiste nazorg te krijgen. 

Essentiële randvoorwaarden zijn voorout-of-hospital-care

Geïntegreerde automatisering heeft een sleutelrol om geïntegreerde zorgnetwerken vorm te geven. Deze automatisering kan niet alleen aan techneuten worden overgelaten, wat blijkt uit het feit dat patiënten vaak te maken krijgen met slecht beheerde overdrachten en versnipperde diensten. Zorgorganisaties moet zelf een duidelijke digitale strategie hebben welke gericht is op het verbinden van zorg. 

Op basis van prognoses zal in 2030 de wereldwijde gezondheidszorg tot wel 20% van de benodigde arbeidskrachten tekort komen. In dit rapport worden 8 focuspunten gegeven om dit tekort zo goed mogelijk te voorkomen, die grofweg weer in drie categorieën zijn te verdelen:

-1- Optimale motivatie en empowerment van het personeel.

-2- Optimaal gebruik maken van big data en klinisch bewijs.

-3- Maakt de patiënt actief onderdeel van het zorgproces.

Als goed voorbeeld, wordt het Nederlandse Buurtzorg genoemd.

Tot slot benadrukken de auteurs de noodzaak om onroerend goed te blijven onderhouden en voortdurend aan te passen aan de eisen die gesteld worden door nieuwe zorgvragen en digitalisering. Vaak wordt de factor onroerend goed onderschat of verwaarloosd. De reden hiervoor is dat de gezondheidssystemen vaak niet de financiële middelen hebben om de kosten hiervoor te dragen. Daarom is het noodzaak om te blijven zoeken naar hybride oplossingen bestaande uit zowel publieke als private middelen,.

Het rapport is net een dagje Madurodam

Dit rapport, of brochure zoals sommige criticasters zullen vinden, biedt in slechts 20 pagina’s een helikopteroverzicht over de knelpunten in de wereldwijde gezondheidszorg en de waarschijnlijke oplossingen daarvoor in de komende tien jaar. En dit alles is op een onderhoudende en aantrekkelijke manier vormgegeven inclusief goede voorbeelden, case studies, tabellen, schema’s, etc.  Kortom, net als een dagje Madurodam, waarbij je op een prettige onderhoudende manier een overzicht krijgt van wat Nederland zoal te bieden heeft.

Congres agenda

Op 9 oktober  organiseert de Guus Schrijvers Academie het congres  Covid-19 brengt het ziekenhuis sneller naar het jaar 2030

De hierboven genoemde Anna van Poucke geeft op dit congres in een keynote, op basis van bezoeken aan 60 landen, op zoek gaan naar het perfecte zorgsysteem en aangeven hoe deze zorgsystemen tijdens de COVID-19 pandemie hebben standgehouden, of juist niet. Zij zal graag met u in discussie gaan over leiderschap in deze. U kunt op deze dag in gesprek gaan met Geert van den Ende, CEO van ziekenhuis Bernhoven over de vraag of dit ziekenhuis de eerste stap is op weg naar een Nederlandse ACO? Rob Dillmann, bestuursvoorzitter van de Isala klinieken, zal u graag toelichten hoe dit ziekenhuis erin slaagt om zoveel mogelijk zorg zo dicht mogelijk bij de patiënt thuis te brengen. Bart Berden, bestuursvoorzitter van het ETZ, weet precies wat KPMG in dit rapport bedoelt met de rol van het ziekhuis als regionale netwerkpartner voor alle vormen van zorg en kan daar zeer bevlogen over vertellen. Wat is het uiteindelijke doel va CZ met de 10jarige contractering van het Zuyderland Medisch Centrum? Is de onderliggende agenda OOH? Of moet dit het startpunt vormen van een HMO midden Limburg? Op 9 oktober kunt u deze vragen stellen aan Wiro Gruisen, sector manager regio regie van CZ zorgverzekeringen.

Dit zijn enkele voorbeelden van sprekers uit dit dynamische en wervelende congresprogramma over de strategische beslissingen die wij de komende jaren moeten nemen aangaande onze (ziekenhuis)zorg en de (versnellende) rol die Covid-19 hierbij speelt/gaat spelen. Voor het volledige programma en om nu in te schrijven klik hier!