Bieden ziekenhuizen die medische gegevens digitaal vastleggen een betere kwaliteit van zorg en betere veiligheid dan ziekenhuizen die medische gegevens niet- of minder digitaliseren? Het antwoord is nee.
Promovendus Rube van Poelgeest heeft samen met een aantal collega’s, waaronder ondergetekende, een artikel in de Journal of Medical Systems gepubliceerd. Hij vergelijkt data uit het jaarlijkse onderzoek van weekblad Elsevier naar de kwaliteit en veiligheid van ziekenhuizen met de Emram-score van deze ziekenhuizen.
Volledig gedigitaliseerd
Een Emram-score drukt de mate van digitalisering van een ziekenhuis uit. Als een ziekenhuis een nul scoort op deze score, dan worden alle gegevens op papier vastgelegd. Bij een score van zeven, is het ziekenhuis volledig gedigitaliseerd.
Bedroefd
Het onderzoek heeft geen significante overeenkomst aangetoond tussen de mate van digitalisering en de veiligheid en kwaliteit van ziekenhuizen in Nederland. De onderzoekers zijn verrast en bedroefd hierover. Verder onderzoek is noodzakelijk.
Ideeën
Heb jij een idee waarom goed gedigitaliseerde ziekenhuizen niet aantoonbaar hoger scoren op kwaliteit en veiligheid dan ‘papieren’-ziekenhuizen ? Graag hieronder je reactie!
Het artikel in de Journal of Medical Systems kan je hier downloaden.
Binnen ons bedrijf ontwikkelen we regelmatig apps en andere mobiele software voor ziekenhuizen. Vaak krijgen we daarbij de indruk dat mensen digitaal gaan, zonder echt te snappen welke mogelijkheden dit nieuwe medium dan biedt. Formulieren en andere bronnen verschijnen nu op een scherm ipv op papier, maar in veel gevallen wordt er praktisch niet anders gewerkt dan eerst. Ik zou me kunnen voorstellen dat ziekenhuiskwaliteit sterker samenhangt met de manier van werken dan alleen digitalisatie. Anders gezegd, digitalisering zou een deel van moderne werkprocessen moeten uitmaken, maar er komt nog veel meer bij kijken om de kwaliteit te verhogen.
Welke parameters voor kwaliteit en veiligheid zijn hier gebruikt? Waren deze valide, betrouwbaar en vergelijkbaar?
Dank, en intressant,
1. Als we Elsevier en Emram tegen elkaar afzetten zijn deze dan wel in groepen gecorreleerd, of wel, is een hogere groep van Emram scoren(6 en7) ( ken overigens de onderverdeling nu niet) wel gekoppeld met een hogere mate van veiligheid of kwaliteit.
2. Zijn digitaliseringen van specifieke afdelinge gecorroleerd met een hogere veiligheid bv. gedigitiliseerde OK veiliger?
3. Is er een relatie tussen Emram scoren en financiele situatie van een ziekenhuis gevonden?
dank en veel succes met vervolg onderzoek, is een boeiende vraag waar jullie je mee bezig houden
Ook ik ben verrast over het resultaat. Het strookt niet met mijn intuïtie en niet met wat ik op basis van casuïstiek (ervaring van 1 ziekenhuis) zie. Invoering van het epd heeft allereerst het effect dat dossiers voor iedereen, collegiaal, direct toegankelijk en in te zien. Voor invoering van epd kwam het voor dat artsen grote stapels papieren dossiers op hun kamer ‘verzamelden’ en aan dossiervoering niet toe kwamen – en daar ook niet op gecorrigeerd werden. Dat is nu vrijwel onmogelijk. Patientbesprekingen zijn met epd ook veel gemakkelijker dan zonder: de status wordt direct op het scherm geprojecteerd, als die niet deugt wordt dat gezien en besproken. Bij invoering van het EVS in ons ziekenhuis verveelvoudigden de medicatiefouten – dat wil zeggen, het aantal geregistreerde medicatiefouten. Voor die tijd wisten we niet wat fout ging, daarna wel – en kan dat verbeterd worden. Kortom, vooral het lerend vermogen en de verbetercultuur nemen volgens mijn beperkte waarneming enorm toe door digitalisering. Maar misschien ben ik teveel digitaal romanticus geworden.
Eigenlijk ben ik meer verbaasd over de hypothese dat digitale ziekenhuizen beter zouden scoren op kwaliteit en veiligheid. Ik begrijp de onderliggende veronderstelde relatie tussen digitaal en veiligheid en kwaliteit niet echt. Digitaal zou dan leiden tot betere kwaliteit en veiligheid voor patienten? Hoe dan? Wat ik van digitalisering vooral zie is dat we veel meer dan vroeger dingen vastleggen. We hoeven ons niet meer af te vragen of iets nuttig is om vast te leggen. De kans om vervolgens een fout te maken is denk ik juist daardoor vele malen groter. Helaas is het vervolgend ook niet altijd even eenvoudig om een fout weer ongedaan te krijgen uit een digitaal systeem. Zo blijk ik bijvoorbeeld volgens mijn patientendossier op 57-jarige leeftijd een tweeling te hebben gekregen. Geloof me, dat is niet het geval. Maar het staat er nog steeds in. Dus wat mij vooral bezighoudt is hoe die relatie tussen digitaal en veiligheid en kwaliteit voor patienten in elkaar zit en of die er uberhaupt is en als die er is, aan welke voorwaarden dan moet worden voldaan om dit maximaal te benutten. (Een weet ik er al. Gewoon luisteren en kijken naar de patient zelf. Die weet vaak zelf heel aardig hoe het in elkaar zit.)
Er is een grote discrepantie tussen datgene wat digitaal al kan en de feitelijke acceptatie & adaptatie. Daar is voldoende bewijs voor te vinden, ook buiten de zorgsector.
Dat betekent m.i. dat in de huidige transitiefase vermoedelijk sommige zaken juist niet goed gaan. Maar andere dus juist veel beter (zoals Hugo Keuzenkamp beschrijft rond medicatie verstrekking). Dat er per saldo er geen verschil is tussen de instellingen op dit punt, verrast mij helemaal niet.
Misschien dat over een aantal jaren wel divergentie te zien zal zijn.
Dank voor je stuk Guus, ik heb een hypothese, gebaseerd op praktijkervaring:
Zorg is uiteindelijk mensenwerk en daarom gebaat bij kleinschaligheid. Als mensen elkaar kennen (zorgverlener en patient, evenals zorgverleners onderling) wordt bij een contact veel meer informatie, verbaal en non-verbaal, overgedragen dan digitaal wordt gemeten of opgeslagen.
ICT kan een hulpmiddel zijn die kwaliteit en veiligheid bevordert, zoals hierboven beschreven door Hugo Keuzenkamp. Maar als daarbij op intermenselijk contact wordt bezuinigd, of op deskundigheid van de zorgverlener, gaat de toegevoegde waarde verloren.