In de jaren negentig van de vorige eeuw kwam de gedachte op om één toegang te creëren voor thuiszorg, verzorgingshuizen en verpleeghuizen. In de afgelopen tien jaar traden grote innovaties op in de indicatiestelling van de langdurige zorg. Tijdens het congres Financiële Toegang tot Langdurige Zorg, heb ik een voordracht gehouden die onder meer ging over over de indicatiestelling door het CIZ in de afgelopen tien jaar. Zowel inhoudelijke als kwalitatieve ontwikkelingen kwamen aan bod.
Verder heb ik voorgesteld om over acht jaar de Wet langdurige Zorg in zijn geheel onder te brengen in de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Ook heb ik in mijn voordracht de vraag beantwoord hoe je de langdurige zorg toegankelijk kan houden in de toekomst. Daarvoor heb ik ach tips:
- Behoud vraaggestuurde zorg
Zorg die zo is ingericht dat de wensen van de patiënten/cliënten bepalend zijn voor de zorg die wordt verleend. De patiënt/cliënt bepaalt dus als het ware zelf het zorgaanbod en beschikt ook over de middelen daartoe. Als je (zoals ik) vraagsturing wilt behouden, ontkomt je niet aan toegangsregulering. Het alternatief is namelijk budgetfinanciering, waarbij zorgaanbieders zelf bepalen wie ze in zorg willen nemen. - Bereid je voor op een publiek debat over de toegang tot de langdurige zorg
De afgelopen tien jaren stond het voortbestaan van de indicatiestelling regelmatig ter discussie. Daar zijn twee redenen voor. Ten eerste hebben vele burgers een mening over wat zij zelf moeten betalen voor hun langdurige zorg en wat de overheid moet bijdragen. Verder gaat het debat in de tweede kamer, gemeenteraad en de media over een ander heikel onderwerp: de inrichting van de democratie. Welk orgaan of persoon stelt de indicatie? - Hou de zorgtoegang en –uitvoering gescheiden
Vanaf de jaren 90 is er scheiding van zorgtoegang en -uitvoering. De indicatie werd toen weggehaald bij de zorgaanbieders. Hierdoor werd de toegangsregulering transparanter en objectiever. Nu er overal sociale wijkteams komen, hoop ik dat die zich vooral met óf zorguitvoering óf met zorgtoegang bezig houden. - Verwacht niet teveel enthousiasme van zorgprofessionals
In 2012 gaven professionals het rapportcijfers 6,9 aan de indicatiestellers van het CIZ. Ondanks vele verbeteringen in de indicatieprocessen, zoals snellere afhandelingstijden, is deze waardering nauwelijks hoger dan in de jaren daarvoor. Dat komt omdat de indicatiestelling de autonomie van professionals inperkt. Dat wil men niet. - Realiseer een integrale aanpak via het individueel zorgleefplan
In de Wet langdurige zorg keert de integraliteit terug. In deze wet komt het zorgleefplan naar voren, die alle vormen van ondersteuning en zorg moet omvatten. Deze integraliteit is echter niet vanzelfsprekend, omdat binnen de Zvw persoonlijke verzorging en verpleging een plaats krijgt en de Wmo de ondersteuning en participatie regelt. Ik hoop dat de uitvoerders van deze twee wetten een onderling, digitaal uitwisselbaar zorgleefplan-template ontwikkelen. Dan krijgt de al zo lang gewenste integraliteit ook in deze wetten haar verankering. - Doe meer met respijtzorg
Respijtzorg is een vorm van vroegtijdige zorg die als doel heeft om uitputting van mantelzorgers te voorkomen. Ze leidt tot uitstel van permanente opname in een verpleeghuis en tot verlenging van de volhoudtijd van mantelzorgers. - Schaf (op termijn) de zorgzwaartepakketten af
Zorgzwaartepakketten waren de afgelopen jaren een vreemde eend in de bijt van de indicatiestelling. De pakketten zijn niet op maat toegesneden. Daarom is het logisch dat zij verdwijnen. - Bezuinig niet op de toegangsregulering
In 2011 dienden minder mensen een Wmo-aanvraag in dan in 2008. Omdat gemeenten huisbezoeken doen, leidden minder aanmeldingen bij het Wmo-loket tot een aanvraag. Als gemeenten daarop gaan bezuinigen, gaan de kosten van de toegewezen zorg weer omhoog.
Wat vind jij van deze tips? En heb je nog andere suggesties voor de toekomst van de toegangsregulering tot de langdurige zorg? Geef Hieronder je reactie.
Mijn voordracht op het congres Financiële Toegang tot de Langdurige Zorg kan je hier downloaden.
Beste Guus,
Wat goed dat je dit thema aansnijdt. Met toegangsregulering is op zichzelf weinig mis. Je redenaties zijn, zoals vaak, volkomen helder. Een vorm van regulering is nodig om de zorg betaalbaar en dus toegankelijk te houden. De mensen die de toegang reguleren, hebben een verantwoordelijke baan. Het is een vak, tenminste het zou een vak moeten zijn. Neem de jeugdzorg als voorbeeld: een fout in de toegangsregulering kan levens verwoesten of zelfs leiden tot dodelijke ongelukken. Helaas komt dit voor en gun je zo’n fout niemand: noch de indicatiesteller, noch de geïndiceerde. Heel veel mensen in de zorg hebben een stevige verantwoordelijkheid in hun werk. Als ze daar niet goed mee omgaan, kunnen zaken flink in de soep lopen. Om die verantwoordelijkheid in goede banen te leiden zijn er registers en vallen professionals onder het tuchtrecht. Nu toegangsregulering een steeds groter issue gaat worden (want de middelen zijn beperkt), is het toch niet meer van deze tijd dat er niets gereguleerd is, er geen specifieke opleiding is, geen register en geen verantwoording voor de rechtbank als het mis gaat? Moet deze lacune in de regelgeving niet snel worden opgepakt, of aangepakt? Wat denk jij?
Hartelijke groet,
Maarten Oosterkamp
Vandaag op het afscheid van Wynand van der Ven. In het congres schetste Erik Schut een boeiend vergezicht op de langdurige zorg. Door de verkaveling van de Awbz zijn nieuwe financieringssilo’s ontstaan. Gemeenten en zorgverzekeraars zijn gebaat bij afwenteling. Daardoor wordt een tegengesteld effect in de hand gewerkt. Geen extramuralisering, maar juist intermuralisering. Mijn betoog is wat kort door de bocht, maar hoe beoordeel jij deze stelling?
Ik ben het eens met Erik Schut. Dit kwam een dag eerder naar voren op het congres Financiële Toegang tot de langdurige Zorg. Daar heb ik gepleit om de gehele Wet Langdurige Zorg over 8 jaar over te hevelen naar de WMO. Intussen kunnen we dan een gemeenschappelijke taal en gemeenschappelijke software ontwikkelen. Die gaat dan vooraf aan de fusie van beide wetten over acht jaar.
Dag Guus,
Waarom vind je dat zorgzwaartepakketten moeten verdwijnen? Ze zijn inmiddels aardig ingeburgerd, blijken voor het overgrote deel van de clienten een redelijk passend zorgpakket te kunnen bieden, en mismatch zie je eigenlijk alleen in de extreme gevallen. Of niet?
Groeten Barend
Ik wil af van zorgzwaartepakketten, omdat deze niet de zorgbehoefte volgen per patiënt/cliënt. Ze zijn voor mij niet passend genoeg.
groet,
Guus