De regering van Ierland tracht het aantal mensen met chronische aandoeningen terug te brengen. Dat doet zij door artsen en verpleegkundigen in te schakelen voor preventieve interventies. Dit voornemen publiceerde zij onlangs in de nota Making Every Contact Count. Wat staat daarin? Is deze aanpak ook bruikbaar voor de nieuwe Nederlandse regering?
leefstijladvisering
In de nota wil de Ierse regering leefstijladvisering integreren in de curatieve zorg. Elke contact dat een huisarts, specialist, verpleegkundige of andere professional heeft met een patiënt, kan daarvoor gebruikt worden. De Ieren verwachten dat patiënten zo steun ervaren om ongezond gedrag te veranderen waardoor het risico op chronische aandoeningen zal verkleinen. Onder chronische aandoeningen vallen kanker, COPD, hart- en vaatziekten en diabetes. Deze aandoeningen betreffen ongeveer 80% van de huisartscontacten in Ierland en 60% van de verpleegdagen in ziekenhuizen.
Piramide-model
De auteurs van de nota hanteren een piramide-model met vier lagen. De onderste laag bestaat alleen uit advies om de leefstijl te veranderen en te attenderen op bijvoorbeeld cursussen die daarvoor bestaan. Dit kost de professional enkele minuten. De tweede laag bevat deze twee interventies plus een inventarisatie van de bereidheid om de leefstijl te veranderen door middel van motivational interviewing.
Langdurige preventies
De derde laag bestaat uit interventies die enige weken duren, bijvoorbeeld een stoppen-met-roken-cursus. De professional verwijst naar zo’n training die veelal plaatsvindt in de eigen instelling of -wijk. De bovenste punt van de piramide bestaat uit interventies van bijvoorbeeld de verslavingszorg voor patiënten die aan de eerste drie lagen niet genoeg hebben. De nota Making Every Contact Count biedt een overzicht van alle interventies in de piramide die bewezen effectief zijn.
Motivational interviewing
Binnenkort start de Ierse overheid samen met koepelorganisaties een miljoenen kostend trainingsprogramma voor alle(!) professionals. Zij oefenen dan motivational interviewing en zelfmanagement ondersteuning. De trainingen reiken ook kennis aan over wat wel en wat niet effectief is. De Ieren baseren hun beleid op goede ervaringen in de Engelse regio Yorkshire en op richtlijnen van het Engelse kwaliteitsinstituut NICE. Bij mijn weten is het de eerste keer dat een regering een nationaal beleid voert om het aantal chronisch zieken te verlagen en daarbij de zorg intensief te betrekken.
Nederland
In Nederland bestaat voldoende draagvlak om in de nieuwe regeerperiode het preventiebeleid te intensiveren. Politieke partijen benadrukten de noodzaak hiervan in hun verkiezingprogramma’s. En de zittende regering verlengde het programma Alles is Gezondheid.
Draagvlak
Of er draagvlak bestaat bij de Landelijke Huisartsen Vereniging, de Federatie van Specialisten, de Vereniging van Verplegenden en Verzorgenden Nederland en bij andere koepelorganisaties kan ik niet goed inschatten. Hun beroepsbeoefenaren hebben het al druk en hebben wellicht geen tijd om na te denken over de vraag: Wat kan ik bijdragen aan de reductie van het aantal mensen met chronische aandoeningen? Maar toch, de core business van alle professionals is gezondheid en niet alleen zorg verlenen als er al klachten of complicaties zijn. Dus kom op, beleidsmakers van nationale organisaties, steek de koppen bij elkaar en volg het Ierse voorbeeld!
Congressen
Op de congressen samenwerking eerstelijn en sociaal domein op 29 september en het 7e Nationale e-health congres op 10 november (nog niet op de website) komt de Ierse aanpak aan de orde. Diverse plenaire inleiders gaan in op dit voorbeeld. Schrijf je in en deel jouw kennis, inzichten en ervaringen op preventiegebied op deze congressen.