Guus Schrijvers

In Kopenhagen beschikt de ambulance-bemanning reeds over het medisch dossier van de patiënt waar zij naar toe rijdt. Dat kan omdat de melder aan de centralist van de meldkamer heeft toegestaan dat dossier te raadplegen. De melder verleent toestemming door het burger-servicenummer van de patiënt in te typen op de telefoon of de PC en daarna diens inlogcode. De Kopenhaagse aanpak en de noodzaak van snelle raadpleging van dossiers van spoedpatiënten kwam uitgebreid aan de orde tijdens het 20ste Nationale Spoedzorg Congres. Dat vond plaats op 6 november te Utrecht en trok 182 deelnemers. Het congres startte met een uiteenzetting over de inrichting van de Kopenhaagse acute zorg. Het eindigde met een vooruitblik: hoe nu verder in Nederland? Hieronder geef ik mijn eigen impressie van het gehele congres.

Nood breekt wet, ook bij acute zorg?

Kan snelle raadpleging van medische dossiers van spoedpatiënten wettelijk en technisch sneller geregeld worden dan bij niet-acute patiënten? Eventueel via de Kopenhaagse aanpak? Deze vraag kwam naar voren bij de afsluiting van het congres. Vorige week heeft Minister Bruins erop aangedrongen dat in acute situaties de medische gegevens van de spoedpatiënt sneller beschikbaar zijn dan in niet-acute situaties. Is voor acute zorg sneller regelgeving mogelijk dan voor niet acute? Deze vraag bleef op het congres onbeantwoord. Aan de ene kant denk ik van wel. Want nood breekt wet. Aan de andere kant: als interoperabiliteit eenmaal geregeld is voor spoedsituaties, is deze ook beschikbaar bij niet-acute zorg. Graag nodig ik Nieuwsbrieflezers uit om te reflecteren op deze vraag. Dan zetten we de discussie in de wandelgangen en congresruimten van 6 november nog even voort.

Wat in Denemarken kan, kan dat ook in Nederland?

De Europese General Data Protection Regulation (GDPR, in het Nederlands de AVG) geldt in gelijke mate voor Denemarken als voor Nederland. Duidelijk werd tijdens het congres dat interoperabiliteit van de grootste betekenis is voor samenwerking in de spoedzorgketen. Waarom is er in Denemarken zoveel meer mogelijk binnen de GDPR dan in Nederland? Is de AVG oftewel de GDPR het grote probleem voor de acute zorg? Of is dat niet het geval? Maar wat zijn dan wel belemmeringen in de acute zorg? Ik kom hier niet goed uit.

Drenthe: voorbeeld voor de rest van Nederland?

De zorgverzekeraars Menzis en Zilveren Kruis hebben in de provincie Drenthe het voortouw genomen om de acute zorg aldaar opnieuw in te richten. De sluiting ’s-nachts van de SEHs in Hoogeveen en Stadskanaal haalde de voorpagina’s van kranten. Plenaire congres-spreker Roland Eising is directeur Inkoop bij Zilveren Kruis. Hij bracht de samenwerking van Menzis en zijn eigen organisatie naar voren als goed voorbeeld voor de andere acute-zorgregio’s. Binnenkort -aldus Eising- komen de zorgverzekeraars met een verdeling van hun organisaties over het acute zorgbeleid: per regio twee zorgverzekeraars als trekkers. Kritiek tijdens het congres hierop was dat zorgverzekeraars pas ingrepen in Drenthe toen de acute zorg aldaar al was vastgelopen. Eising gaf toe dat het beleid aldaar niet erg anticiperend van aard was. Maar dat geldt voor alle partijen in Drenthe. In de wandelgangen na afloop kreeg Eising steun voor zijn stellingname. Laat eerst aanbieders zelf de spoedzorg herinrichten. Komen ze er niet uit, dan resteert de Drentse aanpak van zorgverzekeraars. Ik pikte een nieuwe metafoor op: Als de acute nood in de regio hoog is, is de redding door de zorgverzekeraars nabij.

AOA bespaart twee grote ziekenhuizen

Een laatste is de volgende. Een Acute Opname Afdeling (AOA) concentreert alle acute opnamen binnen en buiten kantoortijd op één ziekenhuisafdeling. Deze concentratie heeft grote gunstige effecten op kwaliteit en doelmatigheid van de patiëntenzorg. Op dit moment bestaan AOA’s bij een derde van de Nederlandse ziekenhuizen. Als alle ziekenhuizen hiertoe zouden overgaan, bespaart dat ons land het gebruik van 1500 ziekenhuisbedden per jaar. Ofwel de omvang van twee grote ziekenhuizen. Deze uitspraken deed Herre van Kaam, onderzoeker en partner van Adviesbureau Vreelandgroep dat vrijwel alle AOA’s in ons land begeleidt. Hij was een van de flitspresentatoren. Een AOA verhoogt de kwaliteit van zorg omdat de medische competentie van alle disciplines dan beschikbaar zijn op één afdeling en de verpleegkundigen grote ervaring opbouwen met spoedpatiënten. Ik citeer van der Kaam: De AOA is een kweekvijver voor professionals die hun carrière willen voortzetten op de SEH, de ambulancezorg of op de Intensive Care. Een AOA bevordert de doelmatigheid, omdat de andere, niet-acute afdelingen van het ziekenhuis 100% bezettingsgraad kunnen halen. Zij hoeven geen bedden beschikbaar te houden voor onverwachte, acute opnamen. Binnenkort komt de Vreelandgroep met een onderzoekrapport dat de AOA’s evalueert.

Tot besluit

Met bovenstaande impressies gaf ik eigen indrukken weer van de congres-resultaten. Ik vermoed dat iedere deelnemer eigen nieuwe kennis en inzichten heeft opgedaan. Want een compliment naar alle sprekers: en kwam steeds weer nieuw food-for-thoughts naar voren.