Een op de vier zware rokers overlijdt voor de 65e verjaardag. Van zware rokers is de levensverwachting gemiddeld 13 jaar korter dan van nooit-rokers. Dit blijkt uit nieuw onderzoek van het CBS en het Trimbos-instituut dat afgelopen week werd gepubliceerd. Het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG) wijst de laatste maanden terecht op de noodzaak om het roken te beperken in Nederland. Longartsen Wanda de Kanter en Pauline Dekker gingen het tijdschrift daarin voor. De politiek en (een deel van) het zorgveld blijven achter in deze discussie.
Accijnsverhoging
De meest effectieve maatregel om roken tegen te gaan, is het verhogen van de accijns op tabak tot het niveau dat in het Verenigd Koninkrijk geldt. Daar kosten 20 sigaretten 10,09 euro. De accijns bedraagt 6,81 euro en de btw 1,68 euro. In Nederland kosten sigaretten aanzienlijk minder: 5,94 euro, waarvan 3,63 euro accijns en 1,03 euro btw, aldus de Jellinek kliniek .
Aandacht
Ik bespeur in de verkiezingsprogramma’s nauwelijks aandacht voor de accijnsverhoging op tabak. Ook het zorgveld blijft achter, op het genoemde tijdschrift en de twee longartsen na. Hoe komt dat, terwijl politiek en veld gezondheidsbevordering in het algemeen zo hoog in het vaandel hebben staan? Het is gissen naar oorzaken. Ik gis hieronder mee, zonder zeker te weten of mijn redenering waar is. In de wetenschap heet dit: ik formuleer nog niet gecheckte hypothesen. Case studies zouden duidelijkheid kunnen verschaffen hierover.
Politiek
De liberale politieke partijen VVD en D66 zijn voor minder overheidsbemoeienis en staan om paternalistische redenen niet te trappelen om de accijns te verhogen op tabak. De linkse partijen hebben een achterban die veelal bestaat uit mensen met een lager inkomen dan bij andere partijen. Bekend is dat mensen met een laag inkomen meer roken dan mensen met een hoog inkomen. Ook van deze partijen is weinig steun te verwachten voor een accijnsverhoging: dan raken zij bij een volgende verkiezing nog meer zetels kwijt. Dus kort door de bocht: van de politiek mogen wij geen steun verwachten voor accijnsverhoging op tabak.
Collectebussen
Ook het zorgveld loopt daarvoor niet echt warm. Voor mij is onduidelijk waarom het NTvG tabaksreductie wel financieel steunt en het KWF en andere kankerfondsen dat niet in vergelijkbare mate doen. Zijn zij bang dat een duidelijke opstelling van hun kant minder geld oplevert in hun collectebussen?
Patiëntenfederatie
De Patiëntenfederatie mis ik ook bij de adhesiebetuigingen om de accijns te verhogen. Hoe zit dat? Wordt er in de achterban bij patiëntenverenigingen te veel gerookt door patiënten met COPD, kanker of psychiatrische problemen?
Actie
En waar blijven de artsenorganisaties op het terrein van oncologie, hart- en vaatziekten en longaandoeningen? Waar is hun steunbetuiging aan Wanda de Koster, Pauline Dekker en het NTvG? Kom op professionals: laat je stem horen voor accijnsverhoging en stel je actiever op in het publieke- en professionele debat!