In Nederland is de bedbezettingsgraad in ziekenhuizen veel lager dan het Europese gemiddelde. Actuele cijfers hierover ontbreken echter. Hoe krijgen we die boven water? Moeten ziekenhuizen geld krijgen om het aantal bedden terug te brengen? Moet er weer een toetsing komen voor de nieuwbouw van ziekenhuizen?
Nederlandse ziekenhuizen hebben een lage bedbezettingsgraad in vergelijking met het Europese gemiddelde. In Europa ligt die gemiddeld rond de 80%. Volgens de OECD was de bezettingsgraad in 2013 in Nederland 53%. Volgens de Enquête Jaarcijfers Ziekenhuizen was de Nederlandse bezettingsgraad in dat jaar 64%; nog steeds lager dan het Europese gemiddelde. Een deel van de verklaring is dat in Nederland veel patiënten in dagverpleging worden behandeld; deze patiënten bezetten geen bedden.
Geen actuele cijfers
Deze informatie haal ik uit het brancherapport ziekenhuizen 2015. Ik zocht deze percentages op ten behoeve van een interview dat ik gegeven heb over vastgoed van ziekenhuizen aan Skipr. Het brancherapport 2016 bevat geen gegevens hierover. Op basis van cijfers uit het meest recente rapport uit 2017 berekende ik de bezettingsgraad in 2016.
Bedbezettingsgraad 2016
In 2016 waren er 2,3 bedden per 1.000 inwoners in Nederland. Dan zijn er dus in totaal 39.146 ziekenhuisbedden: 2,3 x 17,02 miljoen gedeeld door 1.000 = 39.146 (=A) . Het aantal klinische opnamen in ziekenhuizen bedroeg 1,47 miljoen in 2016 en de opnameduur 4,12 dagen. In totaal dus 6.056.400 (1,47 miljoen maal 4,12 dagen) gedeeld door 365 verpleegdagen. Per dag in gebruik zijn dat 16.592 bedden (B). De bedbezettingsgraad = A gedeeld door B maal 100 = 42,4%. Dit getal lijkt mij onwaarschijnlijk laag, gelet op de uitkomst uit 2013. Ik heb het niet gebruikt in het interview. Mijn exercitie daarvoor leidde tot de volgende vragen, waarop vakbladen, branche-organisaties en het CBS geen antwoord geven.
Vijf vragen
-
- Wat is de bezettingsgraad van Nederlandse ziekenhuizen in de afgelopen tien jaar, uitgesplitst naar aard (academisch, revalidatiecentra, topziekenhuizen en kleinere regionale ziekenhuizen)?
Het kan niet zo zijn dat wetenschappers zoals ik zelf maar wat gaan rekenen. - Wat is de bezettingsgraad per seizoen?
Ik lees in vakbladen dat ziekenhuizen in februari en maart patiënten moesten weigeren vanwege de griepepidemie: het ziekenhuis was vol. Ik benieuwd naar de bezettingsgraad in die maanden. Zelf denk ik dat ziekenhuizen opnamestops kenden, omdat eigen professionals ook geveld waren door griep. - Is de bezettingsgraad een goede graadmeter voor de efficiëntie van het gebruik van ziekenhuisgebouwen?
Ik denk van wel, maar dit criterium is niet het enige. Looptijden en energiegebruik zijn bijvoorbeeld andere criteria voor de efficiëntie van gebouwen. Vroeger had de bezettingsgraad ook een relatie met het aantal personeelsleden. Dat is niet meer het geval. Want veel professionals werken op afdelingen zonder bedden, zoals de polikliniek en de dagbehandeling. - Hebben ziekenhuizen behoefte aan speciaal budget voor transformatie-kosten?
Ik denk het wel. Het beleid van specialisten. ziekenhuisbestuurders en overheid is gericht op zo veel mogelijk zorg thuis. Dit leidt tot nog verdere verlaging van de bezettingsgraad. En tot minder inkomsten ter dekking van hypotheeklasten op gebouwen. In het hoofdlijnenakkoord is een bedrag van 450 miljoen euro gereserveerd voor transformatiekosten van ziekenhuizen. Ik ben benieuwd hoe dit geld verdeeld gaat worden. Per procent lagere bezettingsgraad een bepaalde som transformatiegeld om hypotheken versneld af te lossen en gebouwen af te stoten? - Moet regionale toetsing voor nieuwbouw van ziekenhuizen terugkomen?
In het verleden beoordeelde het College Ziekenhuisbouw en later het College voor Ziekenhuisvoorzieningen de (ver- of) nieuwbouw van ziekenhuizen vanuit regionaal perspectief. In de jaren zeventig van de vorige eeuw leidde dit tot een versnelde reductie van het aantal ziekenhuisbedden. Ik zit niet te wachten op een nieuw College voor (ver)nieuwbouw van ziekenhuizen. Maar ik kan mij wel voorstellen dat regionale zorgverzekeraars en bankiers beter letten op de (dalende) lange termijnvraag naar meerdaagse opnamen in ziekenhuizen.
- Wat is de bezettingsgraad van Nederlandse ziekenhuizen in de afgelopen tien jaar, uitgesplitst naar aard (academisch, revalidatiecentra, topziekenhuizen en kleinere regionale ziekenhuizen)?
Zijn er cijfers bekend van 2020?
Bezettingsgraad door corona patiënten is 2%. Waarom paniek? IC bezetting groeit nauwelijks, doden ook nauwelijks. 5 oktober 2020
Ik begrijp, er zijn ongeveer 40.000 ziekenhuisbedden in Nederland , er liggen nog geen 1500 mensen in die ziekenhuizen met Corona. Paniek volgens het NOS journaal. Ziekenhuizen lopen vol , de reguliere behandelingen lopen gevaar. Kunt u dat verklaren? Ik vind het vreemd . 4 procent van de capaciteit wordt ingenomen door Corona.
In uw betoog staat niets over het feit dat er vaak bedden gesloten moeten worden door gebrek aan personeel. Er zijn 20.000 vacatures en de komende tien jaar gaan er nog ongeveer 100.000 verpleegkundigen met pensioen. Vandaag ,13 december, liggen er 991 mensen op de intesive care, waarvan 480 met Covid19. Veel mensen denken schijnbaar, door de cijfers over covid patienten, dat dat de enige patienten zijn, die in het ziekenhuis liggen. Dit is een foute veronderstelling.
Laten we uitgaan van een capaciteit in NL van niet 40.000 ziekenhuizen maar van de helft, 20.000 (maar dan wel volledig bemand/bevrouwd). Op dit moment (1/1/2021) hebben we 3.000 covidpatienten (klinisch + IC). Dat is dus pakweg 15 % van de totale veronderstelde capaciteit (die ik al heb gehalveerd), en het water loopt ons over de schoenen, we zetten patienten met dringende tumor-operaties in de wacht etc. Nogmaals: 15% boven de al mager ingeschatte totaal-capaciteit en we zitten tegen code zwart aan. Dat snap ik niet, en ik ben (zie andere reacties) niet de enige. Ik zou willen dat dit wordt uitgelegd en verantwoord. Kamervragen? Lijkt me van wel.
Ook ik ben gaan rekenen en vraag me in een eerste reflex ook af waarom de alarmklok wordt geluid. Wat op deze pagina helemaal niet aan de orde komt is de personeelscapaciteit. De afgelopen twee jaar is er door de regering fors bezuinigd en kennelijk is er daardoor een tekort aan zorgmedewerkers. Als die bezuiniging was begroot op de gemiddelde bezettingsgraad dan kan het voor een kleiner ziekenhuis best problematisch worden als je 15% van je mensen en middelen capaciteit beschikbaar moet stellen voor Covid.
Volgens Diederik Gommers klopt de aanname dat wij in NL 37.000 bedden hebben niet. Het werkelijke aantal bedden waar ook personeel voor is bedraagt 12.500. Als dat werkelijk zo is begrijp ik de paniek wat beter
@Marinus de Baar tip: als de uitkomst van het sommetje raar klinkt dan klopt het vaak ook niet.
Er zijn ~1350 IC bedden waarvan je in de praktijk effectief 90% kan gebruiken: zo’n 1200. Bezetting op dit moment circa 1000-1100. Oftewel meer dan 80%, waarbij het ook nog heel langzaam leeg loopt.
Ook op de verpleegbedden zit je er volledig naast, dat zijn er 11.000 om te beginnen. Covid patienten kunnen niet bij de gewone, dus 2000 moet je factor 1.5 a 2 nemen = 3 a 4000. Al meer dan 30% bezet door Covid, en dan moeten alle niet-Covid er nog bovenop.
Misschien eerst zelf beter nadenken voordat je verantwoording en kamervragen gaat eisen van anderen..
Beste GoedNadenken
Eerst kon ik je volgen dat een Corona patiënten dubbel tellen maar pak eens een rekenmachine en deel 11000 bedden door 120 ziekenhuizen dan kom ik op 92 bedden per zieken huis.
Is dat niet een beetje weinig ?