Guus Schrijvers

Als het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) van patiënten compleet zou zijn, dan zouden deze systemen artsen kunnen helpen om betere zorg te leveren. Op basis van die patiëntgegevens en van ingebouwde beslisbomen en resultaten van wetenschappelijk onderzoek kunnen die systemen mogelijk zelfs een betere behandeling (zorgpad) voorstellen dan de dokter zou doen zonder die systemen.

Gartner-model
Het Amerikaanse adviesbureau Gartner heeft een zogenaamd volwassenheidsmodel ontwikkeld dat de bekende EPD-systemen heeft beoordeeld. Volgens Gartner evolueren de EPD-systemen langs vijf stadia, van heel eenvoudige systemen tot zeer geavanceerde systemen die zelfs de behandelende artsen kunnen aansturen.

De vijf systemen die Gartner onderscheidt zijn:

• Generation 1 systemen (Collector). Dit zijn registrerende systemen die het mogelijk maken om alle gegevens van een patiënt te bekijken. Vroeger moest men inloggen in meerdere systemen om al deze gegevens te zien te krijgen.
• Generation 2 systemen (Documenter). Deze systemen kunnen niet alleen ingezien worden, maar geven artsen e.d. ook de mogelijkheid om gegevens over bijvoorbeeld de behandeling toe te voegen op de werkplek.
• Generation 3 systemen (Helper) hebben de technische mogelijkheid om ‘evidence-based medicine’ aan te bieden aan de dokter tijdens het spreekuur en de behandeling. Ze kunnen meerdere medische specialismen tegelijk bedienen.
• Generation 4 systemen (Colleague) worden pas verwacht vanaf 2018. Deze systemen hebben meer geavanceerde decision support en zorgpaden ingebouwd. Door de explosie van data zullen systemen vanaf generation 4 vooral anders omgaan met gegevens (big data).
• Generation 5 systemen. Deze zijn nog niet beschreven, omdat Gartner denkt dat niemand geïnteresseerd is in functionaliteiten die pas over meer dan 10 jaar beschikbaar komen.

Daadwerkelijk gebruik
Het zogenaamde volwassenheidsmodel van Gartner gaat over de mogelijkheden van softwaresystemen. Dit in tegenstelling tot andere volwassenheidssystemen, zoals het EMRAM-model van HIMSS, een 7 stages-model voor ziekenhuizen, of de ICT-ladder voor huisartsen. Deze modellen meten het daadwerkelijke gebruik van geavanceerde functies (adoption and use) door zorginstellingen.

Huidige situatie
De huidige systemen scoren, volgens Gartner, niet hoger dan stage 3 op het Gartner-model. Uit een onderzoek van mijn promovendus Rube van Poelgeest blijkt dat EPD-systemen in Nederlandse ziekenhuizen voornamelijk 2 scoren op het EMRAM model van HIMSS. En volgens een pilot bij huisartsen met de ICT-ladder scoort geen enkele huisartsenpraktijk hoger dan 1.5.

Toekomstperspectief
Vooralsnog zijn de huidige Nederlandse systemen dus vooral goed in het registreren en documenteren van de behandeling van patiënten. Gartner verwacht dat EPD-systemen artsen pas vanaf 2018 artsen daadwerkelijk op niveau kunnen bijstaan. Het duurt dus nog wel even voordat de computer beter wordt dan de dokter.

Wanneer denk jij dat EPD-systemen artsen daadwerkelijk kunnen gaan assisteren? En wat is daarvoor nodig? Graag hieronder je reactie.