Flexibele Voorzieningen voor de zorg voor Covid-19 patiënten

In mei van dit jaar staken de partners van Heelmeesterz, een groep van medisch specialisten en organisatiedeskundigen in de zorg, en een vastgoed- en facilitair bedrijf de koppen bij elkaar om een integraal concept van flexibele voorzieningen te ontwikkelen. Petrie Roodbol en Mark Erik Nota doen verslag en een oproep. 

Aanleiding

Net als de eerste, verdringt helaas ook de tweede Coronagolf de reguliere zorg in de ziekenhuizen. Begon de eerste golf in Brabant, de tweede overspoelde vanuit de Randstad ons land. Door het tekort aan beschikbare bedden dat nu door vacatures en verzuim nog nijpender lijkt dan tijdens de eerste golf, worden patiënten over ons land en Duitsland verspreid. De reguliere zorg wordt, tegen ieders zin, in hoog tempo afgeschaald. Inmiddels hebben we enig idee welke nadelige gevolgen dat op korte en lange termijn zal hebben.

Wie de bezettingscijfers van de ziekenhuizen en met name van de IC’s tussen de twee golven door bekijkt, komt al snel tot de conclusie dat er dan voor de reguliere zorg weliswaar krappe, maar toch voldoende capaciteit is. De aanslag echter die gedaan wordt door stromen Covid-19 patiënten op deze capaciteit, is veel te groot om opgevangen te worden. Natuurlijk wordt er nagedacht over oplossingen, bijvoorbeeld door non- Covid en Covid patiëntenstromen van elkaar te scheiden. De laatste categorie zou dan bijvoorbeeld geconcentreerd moeten worden in één ziekenhuis ergens midden in het land, zoals Kuipers verwoordde tijdens de briefing van de Tweede kamer op 13 oktober jl. De haalbaarheid van het idee, zoals hijzelf al aangaf, is echter klein; het vraagt te veel capaciteit van ambulancediensten en van de regionale arbeidsmarkt. Bovendien, weten we nu, hebben we te maken met een zeer sterk fluctuerende aanbod van Covid-19 patiënten. Hoe hou je een dergelijke instelling infrastructureel in stand wanneer het een periode rustig is?

Tijdelijke zorgpaviljoens

Voorlopig is het virus nog onder ons. Na deze tweede golf, komt mogelijk weer een volgende. Het grillige karakter van de Corona-uitbraken in locatie en omvang, vraagt om een flexibele oplossing om te voorkomen dat de reguliere zorg steeds weer in het gedrang komt.

Mogelijk kan deze worden gevonden in het realiseren van tijdelijke, volledig ingerichte zorgpaviljoens voor High Care Corona patiënten bij ziekenhuizen in regio’s met Corona brandhaarden, analoog aan initiatieven in het buitenland (NSW, 2020).

Uit een rondgang langs vastgoedbedrijven blijkt, dat bouwtechnisch ongeveer acht tot negen weken nodig is om de eerste paviljoens van bijvoorbeeld 36 bedden te realiseren. Door ervaring met de eerste en nu ook met de tweede golf, valt redelijk goed te voorspellen wanneer bij oplopende besmettingen in een bepaalde regio de druk op de ziekenhuizen toe gaat nemen en er geanticipeerd moet worden met het voorzien in extra capaciteit.

Zorgpersoneel

Een bed is echter alleen echt beschikbaar wanneer er ook personeel is. Een zorgpaviljoen bij een ziekenhuis (moederorganisatie) moet idealiter geleverd worden met personeel: medisch, verpleegkundig, facilitair. De zorg voor Covid-19 patiënten is complex en ofschoon optimale facilitaire ondersteuning en mogelijke taakherschikking enig soelaas kan bieden, is de zwakste schakel het gebrek aan verpleegkundig personeel. Het is de moeite waard te onderzoeken of het werken in een Covid-paviljoen aantrekkelijk kan worden gemaakt voor oud-verpleegkundigen. Aan de oproep tijdens de eerste golf terug te keren naar het vak, is gehoor gegeven maar het daadwerkelijk rendement bleef laag. Mogelijk kan dit worden verbeterd door een organisatievorm te bieden die tegemoetkomt aan de dissatisfiers. Jaarlijks verlaat ongeveer 9% van de verpleging het beroep om verschillende redenen, maar die terug te brengen zijn tot gebrek aan autonomie, waardering en zeggenschap. Het concept van Buurtzorg, is een goed voorbeeld van hoe wel aan de juiste voorwaarden voldaan kan worden. Daar horen voor de Covid paviljoens ook intensieve bijscholingsprogramma’s, theorie en vaardigheid, naast multidisciplinaire teamtrainingen bij. Voor het rekruteren van medici kan gedacht worden aan pas gepensioneerden voor wie de tijdelijkheid van het werk aantrekkelijk kan zijn. Dit kan gecombineerd worden met tijdelijk herallocatie van artsen in regio’s waar de besmettingsgraad nog laag is.

Haalbaarheid

Een concept ontwikkelen is één – het vervolgens naar de praktijk vertalen is twee. Hoewel er inmiddels een alliantie is gevormd van de topzorgadviseurs, een vastgoed en een facilitair bedrijf, vraagt het idee om toetsing en verdere uitwerking samen met een ziekenhuispraktijk; inhoudelijk, maar ook juridisch en beleidsmatig. Onmisbaar daarbij zijn de regionale arbeidsmarktorganisaties. Wie ziet hier een mogelijke oplossing in?

Voor verdere informatie kunt u contact opnemen met ir. Mark-Erik Nota, Partner HEELMEESTERZ

Kijk op de congresagenda van de Guus Schrijvers Academie: op 3 december 2020 vindt het Congres Juiste Zorg op de Juiste Plek plaats. Vooraanstaande sprekers delen dan actuele inzichten over dit onderwerp. Alle congressen van de Guus Schrijvers Academie zijn ook online te volgen!