Volgens het CPB stijgen de zorgkosten met 22 procent tot 2021. Zorgverzekeraar VGZ voorziet een daling van 4 procent. Hoe is dit verschil te verklaren?
Zinnige zorg
Coöperatie VGZ bracht kortgeleden haar maatschappelijke jaarverslag over 2017 uit. Dit prettig leesbare rapport is een toonbeeld van transparantie. De zorgverzekeraar heeft een marktaandeel van 24 procent. Ik focus mij in deze bijdrage op de passages die gaan over het VGZ-programma Zinnige Zorg. Dat is gericht op elf ziekenhuizen en drie ggz-instellingen waarmee VGZ meerjarenafspraken heeft gemaakt en kwaliteitsprojecten uitvoert. Het Beatrixziekenhuis in Gorkum en Bernhoven in Uden zijn de vlaggenschepen van dit programma.
Besparingen
Door bijvoorbeeld steeds meer patiënten ’s morgens vroeg te behandelen, hoeven deze instellingen geen (dure) overnachtingen meer aan te bieden. Ook laat Bernhoven in goed overleg meer taken (zoals terugkomafspraken) over aan huisartsen. In Gorkum daalde het aantal herhaalconsulten met 10 procent, het aantal ligdagen met 18 procent en het aantal OK-bezettingen eveneens met 8 procent. Ook nam – net als bij Bernhoven – het aantal polibezoeken met gemiddeld 14 procent af aldus het genoemde jaarverslag.
Daling zorguitgaven
Naar aanleiding van het jaarverslag stelt VGZ-directeur Ab Klink in een interview in de Volkskrant van 19 april, dat tot het jaar 2021 de uitgaven voor de Zorgverzekeringswet 1,6 miljard euro omlaag kunnen. Een daling van zo’n 4 procent. Deze nationale daling wordt overigens niet genoemd, laat staan onderbouwd in het jaarverslag.
Of stijging?
Het Centraal Planbureau (CPB) gaat tot 2021 uit van een kostenstijging van 22 procent. Aan de ene kant een prognose van 4 procent daling en aan de andere kant een stijging van 22 procent. Hoe is dit verschil te verklaren? Ik noem twee verklaringen, maar ook voor mij is het gissen.
Transitie kost geld
Ik vermoed ten eerste dat Klink zijn 4 procent baseert op de afspraken met de ziekenhuizen in Gorkum en Uden. Meer statistische onderbouwing biedt het VGZ-jaarverslag niet. Maar verschuiving naar de eerste lijn kost ook geld. Het onderzoeksbureau SiRM publiceerde in 2016 op verzoek van de Autoriteit Consument en Markt een rapport, waaruit blijkt dat gemiddeld voor elke euro reductie van ziekenhuiskosten de eerste lijn met 60 cent dient te groeien. Dan blijft de kwaliteit gelijk.
Trends
De tweede vermoedelijke verklaring is dat het Centraal Planbureau zich baseert op trends in volumegroei, loonsverhogingen, veroudering, technologie en ook substitutie. Het bureau kwam in 2017 tot zijn uitspraak van 22 procent groei tot 2021 van de kosten voor de Zorgverzekeringswet.
Doorrekenen Zinnige Zorg
Waarschijnlijk heeft Klink zijn opzienbarende uitspraak gedaan vanwege de onderhandelingen over het hoofdlijnenakkoord die thans lopen. Ik adviseer VGZ om te overleggen met het Centraal Planbureau. Dat kan dan bepalen in welke mate de ‘VGZ-ziekenhuizen’ representatief zijn voor alle ziekenhuizen. Ook kan het al die andere factoren die van invloed zijn in ogenschouw nemen. En het kan dan ook doorrekenen wat Zinnige Zorg betekent voor de premie van de Zorgverzekeringswet in 2021.
Congres
De vraag in hoeverre ziekenhuizen zinnige zorg leveren staat ook centraal op het congres ‘Toekomst van de Nederlandse ziekenhuizen: concentratie en spreiding van ziekenhuisfuncties’ op 31 mei 2018. Wil je meer weten over dit congres? Klik dan hier voor het programma, de sprekers en het inschrijfformulier.
Dit bericht is in gewijzigde vorm ook verschenen als blog in het blad Zorgvisie.