Guus Schrijvers

In de eerste 1.000 dagen van (aanstaand) ouderschap hebben ouders de meeste (opvoed-)vragen. Dit is de periode waarin ze het meest ontvankelijk zijn voor informatie en opvoedondersteuning. Uit gesprekken met beleidsmakers van gemeenten en lokale professionals blijkt dat er weinig gefocust wordt op specifieke en collectieve ondersteuning aan ouders in die eerste 1.000 dagen. Zowel beleidsmakers als professionals geven aan dat er onvoldoende aandacht is voor preventie en steun bij opvoeden en ouderschap. De tussenevaluatie van de Jeugdwet lijkt dit beeld te bevestigen.

Rol gemeentes en professionals

Veel gemeenten zien gelukkig wel het belang van het faciliteren van laagdrempelige, daadkrachtige steun bij opvoeden en ouderschap. Professionals en gemeenten zijn het met elkaar eens dat hierbij een duidelijke rol voor hen is weggelegd. Maar hoe geef je concrete invulling aan die rol? En hoe kan steun bij opvoeden en ouderschap nadrukkelijker op de lokale kaart worden gezet en worden verbonden met de uitvoering van de Jeugdwet?

Wist u dat…

• Ouders het meest behoefte hebben aan informele steun en informatie?
• Ouders advies willen van andere ouders in dezelfde situatie?
• Ouders zich vaak wenden tot professionals in hun eigen netwerk?
• Ouders liever persoonlijk contact hebben met professionals dan online?
• 45% van de ouders eerst zelf naar informatie zoekt?
• 40% van de ouders behoefte heeft aan een groepsaanbod?

Preventie centraal

Steun van professionals was vroeger vooral gericht op ouders die risico liepen op problemen, of deze al hadden. De nieuwe Jeugdwet begint al ruim daarvoor en zet het versterken van het pedagogisch klimaat in wijken en de eigen kracht van gezinnen voorop. De Jeugdwet beoogt dus dat opvoeden en ouderschap zo normaal mogelijk blijft en iets is van ouders zélf. Vertaald naar de praktijk van steun bij opvoeden en ouderschap betekent dit dat:

• De steun zich richt op alle ouders, ook ouders die (nog) geen risico lopen of problemen hebben.
• De steun in de eerste plaats gericht is op faciliteren dat ouders zichzelf en elkaar kunnen ondersteunen.

Voorbeeldgemeente

Er zijn in Nederland een aantal voorbeeldgemeenten die steun bij opvoeden en ouderschap weer op de kaart zetten. Ze borduren voort op ‘Allemaal opvoeders’, een community based aanpak van opvoedsteun waarin ouders zelf een zeer belangrijke stem hebben, zo niet de hoofdrol spelen. Tilburg is daar een van. Op het congres ‘Vroeg begonnen, veel gewonnen!’ op 17 mei in Utrecht vertelt wethouder Marcelle Hendrickx hierover.

Kansrijke start

Tilburg is experimenteergemeente in het actieprogramma Kansrijke start. Want op jonge leeftijd leggen we al de basis voor de versterking van het welzijn, de gezondheid en de kansen van kinderen. Waarom steekt deze gemeente zijn jeugdbeleid meer preventief in? Hoe doen zij dat? Wat vraag dat van een gemeente en haar partners? En welke resultaten levert dat op? Suén Kwok Verwey van het Nederlands Jeugdinstituut zoomt in een flitspresentatie in op de andere mogelijkheden voor daadkrachtige, laagdrempelige opvoedsteun door gemeenten en professionals.

Vroeg begonnen, veel gewonnen!

Naast Tilburg passeren op het congres tal van andere (preventie)projecten, interventies en ontwikkelingen de revue die kinderen een kansrijke start bieden Die ontwikkelingen en interventies liggen op de volgende terreinen:

• Preventie waaronder vaccinatie, screening op somatische aandoeningen
• Signaleren van opgroeiproblemen bij kinderen en opvoedvragen van ouders
• Effectieve geboortezorg
• Opvoedondersteuning en vroeghulp
• Vroegtijdige behandeling van specifieke problemen

Hulp aan kwetsbare zwangere vrouwen

Op het congres zijn plenaire sprekers (zoals Marcelle Hendrickx en hoogleraar Vroege ontwikkeling en gezondheid Tessa Roseboom) en twee rondes met parallelsessies en workshops over uiteenlopende medische en sociale onderwerpen. Van interessante innovatieve projecten als Het huis van het Kind in Vlaanderen en SPARK tot het verhogen van de vaccinatiegraad en de hulp aan kwetsbare zwangere vrouwen. Interesse? De verschillende sessies en workshops kan je hier bekijken.

Met dank aan Bert Prinsen, zelfstandig adviseur bij de JeugdZaak en mede-organisator van het congres ‘Vroeg begonnen, veel gewonnen!’.