‘Er zijn wettelijk heel veel mogelijkheden voor samenwerking tussen ziekenhuizen die toegang, kwaliteit of doelmatigheid van de zorg nastreven.’ Aan het woord is econoom en jurist Berend Reuder, mededingingsadvocaat bij kantoor Stek te Amsterdam. Hij is een van de sprekers tijdens het congres regionale samenwerking van ziekenhuizen op woensdag 26 juni in Utrecht.
Concurrentiebeperking
Reuder kijkt hierbij niet alleen naar de voordelen van de samenwerking voor de patiënt en verzekeraar, maar ook in hoeverre er concurrentie bestaat ten aanzien van de desbetreffende zorg en de samenwerking deze kan beperken. Als meerdere ziekenhuizen dezelfde zorg aanbieden, betekent dat nog niet dat er ook daadwerkelijk sprake is van onderlinge concurrentie. Dit kan bijvoorbeeld te maken hebben met het specifieke karakter van de zorg, gebrek aan transparantie op het gebied van kwaliteit en het ontbreken van effectieve selectieve inkoop(mogelijkheden) voor verzekeraars. In een voorgesprek met ondergetekende licht hij toe: ‘Als geen sprake is van onderlinge concurrentie, kan de samenwerking ook niet de concurrentie beperken ten opzichte van de bestaande situatie.’ Tijdens zijn sessie op het congres biedt hij een overzicht van deze casuïstiek en beantwoordt hij vragen op dit gebied.
Rol ACM
Of zijn verhaal in lijn is met dan van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) kunnen congresdeelnemers checken via de plenaire voordracht van Bart Broers. Hij is de ACM-directeur Zorg en sluit het congres af. De titel van zijn voordracht luidt: ‘Samenwerking en mededinging’.
Primeurs
Dezer dagen vinden voorgesprekken plaats met alle veertien sprekers voor het congres op 26 juni. Tal van sprekers komen met primeurs; nieuwe informatie die nog niet in de vakpers of in rapporten is gepubliceerd. Ik noem enkele voorbeelden:
- Bert Kleinlugtenbeld is bestuursvoorzitter van ziekenhuis Nije Smellinghe te Drachten en voorzitter van de Samenwerkende Algemene Ziekenhuizen (SAZ-)ziekenhuizen. Zeg maar van de streekziekenhuizen die meestal kleiner zijn dan de topklinische ziekenhuizen en de Universitair Medische Centra (UMC’s). Hij gaat in op de transformatie van al “zijn” 28 ziekenhuizen naar gezondheidsorganisaties. In een ander bericht schrijf ik hier uitvoerig over. Bovendien, en dat is nieuw, gaat hij in op electieve zorg die steeds meer bij de SAZ ziekenhuizen terecht komt en op de nieuwe term netwerkziekenhuis. Hiermee wordt in het buitenland een ziekenhuis aangeduid dat zelfstandig functioneert, maar wel hoort tot een een netwerk rond bijvoorbeeld een UMC.
- Kleinlugtenbeld is niet de enige die op het netwerkziekenhuis ingaat. Jos Aartsen is bestuursvoorzitter van het UMC Groningen. Op het congres 26 juni presenteert hij het goede samenwerkingsvoorbeeld van zijn ziekenhuis met de Ommelander Ziekenhuis groep. Dat ziekenhuis heeft een eigen Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen. Aandeelhouder is het UMC Groningen. Hij doet uit de doeken hoe deze samenwerking loopt en is ontstaan en beantwoordt de vraag of over tien jaar alle ziekenhuizen tot zo’n netwerk behoren.
- Hans van der Schoot was tot voor kort bestuursvoorzitter van het OLVG te Amsterdam. Thans is hij voorzitter van de koepel Samenwerkende Topklinische OpleidingsZiekenhuizen. Deze staan in grotere steden als Tilburg, Arnhem en Enschede en ook in de grote steden met een UMC. De samenwerking met deze laatste instellingen stokte vroeger wel eens door niet tembare ego’s bij beide samenwerkingspartners. Nu gaat het beter, mede omdat de schaarste aan personeel en geld noopt tot samenwerking. Van der Schoot licht dit toe.
- Bestuursvoorzitter Bart Berden van het Elisabeth/Tweesteden ziekenhuis geeft hiervan een voorbeeld. Vijftig jaar geleden vielen alle ziekenhuizen in Tilburg en omgeving onder één regionale stichting. Door alle fusies in de laatste twintig jaar is dat anno 2019 opnieuw het geval. (Waarom) gaat de samenwerking nu harmonieuzer dan in de slangenkuil van de jaren zeventig van de vorige eeuw?
Maatschappelijk verantwoord
Wij hopen dat het congres op 26 juni een gunstige invloed heeft op de samenwerking tussen ziekenhuizen in de komende jaren. Laat deze door de zorginhoud gedreven blijven, maatschappelijk verantwoord zijn en steeds weer win-winsituaties creëren.
De ervaring van vorige ziekenhuiscongressen van de Guus Schrijvers Academie leert dat er per ziekenhuis vaak twee deelnemers komen. Want in je eentje kun je niet alle parallelsessies volgen. Interesse om het congres bij te wonen? Bekijk dan het programma en de sprekers op de congrespagina, schrijf je in, leer van de goede voorbeelden van collega’s en discussieer mee over de toekomst van de ziekenhuiszorg.