‘Op elke geopende SEH is minimaal een arts aanwezig met twee jaar ervaring waarvan één jaar als poortspecialist. Dit is bij voorkeur een SEH-arts KNMG of een specialist die minimaal de cursus Advanced life support en de cursus Pediatric Life Support heeft afgerond.’
Kwaliteitskader Spoedzorgketen
Deze kwaliteitsnorm staat te lezen in het concept Kwaliteitskader Spoedzorgketen. Dat kwam in januari uit. De NZa voert op dit moment een budget impactanalyse uit. Afhankelijk van de uitkomsten zal het concept al dan niet aangepast worden. Na definitieve vaststelling van het Kwaliteitskader door Zorginstituut Nederland krijgt het dan een wettelijke grondslag.
Protest kleinere ziekenhuizen
Tegen bovenstaande norm protesteren regionale, kleinere, ziekenhuizen. Het geld ontbreekt om zo’n bezetting 24/7 in de lucht te houden. De norm betekent dat kleine ziekenhuizen mogelijk hun Spoed Eisende Hulp (SEH) moeten sluiten.
Concentratie van SEH’s
Op 31 mei vond het congres Concentratie en Spreiding van ziekenhuisfuncties plaats. Ondergetekende gaf daar een workshop over concentratie van SEH’s van 2003 – 2030. Ik deed dat samen met Geert Jan Kommer, zorgonderzoeker bij het RIVM. Ondersteund door een uitstekende PowerPoint-presentatie ging de laatste in op de historie. Tussen 2003 en 2017 sloten achttien SEH’s hun poorten. Dat lukte zonder nationale aansturing en zonder gevaar voor de burger: de gemiddelde reistijd voor burgers naar een SEH bleef ongeveer gelijk.
Vijf scenario’s
In mijn eigen voordracht onderscheidde ik vijf scenario’s voor de komende periode (2018 – 2030).
- Ongewijzigd beleid. Dit houdt in dat er de komende jaren één tot twee SEH’s per jaar sluiten net als in de periode 2003 – 2017.
- Koude sanering. Dit scenario houdt in dat de armste ziekenhuizen het eerste hun SEH sluiten. Dit leidt tot massamediale incidenten, locale onrust, Kamervragen en soms incidentele steun om een SEH toch open te houden.
- Bevriezing van de huidige situatie. Dit scenario voorkomt onrust in het veld. Geen van de regeringspartijen wordt dan geassocieerd met sluiting van SEH’s.
- Sluiting van SEH’s buiten kantooruren, als zij zich in elkaars nabijheid bevinden. In dit scenario hebben twee of drie SEH’s bij toerbeurt dienst. Het voordeel is dat poortspecialisten en SEH-artsen per ziekenhuis minder diensten draaien. Dit betekent dat ziekenhuizen in een regio intensief moeten samenwerken. Dit past niet bij de traditie van tien jaar concurrentie.
- Werken met patiëntenprofielen. SEH’s onderscheiden tien patiëntenprofielen en geven aan bij ambulancediensten, huisartsenposten en op hun eigen websites welk type patiënt zij wel en niet kunnen behandelen. De tien profielen staan vermeld in mijn PowerPoint-presentatie.
Belang SEH
In het debat tijdens de workshop van Kommer en ondergetekende kwamen vooral scenario 4 en 5 aan de orde. Benadrukt werd de grote betekenis van SEH’s voor de rest van het ziekenhuis zoals de Intensive Care afdelingen, de operatiekamers en de kinderafdelingen. Als de SEH dicht gaat, krijgen ook deze afdelingen het financieel moeilijk.
Meer tijd en geld
Aan de meerwaarde van de normen in het Kwaliteitskader Spoedzorgketen twijfelden de deelnemers niet. Er moet in iedere SEH 24/7 voldoende expertise aanwezig zijn. Dat staat op zich goed verwoord in de zinnen waarmee dit stuk begint. Waar het om gaat, zijn de antwoorden op de volgende drie vragen:
- Hoeveel tijd krijgen ziekenhuizen om te gaan voldoen aan de genoemde kwaliteitsnormen?
- Gaan zorgverzekeraars de regionale ziekenhuizen financieel helpen om aan de nieuwe norm te voldoen?
- Gaat de inspectie de normen streng handhaven door bijvoorbeeld zwarte lijsten te publiceren, zoals ook gebeurd is met verpleeghuizen?
Rol ROAZ
In het Kwaliteitskader Spoedzorgketen staat ook te lezen, dat de ROAZ’en verantwoordelijk worden voor de implementatie van de nieuwe normen. De afkorting staat voor Regionaal Overleg Acute Zorg, waarin ziekenhuizen, ambulancediensten, huisartsenposten en andere acute zorgaanbieders participeren. Zij zouden in de komende tijd voorstellen moeten doen voor deze implementatie, die op zich meerder jaren kan duren.
Regionale implementatie
Ik volg het debat in de media. Op basis daarvan en de workshop op 31 mei lijkt het mij vooralsnog het beste, dat het Zorginstituut Nederland volgende maand het kader vaststelt. Tegelijk moet zij, de inspectie en de zorgverzekeraars dan de ROAZ ruimte bieden voor goede regionale implementatie en herinrichting van het acute zorglandschap. En dat vraagt tijd en transformatiegeld.
Spoedzorgcongres
Op 8 november vindt in Utrecht het 19e nationale spoedzorgcongres plaats. Het Kwaliteitskader Spoedzorgketen en de implementatie daarvan krijgen dan volop aandacht in plenaire lezingen en parallelessies. Bas Reerink is bestuursvoorzitter van het Medisch Spectrum Twente en lid van het Dagelijks Bestuur van de koepel voor de ROAZ’en. Die heet LNAZ: Landelijk Netwerk Acute Zorg. Hij opent het congres en gaat in op de implementatie van de nieuwe kwaliteitsnormen. Deelnemers aan het congres zijn professionals, beleidsmakers, en vertegenwoordigers van patiënten. Klik hier als je wilt deelnemen aan de debatten en je eigen inzichten wilt verbeteren of wilt vergelijken met die van collega’s.