Tijdens de grote stroomuitval in Amsterdam en omgeving in januari riep de leiding van de landelijke 112-centrale geen extra centralisten op. Zij schakelden geen regionale meldkamers buiten Amsterdam in als overloop voor de vele mobiele telefoontjes. En ze belden niet terug naar de melders die zij eerder niet te woord konden staan. Deze drie punten stonden wel in de geldende instructies.
Falende leiding
Dit beeld van een falende leiding van de 112-centrale te Driebergen komt naar voren in een goed leesbaar en grondig rapport dat op 27 juli verscheen. Bij de publiciteit rondom dit rapport viel op dat de leiding van de 112-centrale in functie blijft, ondanks haar falen. Verder kon er geen excuus af van de verantwoordelijke minister Kamp voor het gebrekkige optreden van zijn medewerkers. Evenmin kwam er een lange-termijn oplossing voor het 112-telefoonverkeer tijdens calamiteiten.
Virtuele meldkamer
Op termijn krijgt Nederland tien regionale meldkamers die allen werken met dezelfde apparatuur, software en uitvraagrichtlijnen. Het hadden er dit jaar al tien moeten zijn, maar nu zijn er nog 21. Ze verschillen onderling op de drie genoemde aspecten. Als de tien meldkamers eenmaal uniform zijn ingericht, is het mogelijk automatisch door te schakelen bij piekbelasting op een van de meldkamers. Een landelijke meldkamer in Driebergen is dan niet meer nodig: de tien regionale meldkamers fungeren als één virtuele landelijke meldkamer.
Locatie herkenning
Voor zo’n virtuele landelijke meldkamer is essentieel dat de gezamenlijke software de locatie van de mobiele 112 beller kan herkennen. Technisch is dat al mogelijk. Dan kan een mobiele melding direct binnen komen bij de meldkamer van de regio waar de melder zich bevindt. Dan hoeven melders niet meer hun adres op te geven: dat is al bekend. Dan kunnen verschillende meldingen, afkomstig van dezelfde locatie, terecht komen bij dezelfde centralist. Pestmelders zijn dan gemakkelijker te achterhalen en te vervolgen.
Privacy
Een bezwaar tegen locatieherkenning van mobiele melders is dat hun privacy minder groot is. Dat kan potentiële melders afschrikken om een melding te doen. Tja, ik heb hiervoor geen oplossing. Het is een kwestie van bestuurlijke afwegen: betere acute hulp bij calamiteiten of betere privacy. Dan kies ik voor betere acute hulp.
Bureaucratie
Deze technisch eenvoudige oplossing van locatie-herkenning en tien meldkamers is niet snel te realiseren, omdat de 112 meldkamers onder de verantwoordelijkheid van drie ministers vallen: die van justitie en Veiligheid, Binnenlandse Zaken en van Volksgezondheid. Ze hebben allemaal eigen beleidsafdelingen en regionale partners. Dit leidt ertoe dat na een calamiteit zoals bij de Amsterdamse stroomuitval gezagsdragers niet bereid zijn verantwoording af te leggen in de massamedia, excuses aan te bieden en falende leiding te ontslaan.
Spoedzorgcongres
Tijdens het 18e nationale Spoedzorg Congres over recente ontwikkelingen bij alle vormen van spoedzorg op 6 oktober te Utrecht kun je van gedachten wisselen met experts over het functioneren van meldkamers en hulp bij calamiteiten. Daarnaast zijn er tal van workshops over triage, huisartsenposten en innovaties in de ambulancezorg. Wil jij in één dag op de hoogte raken van vele recente ontwikkelingen op Spoedzorggebied? Klik dan hier hier en schrijf je in.
Dit bericht verscheen eerder (in aangepaste vorm) als blog in het vakblad Zorgvisie.