Guus Schrijvers

Door Martien Bouwmans

Het Sociaal Cultureel Planbureau heeft een compacte, goed leesbaar beleidsdocument beleidssignalement maatschappelijke gevolgen coronamaatrdegelen Mantelzorgers uitgebracht over de positie van de mantelzorg voor en tijdens de coronagolf. Martien Bouwemans, vice-voorzitter van de Guus Schrijvers Academie bespreekt het stuk. Hij doet de suggestie om ouders te halen uit een verpleeghuis als er een tweede golf uitbreekt. 

Meer rekening houden met mantelzorgers

Het SCP-beleidsdocument is gebaseerd op eerder door het SCP verricht onderzoek aangevuld met nieuw literatuuronderzoek. Het probeert de bevindingen te relateren aan corona, en vooral aanbevelingen te doen die beter rekening houden met de positie van de mantelzorg in een eventuele tweede golf.

Mantelzorg werd zwaarder tijdens de eerste golf

Het SCP onderscheidt drie soorten mantelzorgers: degenen die zorgen voor iemand die nog zelfstandig thuis woont (ca 60% van het totaal), mantelzorgers die voor huisgenoten zorgen (20%) en mantelzorgers die zorgen voor mensen die al in een zorginstelling verblijven. Veel mantelzorgers hebben door corona een zwaardere belasting ervaren. Bij de zelfstandig wonenden omdat zaken als reguliere dagbesteding wegvielen, de tweede groep omdat huisgenoten een opname soms (noodgedwongen) moesten uitstellen. Alleen de derde groep, die niet meer in de instellingen mochten komen, heeft mogelijk minder belasting ervaren. Maar dat gaf wel weer andersoortige stress, natuurlijk.

Advies SCP

Het SCP adviseert bij een tweede golf méér rekening te houden met de mantelzorgers, bijvoorbeeld bij het maken van keuzes rondom sluiting van dagbesteding, het stopzetten van thuiszorg of bij bezoekregelingen bij verpleeghuizen of het inrichten van een veilige werkomgeving voor mantelzorgers. De aanbevelingen ogen mager, en zijn weinig concreet uitgewerkt.

Haal je ouders terug tijdens een tweede golf

Het nadenken over betere ondersteuning zou nu veel intensiever en sneller opgepakt moeten worden. Er moet breder over inzet en ondersteuning van de mantelzorg nagedacht worden.  Zo is te overwegen, dat verpleeghuizen bij een tweede golf expliciet een beroep moeten doen op mantelzorgers om hun ouders vanuit het verpleeghuis (tijdelijk) weer in eigen huis op te vangen. Dat is mogelijk te verkiezen boven een (desastreus gebleken) lockdown van het verpleeghuis. Zo kan mogelijk de druk binnen de verpleeghuizen verlicht worden. Dat vergt een uitgewerkt plan en concrete acties om dan óók de mantelzorgers in de thuissituatie goed te ondersteunen.

Zorg is veel meer dan alleen medische zorg

De belangrijkste conclusie in het SCP-document staat wat verscholen aan het eind: 

“Een belangrijke observatie over de afgelopen periode is dat zorg niet alleen medische zorg is, maar dat aandacht, sociaal contact en betrokkenheid ook tot de kern van goede zorg- en dienstverlening behoren. Dit aspect zou bij gesprekken over de organisatie van de zorg en bij de toekomstige inrichting van de zorg moeten worden betrokken. Hierbij hoort ook een passende afstemming tussen formele en informele hulp in termen van samenwerking en goede persoonlijke contacten, zorgvuldige en begrijpelijke informatie-uitwisseling en de combinatie van medische en sociale zorg die aan de behoeften van een patiënt of client tegemoetkomt”. Een expliciet pleidooi om minder medisch te denken, maar om “zorg en welzijn” in een samenhangend perspectief te plaatsen.

Congresagenda

De positie van de mantelzorgers komt  uitvoerig aan de orde op het congres: Ouderenzorg, eerstelijnszorg en corona,  dat de Guus Schrijvers Academie op 6 november a.s. organiseert. Wil jij op één dag inzicht en een mening vormen over vele recente publicaties? Wil; jij nieuwe kennis(sen) opdoen? Klik dan hier, lees de brochure en meld je aan.