Meldkamer ambulancezorg toe aan vernieuwing

17 januari viel in Amsterdam de stroom uit. Velen belden met hun mobiel naar 112. Al die mobiele telefoontjes kwamen binnen bij de landelijke meldkamer voor politie, ambulance en brandweer in Driebergen. Deze meldkamer raakte overbelast en werd onbereikbaar. Een oude Amsterdamse vrouw overleed, omdat waarschijnlijk hierdoor een ambulance uitbleef. Familie wendde zich ten einde raad tot een huisarts, maar toen was het al te laat. Wat kunnen we doen om dit een volgende keer te voorkomen?

Uit de stroomuitval en dit overlijden zijn drie lessen te trekken:

1. Een overloop naar een andere centrale moet mogelijk worden.
   In de regio Londen wonen ongeveer 10 miljoen inwoners. Het gebied kent twee meldkamers: een op de zuidoever en een op de noordoever van de Thames. Als een van beide centrales uitvalt, neemt de andere automatisch de meldingen over. Dit heet de overloopfunctie. Uitvallen kan gebeuren vanwege een terroristische aanslag, verschrikkelijke weersomstandigheden waardoor zendmasten omvallen en door stroomuitval zoals in Amsterdam. Overwogen is – zo leerde ik tijdens een studiebezoek- om geheel Londen te voorzien van één meldkamer. Dat is niet gebeurd vanwege de nu bestaande overloop mogelijkheid.De Driebergse meldkamer heeft geen overloopmogelijkheid. Die is technisch eenvoudig te organiseren. Er bestaan namelijk tal van regionale meldkamers die het werk van Driebergen zouden kunnen overnemen bij een calamiteit als een stroomuitval. Van belang is, dat er tenminste een maal per jaar hiermee wordt geoefend via een calamiteitenoefening. Bij de terroristische aanslag in Brussel was er wel een overloopfunctie. Die kwam toen goed van pas. Laten we in Nederland proberen zo snel mogelijk deze overloop te realiseren.
2. Vaste en mobiele telefoontjes moeten binnen één meldkamer binnenkomen.
   Stel dat er een ongeluk met weinig gewonden plaatsvindt ergens op een druk kruispunt. Vele automobilisten, voetgangers en fietsers zijn getuige. Een groot aantal gaat 112 bellen. De meldkamerprofessional –zo iemand heet centralist- moet dan inschatten of er sprake is van een licht ongeval met veel omstanders of van een ernstig ongeval met veel slachtoffers. Om die inschatting te kunnen maken is van belang dat de telefoontjes van vaste toestellen in dezelfde meldkamer binnenkomen als de mobiele telefoontjes. Dat is nu niet het geval. In Driebergen komen de mobiele telefoontjes binnen en in bijvoorbeeld Drachten de belletjes van vaste toestellen uit Drachten en omgeving.Dit model is verouderd. Dat is technisch eenvoudig te verhelpen door zendmastherkenning. Een mobiel telefoontje uit Drachten wordt dan via de zendmast herkend en wordt onmiddellijk verbonden naar de meldkamer aldaar.
3. Er moet een crisisplan komen voor elke patiënt met een hoog calamiteitenrisico.
   Tegenwoordig verblijven veel patiënt met een hoog overlijdensrisico thuis. Er bestaan drie risico’s: 1. Patiënten zelf worden plotseling onwel of krijgen bijvoorbeeld een paniekaanval en acuut ingrijpen is noodzakelijk. 2. Het apparaat waarmee patiënten bijvoorbeeld worden beademd, valt uit door stroomstoring of een mankement en 3. De mantelzorger die de ernstige zieke patiënt begeleidt, valt uit en is bijvoorbeeld niet in staat een haperende infuuspomp te resetten.
   Sinds jaar en dag bepleiten de patiëntenbeweging en experts op spoedzorgcongressen voor een crisisplan per individuele patiënt met een verhoogd overlijdensrisico vanwege de aandoening, de ondersteunende apparatuur en de belasting van de mantelzorger. Was er een crisisplan voor die overleden Amsterdamse vrouw en haar familie? Had dat haar kans op overlijden verkleind?

Wat vind jij?

Graag ontvang ik reacties op mijn drie voorstellen. Deze heb ik ook al ingebracht op 17 januari via het NOS journaal en op Radio 1. Tot nu toe was er weinig response. Zijn dit ivoren toren voorstellen? Of moeten we snel maatregelen nemen om meer slachtoffers te voorkomen?