De Samenwerkende Algemene Ziekenhuizen (SAZ) hebben de ambitie gezondheidsorganisaties te worden. Prima! Maar krijgt de electieve zorg hierbij voldoende prioriteit? En hoe gaat de SAZ de digitalisering van de gegevensuitwisseling in de regio aanpakken?
Regionaal netwerk
Om nu en in de toekomst de beste zorg te leveren aan iedereen in Nederland is integrale zorg rondom de patiënt, binnen een regionaal netwerk van zorg- en welzijn, noodzakelijk volgens de Samenwerkende Algemene Ziekenhuizen. De nieuwe strategie van de SAZ is behalve op behandeling, ook gericht op preventie, vermindering van ongezondheid en bevordering van gezondheid. De SAZ-ziekenhuizen willen hiervoor een regisserende positie verwerven. Het inpassen van data door de hele keten heen is onderdeel van deze nieuwe strategie. Dit omdat de zorg de komende jaren steeds meer gedreven wordt door data en informatie.
Van ziekenhuis naar gezondheidsorganisatie
Woorden van deze strekking staan in de SAZ-nota Van ziekenhuis naar gezondheidsorganisatie: strategische koers 2019-2022. Die is op 4 april uitgekomen. Zorgvisie besteedde er al aandacht aan. ‘De SAZ ziekenhuizen zijn bij uitstek in staat integrale zorg te bieden, samen met de andere (zorg)aanbieders in het netwerk, op de juiste plek’, aldus Bert Kleinlugtenbeld, voorzitter SAZ. ‘Ze zijn verweven met en verankerd in de regio. Zij kennen de bewoners, de lokale en sociale structuren, werken nauw samen met de huisartsen, verpleeg- en verzorgingstehuizen, thuiszorg en andere regionale zorgverleners. Op basis hiervan kunnen ze de juiste zorg en hulp organiseren en mobiliseren.’
28 algemene ziekenhuizen
De SAZ behartigt de belangen van 28 algemene ziekenhuizen. De meeste daarvan liggen buiten de Randstad en buiten grote steden. Hun omzet in 2017 bedroeg 4,1 miljard euro. Dat is 16 procent van de totale omzet van de Nederlandse ziekenhuizen. Binnen hun regio zijn de SAZ-ziekenhuizen vaak de grootste werkgever; in 2017 waren er ruim 33.000 voltijdsarbeidsplaatsen.
Electieve ingrepen
Het aantal electieve ingrepen in de SAZ-ziekenhuizen steeg van 2016 op 2017 met 3,4 procent. Dat is meer dan bij de topklinische ziekenhuizen (0,1 procent) en veel meer dan bij de UMC’s (min 3,1 procent). Oncologische, chronische en acute patiënten kwamen in 2017 minder vaak naar de SAZ-ziekenhuizen dan in 2016. Ik schreef hierover in februari een blog.
Zorginnovatie
De bovengenoemde nota van 42 pagina’s bevat vele goede voorbeelden van zorginnovatie. Elk van de 28 ziekenhuizen leverde hierover een tekst aan. Van deze voorbeelden gaan 21 over chronische zorg, ouderenzorg, anderhalvelijnszorg, leefstijlinterventies en beweegprogramma’s. De overige zeven betreffen electieve zorg (Bernhoven en Ommelander Ziekenhuis Groningen), chemokuren thuis (Treant Zorggroep), digitalisering (Bravis), wondzorg (Amstelland) en revalidatie na CVA (St. Jans Gasthuis).
Vragen aan de SAZ
Het lezen van de nota maakte mij blij: wat wordt er veel geïnnoveerd in Nederlandse ziekenhuizen! Maar na lezing bleven de volgende vragen onbeantwoord.
- De electieve zorg van de SAZ-ziekenhuizen neemt toe. In de nota krijgt deze zorg geen prioriteit. Is dat verstandig?
- In het buitenland zijn kleinere ziekenhuizen vaak een zelfstandig onderdeel van een netwerk van grote ziekenhuizen. In Nederland ken ik dat alleen tussen Admiraal de Ruyter Ziekenhuis in Goes (met Erasmus MC) en Ommelander Ziekenhuis Groningen (met UMC Groningen). Ik lees in de SAZ-nota geen ambitie om te groeien naar zelfstandig onderdeel van een netwerkorganisatie van ziekenhuizen rondom umc’s en andere grote instellingen. Hoe zit dit?
- Ik juich het toe dat de SAZ data wil toepassen door de keten heen. In de nota mis ik wel goede voorbeelden zoals in Deventer, Friesland en Den Haag. Welke strategie hanteert de SAZ voor de jaren tot 2022 om gegevensuitwisseling in de regio verder te digitaliseren?
Inspirerende nota
Kortom: de SAZ schreef een inspirerende nota die bruist van de zorgvernieuwing, maar mag haar goedlopende electieve zorg niet vergeten. Haar leden kunnen uitgroeien tot netwerkziekenhuis, via het internet verbonden met burgers, eerste lijn en andere ziekenhuizen.
Regionale samenwerking ziekenhuizen
SAZ-voorzitter Bert Kleinlugtenbeld is een van de sprekers op het congres over regionale samenwerking tussen ziekenhuizen op 26 juni 2019 in Utrecht. Hij legt hier uit hoe de Samenwerkende Algemene Ziekenhuizen zich willen ontwikkelen tot gezondheidsorganisatie en gaat ook in op de vele innovaties in de nota. Verder beantwoordt hij onder meer de vraag of de SAZ zelfstandige netwerkziekenhuizen gaan worden rondom een UMC of een groot TOP-ziekenhuis.
Juridische consequentie
Naast plenaire sprekers zijn er twee rondes met parallelsessies met gerenommeerde sprekers uit de ziekenhuiswereld over uiteenlopende onderwerpen. Van samenwerking tussen ziekenhuizen in grote- of middelgrote steden of in dunbevolkte gebieden, tot de juridische consequenties bij deze samenwerking. Interesse? Kijk dan voor meer informatie, de sprekers en het programma op de website van de Guus Schrijvers Academie.
Dit bericht verscheen in gewijzigde vorm ook als blog in Zorgvisie.