In de komende maanden gaan politieke partijen aan de slag met hun verkiezingsprogramma. Na de verkiezingen op 15 maart 2017 spelen deze een belangrijke rol in de formatie en vormen de basis van het beleidsprogramma van het nieuwe kabinet. De komende tijd geef ik mijn ideeën voor de zorgparagraaf van de nieuwe verkiezingsprogramma’s. Samen met jouw suggesties wil ik die in maart bundelen en opsturen naar politieke partijen. Deze bijdrage gaat over de ziekenhuiszorg. Al eerder deed ik suggesties voor het verbeteren van de eerstelijn. De andere zorgsectoren volgen later.
Mijn tien programmapunten voor de ziekenhuiszorg zijn:
- Er komen uniforme bijsluiters (folders) bij operaties, chemokuren en radiotherapeutische interventies. Deze bijsluiters bevatten precieze informatie over de effectiviteit, de bijwerkingen en de kans op calamiteiten.
- Ziekenhuizen, medisch-specialistische bedrijven en zorgverzekeraars sluiten overeenkomsten voor de lange termijn. Hierdoor wordt het jaarlijkse onderhandelen minder belangrijk en komt er meer rust.
- De dbc/dot-bekostiging blijft bestaan voor electieve ingrepen. Voor chronische aandoeningen komen keten-dbc’s. Spoedeisende zorg wordt betaald op basis van kenmerken van de populatie van het verzorgingsgebied. Hierdoor stimuleren financiële prikkels de continuïteit en beschikbaarheid van de zorg.
- Er wordt een eerste stap gezet om specialisten in dienstverband te brengen bij de ziekenhuizen en te laten vallen onder de Wet normering topinkomens.
- Medisch-specialistische bedrijven krijgen het recht een of meer bestuursleden te benoemen in het ziekenhuisbestuur.
- Arbeidstijdverkorting van medisch specialisten wordt gefaciliteerd met experimenten. Te denken is bijvoorbeeld aan de invoering van drie in plaats van twee diensten per dag zoals bij verpleegkundigen.
- Ziekenhuizen worden financieel geprikkeld om hun digitalisering met kracht voort te zetten zoals gebeurt in de Verenigde Staten dankzij het programma Meaningful Use.
- Zorgverzekeraars en inspectie uniformeren de uitvraag van gegevens over de kwaliteit en verrichtingen van ziekenhuizen.
- Vele ziekenhuizen gebruiken de Net Promotor Score als eenvoudig instrument om ervaringen van hun patiënten te meten. Ziekenhuizen maken deze score voortaan openbaar.
- Er komen per ziekenhuisdivisie aparte cliëntenraden met leden die uit de kring van de patiëntendoelgroep van die divisie komen.
Jouw suggesties?
Dit zijn mijn tien punten over de ziekenhuiszorg voor de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen. Ik nodig jou uit om hieronder nieuwe punten toe te voegen, of bovenstaande punten aan te vullen of te schrappen. Ik ben benieuwd naar jouw reactie!
Beste Guus,
Volgens mij zijn er nog twee punten erg belangrijk en die hebben te maken met de samenwerking met de huisartsen en de samenwerking met de verpleging en verzorging. De afstemming, vanuit de patient tussen ziekenhuis en huisarts, respectievelijk thuiszorg, ouderenzorg en dergelijke kan een stuk beter. Daardoor meer comfort en kwaliteit voor de patienten en wellicht ook iets meer doelmatigheid, maar dat hoeft niet de primaire doelstelling te zijn.
vriendeljjke groet,
Chris Wiggers
Het huidige systeem is planeconomisch ingericht met alle negatieve consequenties van dien. Dus te dure zorg, te weinig passende zorg, een lage kwaliteit aan zorg, te veel transactiekosten en structurele misvattingen door een pseudo-religieus system van denken.
Erkenning van dit probleem zou al een enorme stap zijn. De curatieve zorg is voor 98% gewoon een dienstverlenende c.q. detailhandel sector en kan zonder moeite vanuit de patiënt en (potentiële) aanbieders gestuurd worden. Dus de nadruk op autonome coördinatie in de zin van de transactiekosten literatuur. De informatie asymmetrie tussen patiënt en arts is geen probleem, maar de grondslag van de waardecreatie, net als bij andere vormen van consultancy.
Concreet:
– afschaffing van de registratie in termen van zorgactiviteiten en DBC’s. Het systeem creëert additionele risico’s, maakt de zorg minder transparant en levert ongerechtvaardigde / inefficiënte transactiekosten op. En bedenk, ieder procent aan extra transactiekosten verlaagd de productiviteit met 5 procent (Kovac en Spruk, Institutional development, transaction costs and economic growth: evidence from a cross-country investigation, 2015)
– Afschaffen van de verplichte verzekering voor niet spoed-eisende zorg. Waarom zit de huisarts in een verzekering? Het inschrijfgeld is een zekere gebeurtenis, en een consult cost € 9,30. Dat is geen risico, de verzekeraar schuift alleen met geld en dat is niet efficient. Alleen bij spoed-eisende zorg is er geen mogelijkheid tot onderhandelen en zou een verplichte verzekering gerechtvaardigd zijn. Maar dat is slechts 2% van de zorg.
– Afschaffen regierol zorgverzekeraar en verbod op premiedifferentiatie. Laat verzekeraars doen waar ze goed in zijn: het selecteren en beheersen van risico’s. De bank kan mij niet adviseren welke auto ik kan kopen, de zorgverzekeraar kan niets zinnigs zeggen over de zorg (zie Hayek, the use of knowledge in society, AER, 1945 en meer inhoudelijk Osbourne et al in de JAMA van januari vorig jaar over de bewezen afwezigheid van toegevoegde waarde van kwaliteitsindicatoren).
– Beperk de censuur tot die handelingen die dat objectief wetenschappelijk (dus als het kan gecontroleerd vergelijkend) rechtvaardigen. Dit betreft zowel de set aan voorbehouden handelingen uit de BIG, alsook de eisen aan medisch wetenschappelijk onderzoek op mensen. Als de impact klein is, moeten we niet mensen dwingen om absurde investeringen te plegen. Dat is verspilling.
– Schaf het tuchtrecht af. We hebben rechtspersoonlijkheid met een reden, en zowel het OM alsook het burgerlijk wetboek bieden afdoende mogelijkheden om wandaden te bestraffen c.q. af te schrikken.
– Regel solidariteit in de inkomenssfeer. Daar hoort het thuis. Zo nodig met een staatsverzekering voor de armste 3%.
– Schaf de moeder Theresa regels af. Dus geen normering van de inkomens, geen verbod op winstdeling, geen streven naar artsen in loondienst, geen clawback voor apothekers, geen machtiging voor magistrale geneesmiddelen. De mogelijkheid tot het maken van excessieve winsten is een noodzakelijke voorwaarde voor risicovolle investeringen. Er zullen ook excessieve verliezen mogelijk zijn, en een eenzijdige maximering van de uitkomst verstoord de beslissingen. Daarnaast is het nodig uit het oogpunt van rechtszekerheid (niemand wil een opportunistisch handelende overheid zoals we die nu wel hebben) en als prikkel voor toe- en uittreding. Het net in leven houden van instellingen voorkomt de noodzakelijke schoonmaak, en het ingrijpen in winsten remt de bereidwilligheid van ondernemers om toe te treden.
Dat zijn zo mijn belangrijkste punten, maar ik kan er nog wel wat meer noemen. Aangezien deze gedachten zo ver afstaan van het heersende mantra heb ik overigens niet de illusie dat er ook maar één een kans maakt om op korte termijn beleid te worden. De USSR is ook niet gevallen omdat mensen zagen dat het systeem niet werkten. Sterker nog, er zijn genoeg dissidenten in de gevangenis beland of erger. Het is gevallen omdat het uiteindelijk, zoals voorzien, faalde. Jammer dat er bijna 50 jaar tussen zaten.
Beste Guus,
Ik wil graag een toevoeging plegen op je eerste stelling.
Het verstrekken van adequate informatie over behandelingen is essentieel. En daarbij is belangrijk dat patienten wordt gewezen op de risico s van behandelingen. Maar als het om calamiteiten (zoals de igz ze definieert) gaat, zoals je hier verwoord, zou ik een extra element aan je lijst willen toevoegen.
Ik stel voor dat er een volgende ronde van het vms project wordt gestart, vanuit de ziekenhuizen zelf. De eerste 2 rondes hebben duidelijk effect gehad, zie de daling in de vermijdbare sterfte. Maar ziekenhuizen hebben nog een schat aan informatie over verbetermogelijkheden in hun calamiteiten rapportages en vim meldingen. Deze zouden over ziekenhuizen heen bijeengevoegd moeten worden om nader te analyseren. Elementen die hieruit komen kunnen een nieuwe impuls vormen voor een dergelijke nieuwe ronde.
Van belang zou dan ook zijn om te kijken of de incident registratie systemen van huisartsen, thuiszorg en ziekenhuizen op elkaar aan gesloten kunnen worden. Door alle verschuivingen van 2e naar 1e lijn wordt dit steeds meer van belang.
Eerlijk gezegd denk ik dat zoiets meer resultaat heeft als uniformering van patienten informatie, die door de wetenschappelijke verenigingen al heel ver is doorgevoerd.
Gerjan
Beste Guus,
Uiteraard iedereen wil goede en verantwoorde kwaliteit van zorg, persoonlijke aandacht, transparantie en keuzeinformatie.
Maar het groeiende “indicatorensysteem” barst uit zijn voegen. Een (macro-economische) kosten -baten analyse is naar mijn mening belangrijk.
Wat kost het om alles in de zorg te willen meten? (Grote ICT trajecten, registratie tijd van professionals, ondersteunend personeel).
Velen vragen zich af of we met het huidige steeds groeiende indicatorensysteem met duizenden indicatoren wel op de juiste weg zijn, om de doelen in de zorg te bereiken….
PS. Voor de belangrijkste vraag: “Hoe gaat het nu met u?” hebben we nog geen indicator….
Laten we beginnen om niet de eerste of de tweede lijn als uitgangspunt te nemen, maar het voor de patient best denkbare zorgpad. Dit vereist een optimale communicatiestroom tussen zorgverlener en patient, gericht op kennis, begrip en acceptatie van de aandoening en de behandelmogelijkheden en uitkomsten. Op basis hiervan kan de zorgverlener (samen met de patient) komen tot een passend behandelplan en bijbehorend zorgpad. Dit hele proces moet worden vervat in relevante indicatoren en dito financiering. Dit impliceert met name voor de chronische zorg transmurale financiering in plaats van eerste en/of tweede lijn. Planbare en gecompliceerde zorg verdienen elk een eigen aanpak en financiering, waarbij planbare moet worden aangeboden vanuit een vraag/aanbod gestuurd systeem. Gecompliceerde zorg is mijns inziens de enige zorg die vooral gebaseerd moet zijn op het optimaliseerde van alle medische interventies, waarbij wel continu de toets dient plaats te vinden wat nog redelijk en wenselijk is vanuit patientperspectief.
Overheid en verzekeraars moeten dit proces optimaal faciliteren en allen die zaken meten en inkopen die een wezenlijke bijdrage leveren aan de kwaliteit van ontvangen zorg.
Daarmee wordt de patient niet het lijdend voorwerp, maar het onderwerp. Dat is waar het om draait
beste Guus Wat wil je bereiken? Veilige zorg dicht bij huis en met veel eigen verantwoordelijkheid van de patiënt? Met minder onnodige ingrepen en minder onnodige schade? Stop dan met het creëren van een nieuwe extra financieringsmethodieken. Dat maakt het nog ingewikkelder. Waarom electieve ingrepen afzonderen? Overweeg eerste en tweede lijn binnen 1 regionaal financieel kader te brengen en experimenteer al vast met populatiegerichte financiering met uitsluitend ketendbc’s. Ontwikkel een nieuwe plansystematiek voor huisartsen en medisch specialisten gebaseerd op vastgestelde indicatoren zorgbehoefte per regio. Stimuleer het aanstellen van specialisten in dienst van eerstelijns centra voor planbare zorg. Democratiseer die centra en organiseer die regionaal. Neem productieprikkels weg. Geef de beroepsgroepen de regie over de kwaliteit terug.