Guus Schrijvers

Congres, 19 mei 2020, Galgenwaard Utrecht

Zo net aan het begin van 2020 lijkt 2030 nog een heel eind weg. Maar toch zijn moderne ziekenhuisbestuurders vandaag de dag al druk bezig met het voorsorteren van hun organisatie op het zorglandschap over tien jaar. Zal dit landschap dan zo anders zijn dan nu? Nee waarschijnlijk niet, maar vele studies en experts schetsen een toekomst waarbij de uitdagingen van nu alleen maar groter zullen worden en niet kunnen worden opgelost door enkel meer van hetzelfde te blijven doen.

Ook in 2030 zijn er mensen ziek maar het zullen er meer zijn. Mensen blijven langer leven door nieuwe behandelingen en steeds meer mensen zijn ouder dan 65 jaar. Over tien jaar kunnen we nog betere diagnoses stellen, nog betere behandelingen bieden die dan ook meer op het individu zijn toegesneden. Maar tegelijkertijd zal er, onder meer door de toenemende vergrijzing, een chronisch gebrek aan personeel blijven bestaan om zorg te kunnen bieden.

Meer zieken, meer hoogwaardige dure behandelingen en een tekort aan handen, daarvoor zijn oplossingen nodig.

Waarbij het de centrale vraag is: ‘Hoe kan de ziekenhuiszorg doorgroeien/door ontwikkelen, terwijl deze toch toegankelijk en betaalbaar blijft’?

Op deze vraag zal een mix van antwoorden moeten komen. Er zullen wellicht andere eisen aan de interne organisatie van het ziekenhuis worden gesteld. Verdwijnen de MSB’s? Worden medisch Specialisten mede eigenaar van een ziekenhuis?

Evenzeer veranderen de netwerkrelaties die een ziekenhuis met andere ziekenhuizen en andere externe zorgaanbieders onderhoudt. De Minister denkt aan meer regionalisatie. Maar wat zijn regio’s? Waar bestaan die uit en hoe komen die tot stand? En niet in de laatste plaats zal ook de relatie met patiënten veranderen, waarbij met name voor verpleging en gastvrijheid naar oplossingen buiten het ziekenhuisgebouw worden gezocht. Nederlandse ziekenhuizen bouwen het aantal bedden af, terwijl er voor de toekomst meer patiënten worden verwacht. Waar staan over tien jaar dan de bedden voor medisch specialistische verpleging ? Bij de patiënt thuis? In hotels? En hoe wordt die zorg dan geleverd? Alleen middels eHealth technieken? Of wordt het ziekenhuis steeds mobieler en komt deze dan ook bij de patiënt thuis?

Zijn de uitdagingen voor de ziekenhuiszorg kenmerkend voor Nederland? Of staan andere landen ook voor vergelijkbare uitdagingen en hoe gaan zij daar mee om? Daarom hebben wij voor dit congres als keynote spreker, Prof. dr. Zeev Rotstein uit Israël uitgenodigd om een voordracht te houden over hoe hij en zijn collega’s het vooraanstaande Hadassah Medical center toekomst bestendig houden.

Daarnaast zijn er sprekers die vanuit de academie en adviespraktijk hun gedachten komen delen ten aanzien van zwakke plekken in de Nederlandse ziekenhuiszorg, al of niet in vergelijking met voorbeelden uit het buitenland. Zij presenteren voorbeelden van maatregelen die de ziekenhuiszorg gedurende komende tien jaar, op een hoog peil tegen betaalbare kosten, kunnen houden.

En zoals gebruikelijk op de congressen van de Guus Schrijvers Academie zullen er meerdere concrete en praktische voorbeelden worden besproken van innovaties uit het veld die al worden geïmplementeerd en waarvan ook al resultaten te vermelden zijn.

Op 19 mei 2020 organiseert de Guus Schrijvers Academie het congres “ziekenhuiszorg bij groeiende vraag en tekort aan handen toch toegankelijk en betaalbaar in 2030” in Utrecht. Meer informatie, het programma en de sprekers treft u op de congrespagina aan.

Dezer dagen meldde De Volkskrant  dat ziekenhuisbestuurders en wetenschappers drie bezwaren maken tegen de financieel steun van minister Bruins aan het Maasziekenhuis te Boxmeer. Die steun komt neer op een jaarlijks exploitatiebijdrage  van 2,5 miljoen euro tot 2022.  Gezondheidseconoom Guus Schrijvers staat achter de minister. Hier volgt zijn betoog.

bevoordeling van samenwerkende ziekenhuizen: ja graag

Het eerste bezwaar betreft oneerlijke bevoordeling van één enkel ziekenhuis, terwijl andere ziekenhuizen het moeten redden zonder steun. Het Maasziekenhuis vormt een onderdeel van de Panteingroep, die verder ook vrijwel alle ouderenzorg, thuiszorg en kraamzorg in De Peel omvat. De groep werkt nauw samen met de huisartsen. Door al die samenwerking is de omzet van het ziekenhuis minder gegroeid. Het is daarmee een voorloper van ziekenhuizen die dit  nastreven als onderdeel van het VWS programma Juiste Zorg op de Juiste Plek. Wie nu het Maasziekenhuis failliet laat gaan, slacht de ossen als de kar zijn bestemming heeft bereikt.  Zo’n feit heeft gevolgen voor alle ziekenhuizen die substitutie regionaal aanpakken en niet alleen in losse pilots. Ik  gun hen  graag financiële steun bij het voorkomen van een faillissement. Het Maasziekenhuis is dan een goed precedent.

Spoedzorg niet nu afbouwen

Het tweede bezwaar gaat erover, dat alle inwoners van Boxmeer en omgeving met de  ambulance binnen 45 minuten naar een SEH kunnen komen, ook als het Maasziekenhuis failliet is.  Ik raad af om ziekenhuizen te sluiten op basis van deze verouderde norm. Wel is het wenselijk dat vòòr 2022 een samenhangend plan voor De Peel komt voor alle acute zorg. Dat moet passen binnen het Kwaliteitskader Spoedzorgketen. Dan zou kunnen blijken welke functies van de SEH  in het Maasziekenhuis uitbreiding of inkrimping behoeven.

De overheid greep al eerder in

Het derde bezwaar is van juridische aard: De Zorgverzekeringswet en de Wet op de Marktordening Gezondheidszorg zouden niet toestaan dat de overheid de marktwerking belemmert. In 2014 en 2015 heeft Minister Edith Schippers twee kleine ziekenhuizen gered van een faillissement. Dat lukte  zonder wetsovertreding. Het eerste is de Ommelandergroep in de provincie Groningen. Het UMC Groningen sprong op verzoek van de minister bij toen dit ziekenhuis failliet dreigde te gaan. Thans is dit UMC eigenaar van deze groep. Er is geen sprake van een fusie.  Want de Ommelandergroep beschikt over een eigen Raad van Bestuur en een eigen Raad van Commissarissen. Een vergelijkbaar verhaal geldt voor het Admiraal de Ruiterziekenhuis te Goes en het Erasmus MC.  Graag gun ik het Maasziekenhuis dat het Radboud UMC  vanaf 2022 haar eigenaar-op-afstand wordt.

Kortom

Laten we de drie ingebrachte  bezwaren niet gebruiken om het Maasziekenhuis failliet te laten gaan. Laten wij ze benutten als start voor een moderne invulling van een ziekenhuis binnen de locale en regionale context.

Op het congres  over de Juiste Zorg op de Juiste Plek op 28 november komen wij uitgebreid terug op de toekomst van ziekenhuizen die chronische zorg verplaatsen. Klik hier voor meer informatie, lees de brochure en doe nieuwe kennis(sen) op.