‘Bij de hoofdlijnenakkoorden worden deze keer nadrukkelijk de patiëntenorganisaties betrokken. (…) Niet om toe te kijken maar om mee te doen.’Zodat ze ervaren dat hun rol serieus genomen wordt.’ Deze belofte deed minister Bruno Bruins van VWS op 21 december tijdens een Algemeen Overleg met de Tweede Kamer over kwaliteitszorg. Zorgvisie publiceerde erover. Hieronder reik ik tien suggesties aan om in te brengen in de hoofdlijnenakkoorden van 2018.
- Langetermijnvisie tot 2030
In 2015 woonden in Nederland 1,3 miljoen 75-plussers. In 2030 is dat aantal 2,1 miljoen: een stijging van 63 procent ofwel ongeveer 4 procent per jaar. Vele babyboomers zijn tegen die tijd hoogbejaard. Er is alle aanleiding om aan de hoofdlijnenakkoorden (tot 2022) een langetermijnparagraaf (tot 2030) toe te voegen in termen van aantallen patiënten, kosten, benodigd personeel, kwaliteit en voorzieningen.
- Ruim baan voor populatiegebonden bekostiging
Populatiegebonden bekostiging is betaling van de zorg op basis van kenmerken van de patiëntenpopulatie die je bedient. De motor om meer te produceren komt dan tot stilstand, want de betaling per verrichting is verdwenen. Binnen populatiegebonden bekostiging wordt niet-ingrijpen, zoals luisteren en kijken, even goed betaald als wel ingrijpen. Dan worden wensen van patiënten pas echt gehonoreerd.
- Apart budget voor shared decision-making
Gedeelde besluitvorming van professionals en patiënten komt alleen van de grond met een speciaal budget voor het maken van keuzehulpen, het herontwerpen van zorgpaden en voor gesprekstrainingen van zowel artsen als patiënten. In het regeerakkoord wordt alleen toegezegd dat shared decision-making een plek krijgt in medische richtlijnen. Dat is te weinig.
- Herijking van het persoonsgebonden budget
Het pgb blijft in alle zorgwetten verankerd, zo staat het in het regeerakkoord. Liever had ik gelezen: het pgb wordt in alle zorgwetten geharmoniseerd en via dezelfde software en systematiek uitgevoerd. Dan wordt alles makkelijker voor budgethouders.
- Preventie in de Zorgverzekeringswet
Preventieve trainingen zoals stoppen met roken, afvallen, meer bewegen en stressreductie gaan onder de Zorgverzekeringswet vallen. De kosten hiervan worden via deze wet betaald uit extra belastingen op alcohol, tabak en suiker.
- Expertisecentra voor zeldzame aandoeningen
Er zijn meer Nederlanders met zeldzame aandoeningen dan met diabetes. De eerstgenoemde zijn het best te bedienen vanuit expertisecentra. Die bestaan er onvoldoende. Ze moeten gaan functioneren zoals ParkinsonNet.
- Online afspraken maken met professionals en andere e-health
Uit onderzoek blijkt dat veel patiënten graag online willen afspreken met hun artsen, hen willen raadplegen via de mail en een startpagina wensen die in één keer(zonder steeds opnieuw inloggen) toegang geeft tot de zorgportalen van al hun zorgverleners.
- Onafhankelijke cliëntondersteuning (OCO) via een apart fonds
De nieuwe regering stelt deze kabinetsperiode 55 miljoen euro beschikbaar voor het ondersteunen van cliënten op diverse levensterreinen. Dat geld wil zij laten lopen via zorgkantoren en gemeenten. Beter is het om dat te doen via een onafhankelijk fonds. Want vaak gaan klachten over gemeenten en zorgkantoren zelf: dan gaan OCO’s bijten in de hand die hen te eten geeft en is er geen onafhankelijkheid meer.
- Cliëntenraden ook bij ketenzorgorganisaties
Cliëntenraden zijn alleen verplicht bij traditionele zorgaanbieders, niet bij substitutieprojecten en bij ketenzorgorganisaties. Maar daar vindt nou juist de meeste dynamiek plaats. Daar moeten patiënten bovenop kunnen zitten.
- Betere betaling van patiëntenorganisaties
Patiëntenorganisaties hebben drie taken: belangenbehartiging, ontmoetingen organiseren van patiënten met dezelfde aandoening en kennisoverdracht. Zij oefenen die taken steeds meer uit voor zowel leden als niet-leden. Verder wordt meer en meer goede terugkoppeling verwacht van de vertegenwoordigers aan de vergadertafels naar hun achterban. Dit alles kost tijd en dus geld.
Graag wens ik met deze tien punten de Nederlandse patiënten het beste toe voor 2018. Ik ben benieuwd hoe serieus zorgaanbieders, zorgverzekeraars, gemeenten, het ministerie, de bewindslieden en het parlement hen gaan nemen.
Punt 11:
De deregulering Europese Wp2000 vrijemarktwerking werkt contraproductief
Gebleken is dat vrijemarktwerking kartelvorming in de hand werkt binnen het zorgvervoer. De wijze waarop aanbestedingen worden gegund is meer gericht op rendementsdenken dan op de belevingswereld van de gehandicapte cliënt. Het verlies van vaste vervoersbegeleiders door steeds wisselende gunningen heeft een nadelig impact op het sociaalgeestelijk functioneren van patiënten.
Paradox:
De patiënt is aangewezen zich te laten vervoeren middels een aanbestedingsbeleid opgelegd door de overheid (geen vrije keuze cq marktwerking).
WMO en ACM stellen dat PGB-houders het recht hebben op het maken van een vrije keuze van welke vervoerder zij gebruik willen maken.