Verplaatsing Brabantse IC-patiënten geslaagd, een goede les voor de toekomst
In de laatste week van maart gingen in een paar dagen honderden Intensive Care-patiënten uit Brabant over naar andere leden van het land. Dat was een vlekkeloze operatie zonder enige wanklank in de massamedia. Toch blijft er volgens Guus Schrijvers een aantal vragen over het coördineren van IC-gebruik onbeantwoord. Hieronder interviewt hij zichzelf.
Moet Nederland na de uitbraak haar IC’s aanzienlijk uitbreiden?
Nee, wel moeten we in enkele weken kunnen opschalen naar een verdubbeling. Dat kan door alle operatiekamers in Nederland als noodoplossing bij een uitbraak ook als IC te gebruiken. Daarvoor is nodig dat luchtdruk van bij operaties hoger is dan de atmosfeer. dan kunnen besmettende virussen niet binnendringen. Als IC’s moet de luchtdruk lager zijn. Dan kunnen de virussen deze ruimte niet uit. In Brabant konden sommige ziekenhuizen dit al en andere niet.
Een andere mogelijkheid om snel op te schalen begint met het tellen van het aantal eenpersoonskamers in de Nederlandse ziekenhuizen. Welke zijn in geval van nood om te bouwen tot IC? Je zou deze kamers aanpasbaar moeten inrichten. Het lukte het New Yorkse Bellevue ziekenhuis om in enkele weken 136 eenpersoonskamers als IC in te richten. Moeten wij toch ook kunnen?
Komt er een aanpassing van rampenplannen voor infectieziekten?
Ja, dat is nodig. In 2018 kende Nederland een grote griepepidemie. De cijfers van toen kwamen uit 16.000 ziekenhuisopnamen en een oversterfte (meer sterfgevallen dan gemiddeld) van 9444 mensen in 18 weken tijd vanaf februari 2018. Aan de orde was in de regio’s of alle geplande zorg moest worden stilgelegd om ruimte te maken voor grieppatiënten. Gelukkig werd het in mei beter weer, wat het aantal nieuwe grieppatiënten afremde. De kwestie verdween echter van de vergaderagenda’s. Deze epidemie niet heeft geleid tot aanpassing van de rampenplannen. Die bleven gericht waren op hulpverlening na terreuraanslagen en calamiteiten zoals branden en overstromingen.
Gaan zorgverzekeraars de extra kosten als een lumpsum betalen?
De overgang van Brabantse IC-patiënten naar andere provincies kostte extra geld vanwege onder andere meer lange ritten, het schoonmaken van de ambulances na vervoer van een coronapatiënt en de extra tijd voor de bemanning om zich steeds om te kleden. Op de IC’s gelden hogere kosten vanwege onder andere de behoefte aan meer professionals, apparatuur en middelen en ook vanwege schoonmaken en het omkleden. Het lijkt mij onjuist die kosten te vergoeden op basis van tarieven en van dbc’s. Houden ziekenhuizen, maatschappen en ambulancediensten hun extra kosten door het coronavirus eigenlijk wel bij?
Evaluatie
Het is nu niet de tijd om deze drie vragen te stellen aan beleidsmakers. Thans staan alleen de reductie van het aantal besmette patiënten en het beschikbaar houden van IC’s centraal. Er komt vast ooit een aparte evaluatie van de hier besproken IC-coördinatie. Dan zijn deze vragen mee te nemen. En anders kan minister De Jonge in zijn Contourennota over regionale samenwerking vast wel een passage opnemen over IC-coördinatie in tijden van een onbekende besmettelijke ziekte.
Deze blog verscheen eerder in het vakblad Zorgvisie