De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) verwacht dat zorgkantoren gaan fungeren als zorgregisseur voor mensen die langdurige zorg nodig hebben. Daarnaast vindt zij het belangrijk dat zorgkantoren sturen op het verbeteren van de kwaliteit van de langdurige zorg. Ook wil de NZa passende afspraken maken met zorgaanbieders die niet voldoen aan de eisen van het kwaliteitskader. De komende tijd toets men of de sturende rol van de zorgkantoren daadwerkelijk vorm krijgt en of zij de middelen verdelen ten gunste van de kwaliteit van zorg voor de Wlz-cliënten.
Recensie NZa-rapport
Woorden van deze strekking staan in het NZa-rapport Uitvoering Wet langdurige zorg door zorgkantoren 2017/2018. Dat kwam uit op 11 december 2018. Hieronder volgt een recensie. Dat dient tevens als voorbeschouwing op de studiemiddag Naar betere afstemming tussen de wetten langdurige zorg. Dat vindt plaats op donderdag 13 juni 2019 in Utrecht.
Kwaliteitsindicatoren
Gezondheidseconomen zoeken al 25 jaar naar zorgbetaling die de kwaliteit van zorg stimuleert, maar niet de hoeveelheid van de zorg. Voor dergelijke zorgbetaling bestaan drie opties voor zorgkantoren (en ook voor gemeenten en zorgverzekeraars). Ten eerste kunnen zorgkantoren op basis van kwaliteitsindicatoren meer betalen aan zorgaanbieders die beter scoren. De meest geavanceerde manier staat bekend onder de naam Value Based Health Care, waarover ik eerder publiceerde. Het werken met indicatoren komt vooral voor in de eerste lijn, de geestelijke gezondheidszorg en de medisch-specialistische zorg.
Verbeterplannen
De tweede optie is dat zorgkantoren bij de zorginkoop verbeterplannen betrekken en voor de uitvoering daarvan extra betalen. Dat is de optie die in dit NZa-rapport vormt krijgt.
Accreditaties
De derde optie is dat zorgkantoren alleen contracten sluiten met geaccrediteerde zorgaanbieders. In Nederland bestaan diverse autonome instanties die aanbieders van langdurige zorg accrediteren. Het Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg (NIAZ) is daarvan de bekendste. Amerikaanse zorgverzekeraars kiezen vaak voor deze derde optie. Dan hoeven zij niet zelf de kwaliteit te beoordelen.
Goede keuze
Ik ben het eens met de keuze van de NZa voor de tweede optie voor de langdurige zorg. Het werken met kwaliteitsindicatoren (optie 1) betekent meer registratiedruk voor professionals. Als de NZa hiervoor gekozen, zou zij tegen de tijdgeest ingaan. Accreditatie (optie 3) van een zorgaanbieder om de drie jaar is duur en vereist ook het verzamelen van veel indicatoren. Een recente publicatie, op 4 januari besproken in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, toont aan dat geaccrediteerde Amerikaanse zorgaanbieders het niet beter doen dan niet-geaccrediteerde. Daarom wijs ik ook deze optie af. Optie 2 sluit aan op de filosofie van het VWS programma Waardigheid en Trots. Hierbij staat het verbeteren van de eigen instelling en het eigen handelen centraal. Het programma heeft met groot succes gewerkt. Tegenwoordig voldoen vrijwel alle verpleeghuizen aan de nationale kwaliteitsnormen. Dat was enkele jaren geleden wel anders.
Rol zorgkantoren
Het NZa-rapport Uitvoering Wet langdurige zorg door zorgkantoren 2017/2018 werkt de rol van de zorgkantoren verder uit. Die krijgen vijf taken: toezicht, de zorginkoop, de zorg voor de cliënt, de zorguitgaven en de organisatie van de zorgkantoren. Veel aandacht krijgt het persoonsgebonden Budget bij elk van deze vijf taken. Wat er staat is goed leesbaar en mij uit het hart gegrepen.
Continuïteit van zorg
Twee kwaliteitsaspecten komen minder aan bod. Zo ontbreekt in het stuk een beschouwing over continuïteit van zorg. De overgang van de WMO naar de Wlz levert voor jongeren en mensen met ernstige psychiatrische problemen grote problemen op. Ik schreef hierover al eerder. Ook de relatie tussen wijkverpleging, eerstelijnsverblijf en Wet Langdurige zorg laat te wensen over.
Persoonsvolgende bekostiging
Het tweede wat ik miste was een verwijzing naar persoonsvolgende bekostiging. Dit betekent dat de Zorgzwaartepakketten op termijn vervangen gaan worden door een financieel doorgerekend individueel zorg/leefplan dat de betaaltitel wordt. In juni 2018 heeft de NZa hierover een enthousiaste tussentijdse evaluatie uitgebracht. De boodschap was: experimenten zijn niet meer nodig. Wellicht kan een nieuw NZa-rapport aandacht besteden aan de twee hier genoemde aspecten.
Interessant
Al met al, raad ik jou aan, beste lezer, het NZa-rapport door te nemen. Het stuk, dat het werken met kwaliteitsindicatoren voor de langdurige zorg niet aanbeveelt, is ook interessant voor professionals en managers in de geestelijke gezondheidszorg, eerste lijn en ziekenhuizen.
Studiedag afstemming wetten langdurige zorg
Op een studiedag op 13 juni licht Conny Veldhuizen het NZa beleid voor langdurige zorg toe. Zij coördineert het NZa-beleid voor deze sector. Andere sprekers gaan in op persoonsvolgende bekostiging in Vlaanderen en de bekostiging daarvan in experimentele vorm in Nederland. Ook de PGB-regelgeving en die voor mantelzorg ondersteuning komen uitvoerig aan de orde. Kortom, kom naar deze interactieve, geaccrediteerde studiemiddag en doe nieuwe kennis(sen) op. Bekijk hier het volledige programma en meld je aan.