Roken is verkeerde zelfmedicatie

Een vrouw steekt na een drukke werkdag een sigaret op. Zij doet dat om de stress die ze ervaart te reduceren. Zij gebruikt nicotine als verkeerde zelfmedicatie. Beter zou het zijn als zij haar stress reduceert op andere manieren: via beter timemanagement, door hard te lopen of door aan zichzelf toe te geven dat ze fouten kan maken. Die verkeerde zelfmedicatie is te achterhalen door haar huisarts of een andere professional via motivational interviewing. In dit voorbeeld, gaat een gesprek tussen huisarts en de vrouw in op de motieven om een sigaret op te steken en op alternatieven om met dezelfde motivatie iets anders te doen. Bij deze gespreksvoering is het overdragen van informatie (in dit voorbeeld “roken is dodelijk”) niet aan de orde.

Verdiepingssessie
De VVD zou in haar verkiezingsprogramma 2017 -2021 cursussen in motivational interviewing voor alle artsen en verpleegkundigen kunnen aanbevelen. Deze suggestie deed ondergetekende op zaterdag 12 december in Wageningen. Daar kwam de landelijke VVD partijcommissie Zorg bijeen. Die bestaat uit VVD Kamerleden, lokale politici en gezondheidsexperts. Ik trad op als gastspreker voor een verdiepingssessie ter voorbereiding van het nieuwe verkiezingsprogramma. Alle politieke partijen gaan daarmee aan de slag: op 15 maart 2017 vinden verkiezingen plaats voor de Tweede Kamer.

Leefstijl en preventie
Mijn suggestie over motivational interviewing kwam aan de orde bij het onderwerpen leefstijl en preventie. Verschillende leefstijlveranderingen passeerden de revue: het aanpassen van de omgeving (niet roken in openbare ruimte en auto, gezondheidsetikettering e.d.) gezondheidseducatie en financiële prikkels ( fiscale gezondheidspolitiek, werken met health miles, lagere premie bij volgen van cursussen). Bij het onderwerp preventie heb ik de multidisciplinaire BRAVO-benadering besproken waarmee je de leefstijl van mensen kan verbeteren. BRAVO staat voor: meer Bewegen, niet Roken, minder Alcoholinname, betere Voeding en meer Ontspanning. Andere actuele thema’s die ik besprak gingen over:

• Shared decision making;
• Het vrijwillig levenseinde;
• De eigen bijdragen in de zorg;
• Het zelfbeschikkingsrecht van wilsonbekwamen.

Wil je mijn PowerPoint presentatie inzien? Klik dan hier. De meeste punten die ik behandelde heb ik al eerder besproken in mijn boek Zorginnovatie volgens het Cappuccinomodel.

Discussie
Als iemand die al meer dan veertig jaar lid is van de PvdA voelde ik mij aanvankelijk als een kat in een vreemd pakhuis. Toch brak het ijs binnen de kortste keren. Want ik ontmoette een aantal experts met wie ik lange tijd geleden gestudeerd heb. We hebben de discussies uit de jaren tachtig met Hattinga Verschure en ziekenhuiswetenschappen gewoon voortgezet. Zou het waar zijn dat linkse mensen aardiger zijn voor mensen ver weg en VVD’ers voor mensen dichtbij? Met een hoofd vol gedachten reed ik in de regen terug naar Utrecht. Wie is in de zorg nou eigenlijk mijn tegenstander?