Guus Schrijvers

Sinds enige tijd ben ik voorzitten van Spierziekten Nederland. In Contact Magazine van Spierziekten Nederland ben ik maart 2017 geïnterviewd door Erik van Uden: ‘Als hoogleraar Public Health heb ik Spierziekten Nederland tien, vijftien jaar geleden leren kennen. Ik deed in die periode veel onderzoek naar het functioneren van patiëntenorganisaties en ik moet zeggen dat Spierziekten Nederland er met kop en schouders bovenuit stak. Ik vind ook dat ik op een mooi moment voorzitter ben geworden, net nu we het beleid gaan herijken. Daarbij gaat het er niet om wat ik vind, maar vooral om wat de leden vinden.’

Het hele interview kan je hier lezen.

 

In Nederland hebben 70.000 mensen een erfelijke genmutatie waardoor de lever het ‘slechte’ cholesterol niet goed uit het bloed kan verwijderen. Zij lijden aan familiaire hypercholesterolemie (FH). Tot 2014 werden familieleden van mensen met FH actief benaderd en getest via een bevolkingsonderzoek. Langs die weg zijn 30.000 mensen gevonden met FH. Sinds de financiering van dit bevolkingsonderzoek in 2014 is gestopt, is het aantal diagnoses teruggelopen van circa 2.000 naar 350 per jaar. Verschillende organisaties zoals de Hartstichting, de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie en het Nederlands Huisartsen Genootschap hebben via de massamedia hun bezorgdheid hierover uitgesproken.

Hartinfarct

Een hartinfarct rond 55-60 jarige leeftijd is vaak het eerste signaal van FH, omdat mensen daarvóór geen gezondheidsklachten ervaren door hoog cholesterol, hun DNA niet is getest en zij geen cholesterolverlagers gebruiken. Herstart van het bevolkingsonderzoek redt de levens van deze vaak jonge familieleden en voorkomt invalidering. De kosten ervan bedragen twee miljoen euro per jaar ofwel 1.000 euro per opgespoorde FH-patiënt.

DNA-test

Met behulp van de DNA-databank kan bij mensen van wie één familielid in de databank voorkomt, een gerichte en snelle (enkelvoudige) DNA-test worden uitgevoerd, omdat bekend is welke van de 750 inmiddels bekende gen mutaties deze familie treft. Zo’n enkelvoudige DNA-test is 15x goedkoper dan complexe DNA diagnostiek wanneer de familiemutatie niet bekend is.
Bevolkingsonderzoek

Herinvoering bevolkingsonderzoek

Met deze argumentatie en feiten hebben Het Landelijk Expertisecentrum Erfelijkheidsonderzoek Familiaire Hart- en Vaatziekten (LEEFH), de Hart & Vaatgroep, de Hartstichting, de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC), het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) en het Internistisch Vasculair Genootschap bij de Tweede Kamer het belang van een bevolkingsonderzoek FH benadrukt. Zij deden dat via de massamedia, en wel een dag voor de Kamerbehandeling op woensdag 30 maart.

Interview Radio 1

Radio 1 en het NOS Journaal vroegen ondergetekende om als onafhankelijke expert te reageren op dit nieuws. Ik complimenteerde de genoemde organisatie voor het aankaarten van dit bevolkingsonderzoek. Het is uitstekend dat een curatief ingestelde groep van cardiologen zich hiervoor inzet. Ik miste bij de ondertekenaars Zorgverzekeraars Nederland en de Koninklijke Maatschappij ter bevordering van de Geneeskunst (KNMG). Als die gezamenlijk iets vragen aan de Tweede Kamer gaan alle politieke partijen vaak met hen mee.

Pennywise and pound foolish

Verder merkte ik op, dat preventie niet betaald wordt uit de Zorgverzekeringswet. Daarom interesseren Zorgverzekeraars zich niet zo voor preventie: het is niet hun core business. Ten slotte merkte ik op in het lange interview op Radio 1 (het NOS Journaal liet mij ook kort aan het woord hierover), dat de kosten van de zorg in de komende jaren weer gaan toenemen en Kamerleden prioriteiten moeten gaan stellen. Maar dan niet door FH bevolkingsonderzoek te schrappen: dat is pennywise and pound foolish. Beter is het om accijnzen op frisrank, alcohol en tabak te verhogen en met dat geld gezondheidseducatie te financieren.

Eén op de drie dokters zou gebruikmaken van een eventueel nieuw recht om een behandeling te weigeren aan een patiënt die ‘door zijn levensstijl heeft bijgedragen’ aan de ziekte. Moet de verantwoordelijkheid meer bij de ongezond levende mens worden gelegd? En wat zijn de mogelijkheden om door gezonder leven de zorgkosten te verlagen?

In een interview in dagblad Trouw op dinsdag 16 juni geef ik aan wat wel en wat niet werkt in de spreekkamer. Van verlagen van de zorgpremie bij gezond gedrag tot het weigeren van behandelingen. Je kan het interview hier lezen.

Op 23 april 2015 heeft huisartsenpost Zuid in Ridderkerk een avond gehouden die in het teken stond van van kwaliteitsbewustzijn en -verbetering. Er waren circa 100 huisartsen aanwezig die zorgden voor een levendige discussie. In deze huisartsenpost neemt het aantal face to face afspraken toe en het aantal telefonische consulten af. Hierdoor ontstaat er een hogere werkdruk. Hoe kan je zorgen voor meer werkplezier en minder werkdruk?

Ik heb in mijn lezing de volgende suggesties gegeven daarvoor:

• Voer arbeidsbesparende innovaties in, bijvoorbeeld op het gebied van automatisering, of het maken van goede zorgpaden. Hier valt nog veel winst te behalen, zoals onder meer blijkt uit de ervaring die ik laatst had bij een huisartsenpost met mijn zoon die zijn enkel had verstuikt.
• Hevel meer taken over naar verpleegkundigen. Van het schoonmaken van wonden tot taken rond de zorg voor patiënten met diabetes, COPD en met hart- en vaatziektes.
• Hevel meer taken over naar de ambulancepost. Bijvoorbeeld één gecombineerde zorgcentrale voor ambulance- en huisartsenpost. Of de ambulance laten rijden naar een patiënt, in plaats van zelf te rijden als huisarts.
• Leer patiënten wanneer ze wel naar de dokter moeten bellen en wanneer niet. Ook moet meer zelfzorg van patiënten komen in spoedsituaties. Betere voorlichting kan hierbij helpen, zoals de informatiesite: www.thuisarts.nl of de app ‘Moet ik naar de dokter‘, die huisartsen op hun website kunnen plaatsen.
• Verminder de subjectieve werkdruk door minder te vergaderen en artsen te coachen in plaats van alleen instructies te geven.
• Verminder het aantal taken van de huisarts. Dit is primair de taak van de politiek. Neem maatregelen over de hele linie, niet alleen bij huisartsen.

De Powerpoint presentatie van deze lezing kan je hier downloaden.

In 2009 heb ik samen met mijn broers Joep en Piet een interview gegeven aan het Utrechts Nieuwsblad: ‘Schrijvers heten ze. En schrijven doen ze. Samen zijn de broes Piet, Guus en Joep goed voor een boekenplank vol titels. Maar zelfs in hun eigen kast staan hun boeken niet naast elkaar. Piet schrijft essays over Romeinse dichters. Guus publiceert over medische zorg en Joep over de werkvloer. Drie tegenpolen over wat hun bindt.’  Het volledige artikel kan je hier downloaden.

Op 5 februari 2013 stond in het Blad De Oud-Utrechter een interview met mij. Citaat: ‘Ik wil meer tijd hebben voor het schrijven van boeken over ondernemerschap in de zorg en gelijke toegang tot de zorg. Beiden zijn belangrijk, maar moeilijk te combineren. Onze toekomstige haalbare en betaalbare gezondheidszorg is, net zoals toen ik mijn economiestudie begon, nog steeds de grote maatschappelijke opgave.’ Lees het volledige artikel.