Guus Schrijvers

Tijdens het debat over de regeringsverklaring werkten GroenLinks, PvdA en SP goed samen: ze draaiden de bezuinigingen op de wijkverpleging terug. Eenstemmig pleitten zij voor het afschaffen van het eigen risico. Is dit de voorbode van een links zorgblok in de Tweede Kamer?

Spreiding

Sinds Joop den Uyl in de vorige eeuw laat de linkse politiek zich samenvatten in de leuze Spreiding van inkomen, kennis en macht. Voor de zorg komt dat bij het inkomen neer op het verkleinen van de sociaal-economische gezondheidsverschillen. Mensen met een laag inkomen leven immers jaren korter en lijden tijdens hun leven vaker aan ziekten.

Stapeling voorkomen

Bij inkomen denk ik ook aan het herinrichten van de Zorgverzekeringswet (bijvoorbeeld verlaging van het eigen risico), de Wet langdurige zorg en Wet maatschappelijke ondersteuning. Met name het voorkomen van stapeling van eigen bijdragen binnen deze drie wetten. Ten derde noem ik de inkomensverschillen binnen de zorg: sommige specialisten verdienen te veel, sommige verpleegkundigen te weinig.

Shared decision making

Bij een betere spreiding van kennis binnen de zorg denk ik aan gedeelde besluitvorming van artsen en patiënten, aan betere informatievoorziening door patiëntenverenigingen en invoering van keurmerken zoals die van de GGD Appstore voor e-healthapplicaties. En uiteraard moeten gezondheidseducatie en stoppen met roken-cursussen weer binnen de Zorgverzekeringswet gaan vallen.

Afschaffen marktwerking

Bij betere spreiding van macht denk ik aan afschaffing van de marktwerking; in ieder geval binnen de eerstelijn en op het platteland. Tussen ziekenhuizen in grote steden zal wel concurrentie blijven bestaan. Die steden hebben vaak te veel aparte voorzieningen voor bijvoorbeeld spoedeisende zorg, opvang voor mensen met een beroerte en voor de behandeling van kanker.

Macht zorgverzekeraars

Daarnaast denk ik aan het terugdringen van de macht van zorgverzekeraars: dat waren, zijn en blijven openbare nutsbedrijven. Niks mis mee. Als laatste noem ik meer beleidsinvloed voor patiënten en cliënten bij zorgaanbieders, sociale teams, zorgverzekeraars en gemeenten.

Verkiezingsprogramma’s

De kans is groot dat Groenlinks, PvdA en SP elkaar kunnen vinden op bovengenoemde punten. Want hun verkiezingsprogramma’s voor 2017 lijken op elkaar, hun omvang in Kamerzetels is kleiner dan ooit én ze zitten alle drie in de oppositie. Het zou verstandig zijn als de progressieve partijen deze punten uitwerken en aanvullen in een gezamenlijk document. Dat kan dan meteen dienen als grondslag voor een gezamenlijke paragraaf in de nieuwe verkiezingsprogramma’s voor 2021 of eerder.

Geleidelijkheid

Ik hoop wel dat de linkse partijen kiezen voor een geleidelijke aanpak. Dus niet in één klap alle specialisten binnen vier jaar naar loondienst dirigeren. Niet in één keer zorgverzekeraars omvormen tot administratiekantoren. In het verleden zijn collectieve preventieve maatregelen zoals rioolaanleg en waterleiding ook niet van de een op de andere dag gerealiseerd. Joop den Uyl zei het treffend: de marges van de democratie zijn smal.