Er bestaan duidelijke verschillen tussen de gebruikelijke zorg-in-natura van verpleeghuizen en verzorgingshuizen, het PGB en het intramuraal Persoons Volgend Budget (iPVB). Is persoonsvolgende bekostiging de toekomst?
Zorg in natura
Bij zorg in natura van verpleeghuizen en verzorgingshuizen op basis van zorgzwaartepakketten (zzp’s), volgt het zorgkantoor de cliënt en diens zzp-indicatie naar de zorgaanbieder waarvoor een cliënt de voorkeur heeft. Het zorgkantoor stelt het zzp-bedrag beschikbaar, onafhankelijk van de cliëntmix die zich aan de voordeur van de zorgaanbieder meldt. De cliënt heeft niets met bekostiging te maken. Er bestaat een standaardtarief per zzp, dat ieder jaar een beetje verandert.
Beperkte eigen regie
De cliënt kan bij zorg in natura dus zelf de zorgaanbieder van zijn of haar voorkeur kiezen. Jammer is wel dat de zzp’s binnen de Wet Langdurige Zorg (WLZ) uitgaan van een ‘bulkgedachte’: er is geen sprake van zorg-op-maat. Het zorgzwaartepakket is een gemiddelde waar alle bewoners recht op hebben. Er bestaan geen bekostiging die op de individuele behoeften is afgestemd. De regiemogelijkheid van de cliënt stopt dus bij de voordeur van de zorgaanbieder.
Intramuraal Persoons Volgend Budget
Een persoonsvolgend budget beoogt ook achter de voordeur de regie aan die cliënten te laten. Het intramuraal Persoons Volgend Budget (iPVB) brengt eerst in kaart wat de cliënt of dienst familie wensen of nodig hebben. De zorgprofessional geeft aan wat een ‘terecht’ beroep op de WLZ is. Zo wordt het volume aan zorg dat afgestemd is op het individu bepaald. Vervolgens wordt dit volume (Q) vermenigvuldigd met de integrale kostprijs van de zorgaanbieder (P). Daarmee ontstaat een op-maat-budget. Daarbinnen zijn ook in de loop der tijd verschuivingen mogelijk. De ene week is er meer behoefte aan zorg dan in de andere. Dat is met een iPVB op te vangen; al lukte dat in aanvang nog niet.
Waardigheid & Trots
Het iPVB is gestart bij zorgorganisatie NiKo in Alkmaar, die van VWS de titel ‘exoot’ binnen het project Waardigheid & Trots kreeg. In 2018 hebben tien zorgaanbieders met totaal 1.000 cliënten het iPVB succesvol toegepast. Sinds 2015 zijn VWS, Waardigheid & Trots en alle Zelfstandige Bestuurs Organen in Nederland intensief erbij betrokken geweest. Denk hierbij aan: Zorgverzekeraars Nederland, VGZ, CZ, Zilverenkruis, Menzis, NZa, ACTIZ, CIZ, ZINL, NPF, LOC, ANBO, VenVN, en IGJ. In maart 2019 gaat het rapport ‘iPVB – de 3e stap in de Modernisering Ouderen Zorg’ naar de Tweede Kamer. Borging en opschaling vinden tussen 2019 en 2021 plaats in heel Nederland.
Ideale middenweg
Al met al, lijkt mij het intramuraal Persoons Volgend Budget een ideale middenweg tussen zorg-in-natura met zorgzwaartepakketten en het gebruiken van een PGB. Bij zorg in natura is er geen sprake van zorg op maat. Bij het persoonsgebonden budget hebben budgethouders grote vrijheid om het budget te besteden. Dit biedt maximale mogelijkheden tot eigen regie. Dergelijk vergaande regie vereist echter grote vaardigheden bij de budgethouders. Zij moeten hun zorgbehoeften kunnen verwoorden, opdrachten geven aan hun verzorgers en kunnen nagaan of die op de juiste manier is geleverd. Voor patiënten met geringe cognitieve competenties of met weinig energie is het iPVB een prima alternatief voor het PGB.
Studiedag langdurige zorg
Marc Willem de Witte, projectleider van Het Pure iPVB deed veel (positieve en negatieve) ervaringen op met het intramurale Persoons Volgend Budget in Alkmaar. Hij deelt zijn ervaringen graag met congresdeelnemers tijdens een parallelsessie op de studiedag over de (wetten in de) langdurige zorg op 13 juni 2019 in Utrecht. Het iPVB loopt vooruit op het beleid van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), dat ook naar persoonsvolgende bekostiging wil. Dit beleid komt aan de orde in de plenaire voordracht van Conny Veldhuizen, manager langdurige zorg bij de NZa.
Actuele thema’s
Op genoemde studiedag 13 juni komt het persoonsvolgend budget aan de orde als een van de drie actuele thema’s die spelen in de langdurige zorg. Een ander thema is de onderlinge afstemming van de WLZ, de Wmo, de Zorgverzekeringswet en de Jeugdwet. De betaling van de care sector op basis van kwaliteit is het derde onderwerp. Over deze twee laatste urgente onderwerpen schreef ik eerder berichten. Klik hier als je geïnteresseerd bent in die onderlinge afstemming en hier voor bekostiging van langdurige zorg op basis van kwaliteit. Meer informatie over de studiedag vind je hier.