Guus Schrijvers

De raad van bestuur en raad van toezicht van de Reinier Haga Groep hebben de procedure stopgezet voor de juridische fusie van Haga Ziekenhuis Den Haag, Reinier de Graaf in Delft en het genoemde LangeLand. De bestuursvoorzitter is oud-staatssecretaris Martin van Rijn . Hij heeft veel beleidservaring met gevoelige onderwerpen, zoals de decentralisaties in het sociale domein (2015) en de uitbetaling van pgb’s (2016). Van Rijn zal nu al zijn ervaring met gevoelige beleidskwesties nodig hebben. Door het stopzetten van de fusie gaan de banken immers geen geld meer lenen aan de Reinier Haga Groep. Zij willen eerst weten wat de raad van bestuur gaat doen met het LangeLand Ziekenhuis. Blijft zij wel of niet het Langeland besturen? Blijft dat ziekenhuis open?

Hieronder som ik drie scenario’s op voor de raad van bestuur, elk met een eigen naam.

1. Het klassieke scenario: LangeLand wordt nevenvestiging van HagaZiekenhuis

In de afgelopen jaren zijn veel kleine ziekenhuizen onderdeel geworden van een grotere ziekenhuisorganisatie. Ik noem een aantal vestigingsplaatsen van deze instellingen met tussen haakjes de ziekenhuisorganisatie die deze locaties thans steunt of in eigendom heeft: Heerenveen (Medisch Centrum Leeuwarden), Scheemda (UMC Groningen), Meppel (Isala Klinieken), Boxmeer (Radboudumc), Goes (Erasmus MC), Zeist (Diakonessenhuis Utrecht) en Lelystad (St-Jansziekenhuis te Harderwijk). In dit klassieke scenario blijft de basiszorg in het kleine ziekenhuis meestal overeind. De nadruk ligt op electieve zorg. De acute zorg is meestal alleen beschikbaar tijdens kantoortijd.

2. Het Lelystadscenario: LangeLand gaat failliet

In dit scenario brengt de raad van bestuur het faillissement naar buiten. Dit is aangevraagd door de belastingdienst bijvoorbeeld. Talkshows springen erbovenop. Kamerdebatten volgen. Minister Bruins stelt een zware commissie in: wat moet er gebeuren na het faillissement? Het issue wordt belangrijk in de twaalf maanden voor de verkiezingen in maart 2021. Ik verwacht dat Martin van Rijn geen verantwoording wil dragen voor dit faillissement. Hij treedt af als voorzitter van de Reinier Haga groep

3. Het OVH-scenario

In dit scenario staat OVH voor ‘over de verkiezingen heen tillen’. De raad van bestuur van de Reinier Haga Groep heeft contact opgenomen met VWS-minister Bruins. Want er dreigt een faillissement van het LangeLand Ziekenhuis. De minister benoemt een ‘zware’ adviseur, bijvoorbeeld Remkes, oud-minister en oud-burgemeester van Den Haag. Die komt met een advies in april 2021. Dat past dan in de Contourennota die minister De Jonge deze zomer uitbrengt over regionale samenwerking. In het coalitie-akkoord van 2021 komt een passage over het behoud van kleine ziekenhuizen. Het nieuwe kabinet hakt vervolgens knopen door over de casus-Zoetermeer.

Mijn advies

Ik heb sterke voorkeur voor het klassieke scenario. Dit betekent dat HagaZiekenhuis en LangeLand samengaan. Het Reinier de Graaf blijft dan alleen achter en is groot genoeg om zelfstandig te blijven. Het Lelystadscenario wijs ik af. De gang van zaken na het faillissement is voor vele instanties en ook voor mij: eens maar nooit weer. Ook het OVH-scenario heeft niet mijn voorkeur: de onzekerheid voor patiënten en professionals in Zoetermeer gaat dan lang duren.

Ik wens Van Rijn veel wijsheid, creativiteit en geduld toe. Als er één iemand een netelige kwesties kan oplossen, dan is hij dat.

Agenda 19 mei congres ziekenhuis in 2030

Op 19 mei vindt het congres Ziekenhuiszorg bij groeiende vraag en tekort aan handen toch toegankelijk en betaalbaar in 2030 .  Een van  de vragen wordt dan: Heeft in 2030 elk klein ziekenhuis een vaste relatie met een UMC of vergelijkbaar groot ziekenhuis?  Diverse sprekers zullen naar verwachting deze vraag beantwoorden met ja, nee of iets daartussen in. Klik hier voor meer info en inschrijving.

Dezer dagen meldde De Volkskrant  dat ziekenhuisbestuurders en wetenschappers drie bezwaren maken tegen de financieel steun van minister Bruins aan het Maasziekenhuis te Boxmeer. Die steun komt neer op een jaarlijks exploitatiebijdrage  van 2,5 miljoen euro tot 2022.  Gezondheidseconoom Guus Schrijvers staat achter de minister. Hier volgt zijn betoog.

bevoordeling van samenwerkende ziekenhuizen: ja graag

Het eerste bezwaar betreft oneerlijke bevoordeling van één enkel ziekenhuis, terwijl andere ziekenhuizen het moeten redden zonder steun. Het Maasziekenhuis vormt een onderdeel van de Panteingroep, die verder ook vrijwel alle ouderenzorg, thuiszorg en kraamzorg in De Peel omvat. De groep werkt nauw samen met de huisartsen. Door al die samenwerking is de omzet van het ziekenhuis minder gegroeid. Het is daarmee een voorloper van ziekenhuizen die dit  nastreven als onderdeel van het VWS programma Juiste Zorg op de Juiste Plek. Wie nu het Maasziekenhuis failliet laat gaan, slacht de ossen als de kar zijn bestemming heeft bereikt.  Zo’n feit heeft gevolgen voor alle ziekenhuizen die substitutie regionaal aanpakken en niet alleen in losse pilots. Ik  gun hen  graag financiële steun bij het voorkomen van een faillissement. Het Maasziekenhuis is dan een goed precedent.

Spoedzorg niet nu afbouwen

Het tweede bezwaar gaat erover, dat alle inwoners van Boxmeer en omgeving met de  ambulance binnen 45 minuten naar een SEH kunnen komen, ook als het Maasziekenhuis failliet is.  Ik raad af om ziekenhuizen te sluiten op basis van deze verouderde norm. Wel is het wenselijk dat vòòr 2022 een samenhangend plan voor De Peel komt voor alle acute zorg. Dat moet passen binnen het Kwaliteitskader Spoedzorgketen. Dan zou kunnen blijken welke functies van de SEH  in het Maasziekenhuis uitbreiding of inkrimping behoeven.

De overheid greep al eerder in

Het derde bezwaar is van juridische aard: De Zorgverzekeringswet en de Wet op de Marktordening Gezondheidszorg zouden niet toestaan dat de overheid de marktwerking belemmert. In 2014 en 2015 heeft Minister Edith Schippers twee kleine ziekenhuizen gered van een faillissement. Dat lukte  zonder wetsovertreding. Het eerste is de Ommelandergroep in de provincie Groningen. Het UMC Groningen sprong op verzoek van de minister bij toen dit ziekenhuis failliet dreigde te gaan. Thans is dit UMC eigenaar van deze groep. Er is geen sprake van een fusie.  Want de Ommelandergroep beschikt over een eigen Raad van Bestuur en een eigen Raad van Commissarissen. Een vergelijkbaar verhaal geldt voor het Admiraal de Ruiterziekenhuis te Goes en het Erasmus MC.  Graag gun ik het Maasziekenhuis dat het Radboud UMC  vanaf 2022 haar eigenaar-op-afstand wordt.

Kortom

Laten we de drie ingebrachte  bezwaren niet gebruiken om het Maasziekenhuis failliet te laten gaan. Laten wij ze benutten als start voor een moderne invulling van een ziekenhuis binnen de locale en regionale context.

Op het congres  over de Juiste Zorg op de Juiste Plek op 28 november komen wij uitgebreid terug op de toekomst van ziekenhuizen die chronische zorg verplaatsen. Klik hier voor meer informatie, lees de brochure en doe nieuwe kennis(sen) op.