Guus Schrijvers

De bestuursvoorzitters en medisch specialisten van de vier Friese ziekenhuizen willen samenwerken per functie. De komende maanden gaan de partijen meer samenwerkingsverbanden aan, zoals het provinciaal borstkankercentrum. Daarbij wordt als het ware één organisatie per functie gevormd. Al dit nieuws staat in een persbericht van 21 februari jl.

Hot item

Samenwerken per functie is een hot item voor alle ziekenhuizen in ons land. Samenwerking tussen grote en kleine instellingen, zoals tussen het UMC Groningen en het Ommelander ziekenhuis in Scheemda. Of tussen gelijkwaardige ziekenhuizen die topzorg willen bieden, zoals de ziekenhuizen in Apeldoorn, Arnhem en Ede. Of tussen kleine ziekenhuizen, zoals in de Achterhoek tussen de ziekenhuizen in Doetinchem en Winterswijk en in Drenthe tussen de ziekenhuizen in Emmen, Hoogeveen en Assen. Het onderwerp speelt ook in de grote steden, zie de herverdeling van taken tussen AMC en VUmc en tussen beide vestigingen van het OLVG in Amsterdam. Of in delen van grote steden, zoals in Rotterdam-Zuid met drie dicht bij elkaar gelegen ziekenhuizen.

Landelijke samenwerking

De Orde van Medisch Specialisten, de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen en de landelijke Huisartsenvereniging hebben de samenwerking per functie opgepakt in het beleidsprogramma Zorg op de Juiste Plek en daarvoor een website ingericht. Op dit moment staan hierop alleen de vele goede voorbeelden van substitutie van specialistische zorg naar huisartsen.

VWS

Het ministerie van VWS heeft Zorg op de Juiste Plek geadopteerd en tot inzet van het eigen beleid gemaakt. Dat gebeurde tijdens een conferentie op VWS op 7 februari. Onduidelijk is of VWS alleen substitutie tot inzet van haar beleid maakt, of ook de samenwerking per functie tussen ziekenhuizen. Hierbij gaat het vooral om het herverdeling van functies: bijvoorbeeld dat het ene ziekenhuis zich richt op oncologische zorg en het andere op acute- of electieve zorg.

Urgentie

Voor een aantal functies is samenwerking tussen ziekenhuizen urgent: ik denk hierbij ten eerste aan de acute zorg. In te veel grote steden liggen seh-afdelingen te dicht bij elkaar in de buurt. Urgent zijn ook samenwerkingsverbanden in de oncologische zorg. Dat Friese borstkankercentrum is daarvan een voorbeeld.

Adviezen

Om de samenwerking tussen ziekenhuizen te versnellen heb ik adviezen aan de verschillende betrokken partijen. Kortheidshalve formuleer ik die in de gebiedende wijs.

• Tweede Kamer, spreek je uit voor samenwerking tussen ziekenhuizen per functie om daarmee kwaliteit, toegang en betaalbaarheid voor de lange termijn te borgen.
• Ministerie van VWS, wees duidelijk of deze samenwerking ook onder het beleidsprogramma Zorg op de Juiste Plek valt.
• NZA en ACM, geef aan in welke gevallen je een regionale monopolie van een ziekenhuisfunctie (bijvoorbeeld van een borstkankercentrum) accepteert.
• Zorgverzekeraars, koop zorg in per ziekenhuisfunctie. Vorm bijvoorbeeld een geboortezorg-inkoopteam dat bij enkele ziekenhuizen in de regio de obstetrie en verder alle verloskundige zorg in de eerste lijn inkoopt. En doe dat met meerjarige contracten.
• Besturen van ziekenhuizen en medische specialistische bedrijven, maak van je intentieverklaringen goed onderbouwde business cases met behulp van de Opendisdata van de NZa. Deze database toont vanaf 2012 per ziekenhuis bij hoeveel patiënten bepaalde diagnoses werden gesteld, de bijbehorende interventies en de landelijk gemiddelde verkoopprijs daarvan.
• Collega-columnisten en -onderzoekers: stop met de discussie over fusies en optimale omvang van ziekenhuizen. Richt je op de ideale omvang per ziekenhuisfunctie gelet op wenselijk kwaliteit, toegang en betaalbaarheid van zorg.

Dit bericht is in gewijzigde vorm ook verschenen als blog in het blad Zorgvisie.