Guus Schrijvers

In vijf regelingen staat de wijksgewijze aanpak centraal:
1. bij de sociale wijkteams van de Wmo
2. in de generalistische basis GGz
3. in de eerstelijnsgezondheidszorg
4. in de ouderenzorg en
5. in de Jeugdwet.
Bij al die zorg zijn Advisering, Beïnvloeding en Co-productie (ABC) van cliënten aan de orde. Moeten gemeenten voor elk van die vijf zorgaanbieders aparte cliëntenraden opzetten om de ABC te waarborgen? Of kan er een wijkcliëntenraad komen voor alle vormen van zorg- en dienstverlening? Gemeenten zullen zeggen: we hebben toch al een gemeenteraad. Maar dat is niet voldoende. De Gemeenteraad behartigt de belangen van alle burgers. Daarvan heeft een minderheid gebreken of chronische aandoeningen. Die minderheid heeft echter wel  recht op eigen belangenbehartigers. Eventueel moet de Wet op de Cliëntenraden ook maar extramuraal gaan gelden.

AWBZ-Wmo congres

Op 11 april spreekt Margreet de Graaf hierover op het congres over de AWBZ, Wmo en de Wet Langdurige Zorg. Zij is directeur van Zorgbelang Friesland dat alle Friese patiënten- en cliëntenorganisaties ondersteunt. Van haar is het genoemde ABC afkomstig. Op 11 april geeft De Graaf een workshop en vraagt zij de deelnemers om een eigen wijkcliëntenraad te ontwerpen. Kom ook naar het congres en neem deel aan de workshop van Margreet de Graaf. Klik hier voor meer informatie over het congres

Sommige gemeenten hebben hun Wmo-consulenten op de eigen loonlijst staan. Want zij gaan beslissen over toelating tot de Wmo voor bijvoorbeeld jeugdzorg. Die beslissing heeft grote financiële consequenties. Dan kun je die Wmo-consulenten maar beter in dienst hebben. Want die luisteren dan beter naar hun wethouder. De artsen van de jeugdgezondheidszorg zijn toch ook al in gemeentedienst?

Andere gemeenten zijn het daar niet mee eens. Want die Wmo-consulenten moeten vaak samenwerken met bijvoorbeeld huisartsen, wijkverpleegkundigen en ouderenzorg. Wmo-consulenten in dienst van de eerstelijn kunnen dan uitstekend de belangen van de cliënt behartigen. Maar die kostenbeheersende wethouder als werkgever bestaat dan niet meer. Waar moeten de nieuwe gemeenteraden nu voor kiezen? Voor eigen Wmo-consultenten? Of krijgen deze consulenten een onafhankelijke positie?

AWBZ-Wmo congres

Op 11 april bespreekt Rogier den Uyl dit duivelse dilemma. Hij doet dat op het congres over AWBZ, Wmo en de Wet langdurige Zorg in Zeist. Den Uyl is directeur van de Radargroep en adviseert vele gemeenten over de invulling van de nieuwe Wmo-taken. Wil jij naar de workshop van Rogier? Klik dan hier voor meer informatie over dit congres.

Patiënten met kanker komen tegenwoordig in meer dan één ziekenhuis voor hun behandeling. Het ene ziekenhuis stelt bijvoorbeeld de diagnose. Het volgende ziekenhuis verwijdert de tumor en weer een ander ziekenhuis doet de bestraling, waarna de chemokuren weer in het eerste ziekenhuis plaatsvinden. Als patiënten dan alsnog in dat eerste ziekenhuis overlijden, is het niet redelijk om dat ziekenhuis daarop af te rekenen met openbare mortaliteitscijfers. Beter is het om die cijfers dan voor het samenwerkingsverband van de drie ziekenhuizen te publiceren. Dat vertelde ik zaterdag 1 maart in een interview bij TROS Nieuwsradio over gestandaardiseerde sterftecijfers voor ziekenhuizen. Klik hier en luister naar het hele interview.

De zorg aan mensen met een beroerte heeft drie doelen ofwel triple aims :  een betere gezondheid voor de patiënten, meer continuïteit van zorg en het gelijk houden van de kosten op het niveau van 2014. Om die drie doelen te bereiken moet er beleidsvolle ketenfinanciering komen voor zorgcorporaties die met shared savings werken. De betaling per verrichting verdwijnt dan. Revalidatie artsen en hun Raden van Bestuur zouden één of twee experimenten moeten aangaan om de details uit te proberen. Deze meningen onderbouw ik in een interview dat eind februari verscheen in het Nederlands Tijdschrift voor Revalidatie Geneeskunde. Klik hier voor het volledige interview.

Willen jullie meebeslissen over de begroting die zorgverzekeraar en zorgaanbieder samen vaststellen? Nee, dat willen wij niet! Dat was de unanieme reactie toen ik gisteren deze vraag opwierp. In vakjargon heet dat: willen jullie derde partij zijn? Ik stelde die vraag aan een groep leden van cliëntenraden van ziekenhuizen. Zij reageerden met drie argumenten:
1. Wij hebben geen verstand van financiële aspecten van de zorg.
2. Dan maken wij vuile handen en moeten meebeslissen over schaarste aan zorg aan andere patiënten.
3. Daar hebben we geen tijd voor. We hebben al zo’n volle agenda tijdens de bijeenkomsten met onze Raad van Bestuur.

Ik benieuwd wat jullie van deze zienswijze en argumentatie vinden. Graag je reactie hieronder of naar: mail@guusschrijvers.nl

Ziekenhuizen van de toekomst gaan zich opnieuw bundelen rond thema’s, bijvoorbeeld als diagnostisch centrum of als ondersteuner voor de eerstelijn. De indeling van ziekenhuizen naar medisch specialisme is uit de tijd. Deze bevindingen bracht Hein Abeln naar voren op zaterdag 15 februari tijdens de herdenking van de 100ste geboortedag van prof. Joop Hattinga Verschure op het UMC Utrecht.

Abeln is bestuursadviseur en partner van adviesbureau Twynstra  Gudde te Amersfoort. Hij schetste drie ontwikkelingen voor medisch specialisten sinds de jaren zeventig. Ten eerste sturen ziekenhuisbestuurders tegenwoordig meer op collectieve ambitie en bezieling dan op het faciliteren van maatschappen van medisch specialismen. Ten tweede is het bijhouden van de eigen vakkennis thans van nog grotere betekenis dan vroeger. Ten derde vindt veel meer sturing plaats op uitkomsten van behandeling en zorg.

Genuanceerd

Oud-student Abeln memoreerde dat zijn professor Joop Hattinga Verschure al deze ontwikkelingen al had voorzien, toen hij als hoogleraar ziekenhuiswetenschappen bij de Medische Faculteit Utrecht (1971-1984) werkte. Ondergetekende (ook oud-student) volgde in 1987 de genoemde Hattinga Verschure op. Ik herinnerde de ruimt zestig symposium deelnemers eraan, hoe genuanceerd Hattinga Verschure altijd was. Hij zei vaak: het is altijd én – én en nooit of – of. Patiënt de baas of de dokter? Nee. Het is én – én. Overheidssturing of marktwerking? Nee. Het is én – én. Centralisatie of decentralisatie? Beiden moeten gebeuren.

Mantelzorg

Tijdens het symposium ging ook grote aandacht uit naar het begrip mantelzorg, dat Hattinga Verschure bedacht in 1971. Mantelzorg zonder liefde is niet mogelijk, aldus Hattinga Verschure. Deelnemers aan het symposium wezen erop, dat mantelzorgrelaties vaak verzuurd zijn. Zoals ook huwelijken slecht kunnen zijn. Is er dan geen sprake van mantelzorg? Ben je geïnteresseerd in de PowerPoint presentatie van Hein Abeln? klik dan hier.

Sinds 1999 geeft de International Foundation for Integrated Care (IFIC) een derde weg aan voor de gezondheidszorg. Geen marktwerking, geen overheidssturing maar macht aan de patiënt en diens professional. Wij (ik ben voorzitter van die stichting) begonnen in 2000 met een tijdschrift om elkaar te informeren over ketenzorg in Europa en elders. Dat blad heet International Journal of Integrated Care en kan je gratis  lezen.

In 2010 publiceerde het blad 20 artikelen, in 2013 waren dat er 60. Zo bleek op een recente bestuursvergadering van de stichting. Het blad wordt goed gelezen en heeft een behoorlijke impactfactor. Mijn collega’s Nick Goodwin en Lourdes Ferrer alsmede hun medewerkers trekken er hard aan.

Zorgketen congres

Op het jaarlijkse IFIC-congres in Brussel op 3 en 4 april komen zo’n honderd sprekers voor plenaire- en parallelsessies. Driehonderd deelnemers hebben zich inmiddels al ingeschreven. Wij verwachten dat we dit jaar voor het eerst uitverkocht zijn, als er 400 inschrijvingen binnen zijn. Wil jij ook naar dit congres met tal van slimme zorginnovaties, al dan niet door ICT ondersteund en met veel inbreng van patiënten? klik dan hier voor de brochure en meld je aan!

Op vrijdag 7 februari heeft Het IJsselland Ziekenhuis in Capelle aan de IJssel de CZ Guus Schrijvers-prijs gewonnen voor het beste zorgpad van het jaar 2014. Het won die prijs met haar inzending Het Gemarkeerde Palliatieve Zorgpad.

Het zorgpad begint met de vaststelling door de internist-oncoloog dat een patiënt nog maximaal één jaar te leven heeft. Die (geprotocolleerde) vaststelling vormt het begin, de markering, van het zorgpad. Daarna volgt een gesprek, waarin de genoemde internist zijn prognose meedeelt aan de patiënt. Voor sommige patiënten is dit slecht nieuws. Voor andere een bevestiging van wat zij zelf ook al vermoeden. Daarna begint een jaar van bestrijding van pijn, misselijkheid, obstipatie, vochtophoping en andere symptomen van de fatale ziekte. Dan begint voor de patiënt een periode van verdriet, afscheid nemen, logistieke dingen regelen en vaak ook de eigen uitvaart vormgeven.

Innovatief
Het IJsselland Ziekenhuis hanteert het zorgpad sinds 2011. Tot nu toe zijn alle markeringen uitgekomen: patiënten bleven inderdaad nog maximaal een jaar in leven. De jury kende de prijs toe vanwege het innovatieve karakter van het zorgpad: er is sprake van een markering, een tijdig gesprek en het bespreekbaar maken bij patiënt en familie van een verdrietig, maar niet te vermijden traject. Bovendien maakte het ziekenhuis een business case: het zorgpad bleek goedkoper dan gebruikelijke zorg.

Adjunct bestuur secretaris Caroline Hoogstede (Choogstede@ysl.nl) en verpleegkundig specialist Liesbeth Struik (LStruik@ysl.nl) werken bij het IJsselland ziekenhuis. Zij ontwierpen het zorgpad en geven jou graag meer informatie. Van de prijs (2.000 euro) gaan zij een film maken die te gebruiken is bij presentaties over het zorgpad.

Zorgverzekeraar CZ heeft de prijs ingesteld bij mijn afscheid per 1 oktober 2012 als hoogleraar Public Health bij het UMC Utrecht. De jury bestaat uit vier personen: Wynand Ros, senior onderzoeker Julius Centrum, UMC Utrecht, Nicolette Huiskes, senior medisch adviseur Zorgverzekeraar CZ, Jan Swinkels, hoogleraar richtlijn ontwikkeling AMC en ik. In 2013 ging de prijs naar het Amphia ziekenhuis voor een zorgpad voor patiënten met een darmtumor. Dat zorgpad werd (heel uniek) door ICT ondersteund.

Stel dat een man van 64 jaar een beroerte krijgt. Na het ziekenhuisverblijf heeft hij intensieve zorg thuis nodig, vervoer en huishoudelijk hulp. Daarvoor doet hij een beroep op de Zorgverzekeringswet, de Wmo en de Wet Langdurige Zorg. Die laatste is de opvolger van de AWBZ. Vanaf 1 januari 2015 kan hij (of zijn zoon) dit allemaal regelen met een Persoons Gebonden Budget (PGB). Hij doet dat op basis van een contract vooraf dat past binnen het individuele zorgplan, dat hij met de wijkverpleegkundige opstelde.

Factuur

De geldwaarde van al die diensten krijgt hij niet overgemaakt op zijn giro. Dat geld blijft beschikbaar voor hem op een rekening bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Als de zorg is geboden, ontvangt de man een factuur. Hij controleert en fiatteert deze: zijn de gedeclareerde uren inderdaad geleverd? Dat vermindert de kans op fraude met PGB’s. Daarna stuurt hij de factuur door naar de SVB en die betaalt deze dan.

AWBZ-Wmo congres

De man kan zijn zorg betrekken bij een reguliere zorgaanbieder, een familielid, een bekende of bij een zzp’er. Ook kan hij zijn zoon vragen voor hem als huishoudelijke hulp te werken. Hij kan ook op zijn rekening bij de SVB extra geld storten. Dan kan hij extra hulp inkopen. Hoe dit allemaal precies werkt, vertelt Martin Tuin beleidsmedewerker van de SVB op vrijdag 11 april in Zeist tijdens een workshop op het congres ‘Wat komt er per 1 januari 2015 terecht van de invoering van de decentralisatie van AWBZ naar Wmo en van de overgang van de AWBZ naar de Wet Langdurige Zorg?’ Wil je ook naar dit congres, of meer informatie hierover? Download dan de cursusfolder.

 

Hoe krijgen we consensus tussen zorgverzekeraars, patiëntenorganisaties en zorgaanbieders over innovatie, prioriteitenstelling en kostenbeheersing van de zorg voor mensen met een beroerte? Met deze vraag begint de plenaire discussie op het congres Organisatie van de CVA zorg anno 2014: dit kan beter en goedkoper! Het vindt plaats op vrijdag 14 maart 2014 op het UMC Utrecht. Tal van sprekers laten hun licht schijnen over de kwestie of CVA zorg beter en goedkoper kan. De plenaire discussie vindt plaats onder mijn leiding. Andere vragen die aan de orde komen tijdens de plenaire discussie zijn:

• Wat kunnen zorgverzekeraars met elkaar doen zonder te concurreren?
• Is een zorginkoper een boodschappenjongen met een boodschappenlijstje van zijn baas?
• Wat is een bestuursakkoord met het kabinet waard, als zorgverzekeraars en zorg aanbieders toch hun eigen gang gaan?
• Hoe zorgen wij ervoor dat zorgverzekeraars, patiëntenorganisaties en zorgaanbieders elkaars partners zijn en niet elkaars vijanden?
• Wanneer krijgen wij keten-DBC’s voor de CVAzorg?

Wil je meer informatie over dit congres of wil je je hiervoor aanmelden? Bekijk dan de brochure of klik hier.