Guus Schrijvers

Lage rugklachten, overspannen zijn, migraine, depressie en griep zijn ziektebeelden die relatief vaak voorkomen bij de Amerikaanse en ook de Nederlandse beroepsbevolking. Amerikaanse bedrijven kopen voor hun medewerkers en familie zorg in. Zij vervullen de rol die zorgverzekeraars in Nederland hebben.

Het Virginia Mason Medical Center (VMMC) is een aanbieder van eerstelijns- en ziekenhuiszorg in Seattle. Als klanten heeft zij de verzekerden van onder meer Starbucks en Alaska Airlines. Zij ontwikkelde een zorgaanbod voor patiënten met lage rugklachten. Die kunnen zich elk uur van de dag telefonisch of per email wenden tot een VMMC-verpleegkundige. Die doet onmiddellijke triage. Indien nodig vindt er binnen 24 uur een gesprek met een fysiotherapeut en een huisarts plaats. Daarna volgt zorgverlening conform een evidence based zorgpad. Er zijn geen tussentijdse wachttijden. Deze gang van zaken leidt tot:
1. Betere gezondheid van patiënten, want hun rugklachten duren korter.
2. lagere zorgkosten: wat niet werkt, wordt niet betaald.
3. grotere productiviteit van de bedrijven, want het ziekteverzuim neemt af.

Triple Aim

Dankzij dit zorgpad bij rugklachten verwierf VMMC het grote bedrijf Intel als klant. Ook daar was de zorgpaden aanpak een groot succes. Inmiddels heeft VMMC ook voor de andere genoemde aandoeningen transmurale zorgpaden ontwikkeld. De leiding van Intel en andere bedrijven bleken de zorgpaden aanpak met Lean Six Sigma en Core Process Redesign goed te begrijpen. Want die manier van denken hanteren zij ook voor hun eigen productieprocessen. Al deze informatie pikte ik op uit hoofdstuk 2 van het boek ‘Pursuing the Triple Aim’, waarvan Maureen Bisognano en Charles Kenney de auteurs zijn en Jossey Bass de uitgever is. In dit boek verzamelden de auteurs zeven goede voorbeelden van zorgpaden met drie doelstelling tegelijk (Triple Aim), te weten:

• gezondheid bevorderen
• kwaliteit van zorg verhogen
• kosten verlagen

 

Zorgpadencongres

Ik zit al weken te denken hoe dit initiatief van bedrijven, eerstelijn en ziekenhuizen vorm kan krijgen in Nederland. Op het Julius Zorgpadencongres op 8 februari 2013, waarop ik een lezing geef, verwacht ik een voorstel te doen. Als je suggesties hebt voor een experiment in Nederland, hoor ik dat graag via: mail@guusschrijvers.nl. Wil je meer informatie over het Zorgpadencongres? klik dan hier.

In 2013 vindt voor de zesde keer de Masterclass Geïntegreerde Zorg voor Chronisch Zieken plaats. Als sterk punt van deze masterclass beschouwden eerdere deelnemers dat in de colleges zowel academische kennis als praktische ervaringen worden ingebracht en verbonden. De deelnemers komen uit verschillende sectoren van de zorg, zoals huisartsenzorg, eerstelijns centra, GGZ, ziekenhuizen, zorgnetwerken en verzekeraars. Ze zijn zowel managers in de zorg als praktiserende zorgverleners. De Masterclass staat onder leiding van Dr. Rob de Leeuw, verbonden aan het Julius Centrum, UMC Utrecht. De Masterclass van 12 colleges start op 12 maart 2013 en eindigt op 15 oktober 2013. De colleges worden gegeven in een prachtige omgeving in Zeist en vinden steeds plaats op een dinsdag van 15.00 tot 19.00 uur, met doorgaans een interval van twee weken ertussen.

College onderwerpen zijn:

• Ontwikkelingen in de bekostiging en financiering van de chronische zorg.
• Inhoudelijke ontwikkelingen in de chronische zorg.
• Verwachtingen over de chronische zorg van patiënten en patiëntorganisaties.
• Zelfmanagement, disease management en preventie.
• Verzekerde zorg, inkoop van zorg en kwaliteitsindicatoren.
• Procesontwikkeling en ondersteuning door ICT.
• Taakherschikking in de chronische zorg en verantwoordelijkheden.
• Culturen van organisaties en marktwerking.
• Samenwerken, onderhandelen en conflicthantering.
• Veranderen en leiderschap.
• Buitenlandse ervaringen (Kaiser Permanente, Engelse ketenzorg, Duitse aanpak disease management).
• Eigen projecten (afsluiting).

 

Vooraanstaande gastdocenten

Het aantal deelnemers is minimaal 12 en maximaal 18. In de Masterclass treden vooraanstaande gastdocenten op met kennis en ervaring in onderzoek, beleidsontwikkeling en/of de praktijk in het werkveld van geïntegreerde zorg, zoals Dr. Henk van der Steeg (mede initiatiefnemer van deze masterclass), Herman Flens (Achmea Zorgverzekeraars), Dr. Mark van Houdenhoven (HagaZiekenhuis), Leo Kliphuis (LVG), Robert Polet (NZa), Martien Bouwmans (Zorgverzekeraars Nederland), Mr. Mirjam de Bruin (Bureau Schutjens en de Bruin), Jan Christiaan Huijsman (Programmamanager Zorg ICT, UMC Utrecht), Dr. Maurice de Valk (Intermedic) en ikzelf. Wil jij je opgeven voor deze masterclass? Klik dan hier.

De beleidsontwikkelingen in de geboortezorg leggen een druk op de eerste-, tweede- en derdelijns verloskunde in Nederland. Daarom organiseert de Julius Academy op 18 januari 2013 een congres met vijf sessies:

• De hoogleraren Arie Franx en Koos van der Velden schetsen in sessie 1 recente ontwikkelingen in veld, beleid en onderzoek.

• In sessie 2 presenteren de onderzoekers Gouke Bonsel en Henk van Stel de nieuwe ervaringsvragenlijst voor zwangeren en jonge ouders, die overal te gebruiken is, ongeacht de plek van bevallen en ongeacht de discipline van de hulpverleners.
• De 3e sessie is een paneldiscussie tussen voorzitters en directeuren van verloskundige samenwerkingsverbanden (VSV’s) over de vraag: hoe hebben jullie de communicatie en besluitvorming binnen je VSV ingericht? Hier ben ik de discussieleider.
• In de 4e sessie staat het preconceptionele consult centraal: emeritus hoogleraar Leo ten Kate bespreekt de geschiedenis en de theorie daarvan. Semiha Denktas presenteert de eerste resultaten van het Rotterdamse programma Healthy pregnancy for all.
• Boeiende, Innovatieve veldprojecten uit het hele land komen aan de orde tijdens de 5e sessie. De nabespreking vindt plaats tussen de voorzitters van de KNOV, NVOG en Zorgverzekeraars Nederland. Zij spreken hun nieuwjaarswensen uit voor de geboortezorg in Nederland en reageren op wat er in de andere sessies is gezegd. Dagvoorzitter is Jan van Lith, hoogleraar verloskunde te Leiden.

Wil jij aan dit congres deelnemen? Klik dan hier.

Masterclass geïntegreerde geboortezorg

De Julius Academy start binnenkort ook een Masterclass over geïntegreerde geboortezorg. Die gaat over samenwerking van verloskundigen, gynaecologen, kraamzorg, jeugdgezondheidszorg, geestelijke gezondheidszorg en opvoedondersteuners. Wil jij verstand krijgen van de gehele geboortezorg keten? Klik dan hier en schrijf je in.

Nu zelfs in alle verkiezingsprogramma’s zorg in de buurt centraal staat, staat het belang voor de eerste lijn van wijkgericht werken niet meer ter discussie. De wijze waarop we samenhangende zorg in de buurt bereiken is echter nog niet overduidelijk. Op vele plaatsen wordt geëxperimenteerd met nieuwe overlegstructuren en samenwerkingsverbanden. Duidelijk lijkt wel dat er niet één gouden standaard is om tot meer wijkgericht werken te komen.
Tijdens dit congres over de transformatie van de eerstelijn werd zowel vanuit wetenschappelijke en beleidsmatige kant, als vanuit de praktijk belicht welke transformaties er nodig zijn om wijkgericht werken te kunnen realiseren en hoe je dit vorm kan geven. Bezoekers werden geïnspireerd door vele voorbeelden, inzicht in mechanismen en discussie over strategieën om in je eigen omgeving aan de slag te kunnen.

Regeerakkoord Zorg

Tijdens het congres  op 2 november in Almere, hielden Oud-Kamerlid Eeke van de Veen en ik  een workshop (‘De politieke Arena’) over de resultaten van het regeerakkoord die de zorg betreffen.  Ondergetekende inventariseerde eerst bij workshopdeelnemers waarover zij van gedachten wilden wisselen. Aan de hand van de meeste stemmen, kozen we vervolgens twee onderwerpen. Bij elk onderwerp kwam aan de orde:
1. Wat staat er precies in het regeerakkoord?
2. Wat is de recente parlementaire geschiedenis van het onderwerp?
3. Wat is de theoretische kennis over dit onderwerp?
Daarna volgde een discussie.

Het congres over de transformatie van de eerstelijn werd georganiseerd door  het Jan van Es Instituut, de Zorggroep Almere en het Julius Centrum.

Per 1 oktober heb ik na 25 jaar hoogleraarschap afscheid genomen van het UMC Utrecht. Ter gelegenheid daarvan vond op 27 september een afscheidssymposium plaats.

Het symposium werd gehouden in de Blauwe Collegezaal van het UMC Utrecht en was tevens online te volgen via een internet uitzending. Het inhoudelijke programma ging over een thema, waarover ik na mijn pensionering een boek ga schrijven: ‘Meer zorg met evenveel professionals?’

Tijdens mijn voordracht heb ik de gezondheidszorg beschreven indien daarin alle beschikbare, arbeidsbesparende innovaties zouden worden geïmplementeerd. Het gaat hierbij om accijnsverhogingen, vroegtijdige onderkenning, zelfmanagement, versterking eerste-lijn, anderhalve-lijn, e-health, taakherschikking, ketenzorg, netwerkorganisatie, ziekenhuisconcentratie, populatiegebonden bekostiging en shared saving. Deze zaken passeerden in onderlinge samenhang de revue.

Bij vele van deze innovaties was ik zelf betrokken. Ik ben in mijn college niet ingegaan op de aspecten haalbaarheid, patiëntenbelang en de wetenschappelijk nog openstaande vragen. Daarop gingen achtereenvolgens in: Wim Schellekens, oud- hoofdinspecteur van de Inspectie voor de Gezondheidszorg, Rick Grobbee, hoogleraar Klinische epidemiologie en universiteitshoogleraar Global Health en Jopie Verhoeven, voorzitter van de Nederlandse Patiënten en Consumenten Federatie (NPCF).

Na deze sprekers vond een plenair debat plaats met de zaal en met de online-deelnemers die al twitterend konden reageren. Julius Centrum-voorzitter Arno Hoes trad op als voorzitter van het afscheidssymposium en leider van het plenaire debat. Daarna was er nog een ceremonieel deel, waarin diverse betrokkenen een korte toespraak hielden.

Download voor meer informatie de uitgeschreven tekst van mijn afscheidscollege of bekijk de PowerpointPresentatie of de video. Aan het eind van mijn afscheidssymposium kreeg ik ook nog een Liber Amicorum (vriendenboek) uitgereikt, samengesteld door Henk van Stel, Rob de Leeuw en Wynand Ros. Download hier het boek.

Op 12 oktober was ik spreker op een congres over zelfmanagement bij psychisch lijden van het Trimbos instituut en het Julius Centrum van het UMC. Het thema van het congres was: ‘Recente inzichten en ontwikkelingen op het gebied van zelfmanagement bij mensen met psychosen, depressie en autisme.’

Het onderwerp zelfmanagement staat volop in de belangstelling in de zorg en daarbuiten. Patiënten worden gestimuleerd om meer en meer eigen regie te voeren over hun gezondheid. Dat is goed voor de patiënt en goed voor de behandeling. Er zijn echter nog veel vragen en dilemma’s over de juiste aanpak van zelfmanagement. Mijn bijdrage op dit congres ging over de bekostiging van zelfmanagement bij psychisch lijden. Download de PowerPointpresentatie.

Op 5 oktober 2012 stond er een uitgebreid interview met mij in Medisch Contact. Citaat: ‘Huisartsen en specialisten moeten één team gaan vormen.’ Lees het volledige artikel.

In het kader van mijn afscheid als hoogleraar Public Health bij het UMC werd ik 7 september 2012 geïnterviewd door dagblad Trouw. Citaat: ‘AWBZ is niet voor de Rijken.’ Lees het volledige artikel.

In het kader van mijn afscheid als hoogleraar Public Health bij het UMC werd ik september 2012 geïnterviewd door het blad Mensen & Motivatie. Citaat: ‘Ik zou het nog wel 25 jaar vol willen houden, want aan de eerste lijn valt veel eer te behalen.’ Lees het volledige artikel.

In 2005 stond ik aan de wieg van de tegenwoordige Centra voor Jeugd en Gezin (CJG). Saskia Blom stuurde mij afgelopen week een onderzoeksverslag dat mij blij maakte. Blom geeft leiding aan de CJG’s In Apeldoorn. Het onderzoek vond in de eerste helft van 2012 plaats onder Apeldoornse CJG-cliënten. De onderzoekers vroegen telefonisch hoe ouders bekend zijn met het CJG. Ouders die aanklopten bij het CJG zijn vooral bekend via mediabronnen als website, krant en foldermateriaal. Ten tweede is gevraagd hoe tevreden ouders waren over het gesprek met de professional van het CJG. Ouders geven voor het gesprek met de professional gemiddeld een 7.8. Lees het volledige onderzoeksverslag.