Guus Schrijvers

14 november heb ik een lezing gegeven op de ledenvergadering van de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV). Tijdens mijn lezing heb ik de doelen, randvoorwaarden en eerste stappen voor ketenfinanciering in de geboortezorg besproken.

Populatiegebonden bekostiging moet je alleen invoeren als iedereen dat wil. Voordat je ketenfinanciering invoert, moet je eerst samenhangende zorgpaden hebben. Er bestaan twee ketens voor geboortezorg: een voor tijdens de zwangerschap en een voor tijdens de bevalling. Daarom pleit ik ook voor twee ketenzorgtarieven. Ketenzorgfinanciering heeft veel voordelen ten opzichte van de huidige situatie. Verloskundige Samenwerkings Verbanden moet je volgens mij niet gebruiken voor de betaling. Hiervoor zou je aparte corporaties moeten oprichten. Aan het eind van mijn voordracht heb ik ook nog mijn persoonlijke visie gegeven over de bekostiging van de geboortezorg. De PowerPoint-presentatie van mijn lezing kan je hier downloaden.

Veel mensen bestrijden zelf hun pijn. Door een paracetamol in te nemen bijvoorbeeld. Tandartsen bestrijden pijn door bij vullen of trekken de kies te verdoven met een prik. Verloskundigen mogen dat niet: als een vrouw veel pijn heeft, moeten zij een gynaecoloog vragen om een anesthesist in te roepen voor een epidurale prik. Dat kan beter en goedkoper.

Bevoegdheid

Ten eerste is denkbaar dat verloskundigen een prik met zuiver water geven. Dat vermindert pijn en ontspant, zo blijkt in vele andere landen. Ten tweede kunnen zij de bevoegdheid krijgen om een beperkt aantal pijnstillers toe te dienen tijdens de bevalling. Verloskundigen in een ziekenhuis (die daar 90% van de bevallingen doen) doen dat ook. Zij zijn door de gynaecoloog geautoriseerd daartoe.

Binnen een Verloskundig Samenwerkings Verband (VSV) van eerstelijnsverloskundigen en gynaecologen is die die autorisatie te realiseren. Waarom kan een verloskundige die in een geboortecentrum werkt dan niet zelf een anesthesist inroepen? Die kan dan in een kwartier de epidurale prik toedienen. Daarna zet de verloskundige de begeleiding tijdens de bevalling voort.

Zorgpadenboek

Tot deze conclusie kwam ik gisteren in samenspraak met Hein Bruijnse, oud-hoogleraar gynaecologie bij het UMC Utrecht die commentaar gaf op het vijfde hoofdstuk van mijn Zorgpadenboek in wording. De tekst van dit hoofdstuk staat binnenkort op deze website. Dat deze innovatie niet van de grond komt, heeft veel te maken met het ontbreken van gezamenlijke standaarden voor pijnbestrijding en met geld. Maatschappen gynaecologie verdienen veel van hun geld met bevallingen. Overheveling van een deel van de pijnbestrijding naar verloskundigen betekent in hun ogen broodroof.

De meerderheid van de bevallingen in het ziekenhuis vinden plaats onder leiding van een verloskundige. Gynaecologen komen vooral in beeld bij kunstverlossingen. Verloskundigen doen ook de meeste bevallingen in de eerstelijn. Huisartsen hebben daarin slechts een klein aandeel. Deze statistische observaties leiden tot de conclusie dat verloskundigen in Nederland de meeste bevallingen begeleiden.

‘Preventive INCAS onderzoek’

De professionele discussie is dan ook niet, wie de bevallingen in Nederland moeten doen. Dat is dus de verloskundige. Evenmin is de discussie aan de orde tussen professionals of bevallingen thuis, in een geboortecentrum of in het ziekenhuis moeten plaatsvinden. Daarover beslissen de aanstaande ouders. Wel is de professionele discussie interessant, hoe het aantal kunstverlossingen zoals keizersneden, tangverlossingen en vacuumverlossingen terug te dringen te zijn. Dat kan bijvoorbeeld dankzij de strategie ‘preventive support of labour’, waarover Bruinse en Reuwer een boek schreven.

Nationale Congres Geboortezorg

Ook van belang is de discussie waar bevallingen het goedkoopste kunnen plaatsvinden voor ouders en maatschappij. Het terugdringen van kunstverlossingen en het verlagen van de kosten van geboortezorg daardoor is één van de onderwerpen die aan de orde komen op het Nationale Congres Geboortezorg dat op 18 januari 2013 plaatsvindt. Mijn bijdrage aan dit congres is het leiden van een discussie over verloskundige samenwerkingsverbanden in Nederland. Wil jij ook naar dit congres met allemaal nieuws over beleid, innovaties en onderzoek in de geboortezorg? Klik dan hier. Lees de uitvoerige brochure en meld je aan.

De beleidsontwikkelingen in de geboortezorg leggen een druk op de eerste-, tweede- en derdelijns verloskunde in Nederland. Daarom organiseert de Julius Academy op 18 januari 2013 een congres met vijf sessies:

• De hoogleraren Arie Franx en Koos van der Velden schetsen in sessie 1 recente ontwikkelingen in veld, beleid en onderzoek.

• In sessie 2 presenteren de onderzoekers Gouke Bonsel en Henk van Stel de nieuwe ervaringsvragenlijst voor zwangeren en jonge ouders, die overal te gebruiken is, ongeacht de plek van bevallen en ongeacht de discipline van de hulpverleners.
• De 3e sessie is een paneldiscussie tussen voorzitters en directeuren van verloskundige samenwerkingsverbanden (VSV’s) over de vraag: hoe hebben jullie de communicatie en besluitvorming binnen je VSV ingericht? Hier ben ik de discussieleider.
• In de 4e sessie staat het preconceptionele consult centraal: emeritus hoogleraar Leo ten Kate bespreekt de geschiedenis en de theorie daarvan. Semiha Denktas presenteert de eerste resultaten van het Rotterdamse programma Healthy pregnancy for all.
• Boeiende, Innovatieve veldprojecten uit het hele land komen aan de orde tijdens de 5e sessie. De nabespreking vindt plaats tussen de voorzitters van de KNOV, NVOG en Zorgverzekeraars Nederland. Zij spreken hun nieuwjaarswensen uit voor de geboortezorg in Nederland en reageren op wat er in de andere sessies is gezegd. Dagvoorzitter is Jan van Lith, hoogleraar verloskunde te Leiden.

Wil jij aan dit congres deelnemen? Klik dan hier.

Masterclass geïntegreerde geboortezorg

De Julius Academy start binnenkort ook een Masterclass over geïntegreerde geboortezorg. Die gaat over samenwerking van verloskundigen, gynaecologen, kraamzorg, jeugdgezondheidszorg, geestelijke gezondheidszorg en opvoedondersteuners. Wil jij verstand krijgen van de gehele geboortezorg keten? Klik dan hier en schrijf je in.