Guus Schrijvers

In de tweede helft van maart stuurt Staatssecretaris Van Rijn namens de regering een beleidsbrief over de AWBZ en de Wmo naar de Tweede Kamer. De brief is een uitwerking van de passages in het Regeerakkoord over AWBZ en Wmo.

Het te bezuinigen bedrag in dat akkoord blijft overeind. Ook het feit dat de zorg dichterbij huis moet, staat vast. Het Julius congres op 5 april over de toegang tot de AWBZ en de Wmo besteedt uitgebreid aandacht aan de brief. Ik ben kartrekker van dit congres. Vrijwel alle sprekers uit wetenschap, veld en beleid heb ik gesproken. Ik heb hen verzocht de brief zorgvuldig te lezen en in hun lezing te betrekken. Allen waren daartoe bereid. Wil jij ook je gedachten bepalen over deze beleidsbrief? Kom dan naar dit congres en doe nieuwe kennis(sen) op. Klik hier voor informatie en aanmelding.

Zij kunnen niet voor zichzelf zorgen. Zij kunnen geen gesprek voeren. Herkennen tijd en omgeving niet meer. Veel van deze mensen wonen in verzorgingshuizen en in instellingen voor mensen met een verstandelijke handicap.

Eigen bijdragen

De AWBZ betaalt hun verblijf, begeleiding en verzorging. Zij vallen in wat heet zorgzwaartepakket vier. De regering wil dat pakket vier in 2014 of 2015 overhevelen naar de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. (Wmo). Maar verblijf moeten de bewoners voortaan zelf betalen. En ook de eigen bijdragen voor begeleiding en verzorging gaan omhoog. Die worden zo hoog voor rijke mensen, dat die goedkoper zelf begeleiding en zorg kunnen inkopen. Mensen die nu al in een instelling of verzorgingshuis verblijven mogen van de oude AWBZ regeling gebruik blijven maken.
Ik zie goede en slechte kanten aan dit voorstel: Het voorstel past in het denken om zo lang mogelijk thuis te blijven en zorg in de buurt te verlenen. Sinds twintig jaar daalt het aantal plaatsen in verzorgingshuizen zowel absoluut als per 1.000 75-plussers. Dit voorstel stimuleert deze trend.

Ontbrekend onderzoek

Wat ik slecht vind is dat er geen onderzoek plaats vindt naar de gevolgen ervan. Hoeveel mensen in instellingen krijgen pakket vier? Hoe is dat verdeeld over Nederland? Wat is de in- en uitstroom van patiënten/cliënten van verzorgingshuizen en instellingen voor gehandicaptenzorg? Hoeveel zouden een hogere eigen bijdragen kunnen betalen? Wie kan zelf huur betalen? Zonder deze getallen is de transitie van pakket vier naar de Wmo tasten in het duister. Ik spreek hierover op het congres over recente ontwikkelingen in de AWBZ en Wmo op het terrein van bekostiging, keukentafelgesprekken, bezuinigingen en indicatiestelling. Dit congres wordt georganiseerd door de Julius Academy op vrijdag 5 april 2013, in De Reehorst te Ede. Wil jij naar dit congres? Klik dan hier.

Sinds jaar en dag staat de scheiding van wonen en zorg op de beleidsagenda van regering, parlement en tal van beleidsinstanties. Want de AWBZ is voor zorg en niet voor wonen. De zittende regering tracht deze scheiding te realiseren door hoge eigen bijdragen te vragen voor verblijf in verzorgingshuizen en verpleeghuizen. Die worden voor mensen met een modaal of hoger inkomen zo hoog, dat vele partners en kinderen zich gaan inspannen om thuiszorg zo te arrangeren dat ernstig behoeftige mensen toch thuis kunnen blijven wonen. Want thuis betaalt men een veel lagere eigen bijdrage. Dit houdt in dat vanaf 2014 verzorgingshuizen leeg gaan lopen. Die trend is nu al zichtbaar.

Hoge eigen bijdragen

Dit leeglopen is een gewenst gevolg van het beleid van een aantal achtereenvolgende  regeringen en van vele beroepsgroepen: zorg dichtbij huis en zo lang mogelijk thuis, dat willen we toch? Ook verpleeghuizen krijgen te maken met de gevolgen van de hoge eigen bijdragen voor verblijf. Want mensen met somatische aandoeningen zullen zo lang mogelijk thuis willen blijven. Wat resteert zijn dementerenden. Want die vragen bij zwerfgedrag en apathie zo veel zorg en bewaking, dat thuiszorg niet meer is op te brengen, ook niet voor de rijkeren onder ons.

Congres AWBZ en Wmo

Deze voorspellingen doe ik bij het Julius Centrum op het congres over recente ontwikkelingen in beleid, veld en onderzoek van de AWBZ en de Wmo, dat de Julius Academy organiseert op vrijdag 5 april in de Reehorst te Ede. Wil jij in één dag op de hoge raken van al die ontwikkelingen? Kom dan naar dit congres.

Jarenlang verschenen in beleidsnota’s van VWS trotse grafieken met daarin steeds lagere kosten per indicatie. Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) werd, zo leek het, steeds doelmatiger: indicatiestellers gingen meer telefonisch indiceren. Steeds vaker lieten zij het indiceren over aan zorgaanbieders. Intussen ontwikkelt de toegang tot de AWBZ zich totaal de andere kant op. Wmo consulenten gaan juist wel op huisbezoek en voeren keukentafelgesprekken om de eigen kracht van een familie rond een cliënt goed te inventariseren. En van mandateren van Wmo-toekenningen aan aanbieders van diensten en zorg willen gemeenten niet weten. Wat is wijsheid? Goedkoop telefonisch de toegang regelen? Of juist niet en aan de keukentafel goed doorpraten? Wat is nu penny wise and pound foolish?

Deze vraag komt uitvoerig aan de orde bij diverse sprekers op het congres ‘Recente ontwikkelingen in beleid, veld en onderzoek van de AWBZ en de Wmo’ op 5 april in congrescentrum De Reehorst in Ede. VWS-topman Bert Holman en CIZ voorzitter Daan Hoefsmit beginnen als spreker over de toegang tot de Wmo respectievelijk de toegang tot de AWBZ. Daarna komen innovaties in de toegang tot de wet maatschappelijke ondersteuning aan de orde met VNG-voorvrouw Janny Bakker en senior-organisatie adviseur Stefan van den Oever.

Gemeenschappelijk medisch toegangsprotocol

De ochtend sluit af met een debat tussen huisartsen, klinisch geriaters, indicerende artsen en specialisten ouderengeneeskunde. Zij krijgen de vraag voorgelegd of een gemeenschappelijk, medisch toegangsprotocol tot AWBZ en Wmo mogelijk is. Een KNMG-commissie is thans (december 2012) bezig om de medische afstemming binnen de ouderenzorg te verbeteren. Wellicht is er op 5 april een tipje van de sluier op te lichten. Ik zal deze forumdiscussie voorzitten.

De middag bestaat uit drie sessies. Achtereenvolgens komen financiële innovaties (sessie 4), veldexperimenten (sessie 5) en innovaties van het College voor Zorgverzekeringen aan bod (sessie 6). In sessie 4 (financiële innovaties) houd ik zelf een lezing. Het congres eindigt om half vijf. Wij verwachten dat jij dan moe en voldaan bent en onder de indruk van de aangereikte up-to-date kennis. Deelnemen? Meer info? Klik dan hier.