Guus Schrijvers

Op 22 april viert PHned het 125-jarige NCOG-lustrum met een bijzonder webinar ‘Epidemieën, van kwaad tot erger, al 125 jaar?’. Wat kan de publieke gezondheid leren van het verleden? Welke uitdagingen liggen nog voor ons? Van ‘botsende belangen’ tot ‘bitter-zoet’… Met meerdere boeiende sprekers en een discussie onder leiding van PHned-erelid Ernst Roscam Abbing, emeritushoogleraar public health aan het Radboud UMC. Het volledige programma vind je hier. Toegang is gratis, voor leden en niet-leden van PHned. Geef je op via info@phned.nl. Kijk hier voor het programma

Een gezonde middelbare school is een school die twee uur per week gezondheidsonderwijs geeft, een kantine heeft met gezonde producten, beschikt over een rookvrij schoolplein, schoolfeesten geeft zonder alcohol en sigaretten, veel aan sport doet en ouders en nabij gelegen supermarkten betrekt bij het bevorderen van gezondheidsgedrag. Het gezondheidsonderwijs behandelt items zoals blij met je gewicht, seksualiteit, anti-pest programma’s, verstandig mediagebruik en omgaan met alcohol en drugs.

Om zo’n gezonde school tot stand te brengen zijn nodig: aanpassing en inbedding van het gezondheidsonderwijs in het bestaande curriculum, een stuurgroep van leerkrachten, ouders en leerlingen, bijscholing van docenten en een centrale coördinator die de voortgang bewaakt van alle elementen van De Gezonde School. Middelbare scholen met problemen die concurreren met ongezonde leefstijlen van de leerlingen, zoals geweldpleging, een fusie, ruzie aan de top en nieuwbouw kunnen de gezonde school beter uitstellen.

Over dit onderwerp verscheen onlangs een uiterst informatief artikel van promovendus Vincent Busch, co-promotor Rob de Leeuw en ondergetekende als promotor. Lees hier het artikel.

Patiënten op de Spoedeisende Hulpafdelingen (SEH’s) zijn positief over de zorgverleners, de behandeling en de informatie tijdens een behandeling. Hun ervaringen over de omgeving en faciliteiten op de SEH en de tijdigheid van zorgverlening zijn iets minder positief. Patiënten zijn het minst positief over de informatie voorafgaand aan de behandeling (wie wordt het eerst geholpen?) en over de ontslagprocedure. Zo weten patiënten te weinig over nieuwe medicatie, het oppakken van hun dagelijkse activiteiten en wat zij moeten doen als de klachten terugkomen. Dat blijkt uit een onderzoek dat Nanne Bos hield op 21 SEH’s in Nederland, die een goed beeld geven van alle SEH’s.

Patiëntenperspectief

Bos is promovenda van het Julius Centrum van het UMC Utrecht. Zij promoveert bij mij op dit onderzoek op maandag 24 juni, 14.30 uur. Haar resultaten tonen ook aan dat de waardering voor de kwaliteit van de spoedeisende zorg toeneemt, als de wachttijd afneemt. Verder toont Bos aan dat de spoedeisende hulp in Nederland iets beter lijkt te zijn dan in Engeland. Dit proefschrift draagt bij aan een uitbreiding van de set van Nederlandse vragenlijsten naar patiëntervaringen en biedt het werkveld een gevalideerd meetinstrument vanuit het patiëntenperspectief. Het meten van patiëntenervaringen kan leiden tot een verbetering van de kwaliteit van de zorg.

Een exemplaar van het proefschrift is te verkrijgen via promovendus Nanne Bos of via de afdeling voorlichting van de Universiteit Utrecht. De titel van het proefschrift luidt: Measuring Patients’ Experiences in the Accident and Emergency Department.

Lage rugklachten, overspannen zijn, migraine, depressie en griep zijn ziektebeelden die relatief vaak voorkomen bij de Amerikaanse en ook de Nederlandse beroepsbevolking. Amerikaanse bedrijven kopen voor hun medewerkers en familie zorg in. Zij vervullen de rol die zorgverzekeraars in Nederland hebben.

Het Virginia Mason Medical Center (VMMC) is een aanbieder van eerstelijns- en ziekenhuiszorg in Seattle. Als klanten heeft zij de verzekerden van onder meer Starbucks en Alaska Airlines. Zij ontwikkelde een zorgaanbod voor patiënten met lage rugklachten. Die kunnen zich elk uur van de dag telefonisch of per email wenden tot een VMMC-verpleegkundige. Die doet onmiddellijke triage. Indien nodig vindt er binnen 24 uur een gesprek met een fysiotherapeut en een huisarts plaats. Daarna volgt zorgverlening conform een evidence based zorgpad. Er zijn geen tussentijdse wachttijden. Deze gang van zaken leidt tot:
1. Betere gezondheid van patiënten, want hun rugklachten duren korter.
2. lagere zorgkosten: wat niet werkt, wordt niet betaald.
3. grotere productiviteit van de bedrijven, want het ziekteverzuim neemt af.

Triple Aim

Dankzij dit zorgpad bij rugklachten verwierf VMMC het grote bedrijf Intel als klant. Ook daar was de zorgpaden aanpak een groot succes. Inmiddels heeft VMMC ook voor de andere genoemde aandoeningen transmurale zorgpaden ontwikkeld. De leiding van Intel en andere bedrijven bleken de zorgpaden aanpak met Lean Six Sigma en Core Process Redesign goed te begrijpen. Want die manier van denken hanteren zij ook voor hun eigen productieprocessen. Al deze informatie pikte ik op uit hoofdstuk 2 van het boek ‘Pursuing the Triple Aim’, waarvan Maureen Bisognano en Charles Kenney de auteurs zijn en Jossey Bass de uitgever is. In dit boek verzamelden de auteurs zeven goede voorbeelden van zorgpaden met drie doelstelling tegelijk (Triple Aim), te weten:

• gezondheid bevorderen
• kwaliteit van zorg verhogen
• kosten verlagen

Zorgpadencongres

Ik zit al weken te denken hoe dit initiatief van bedrijven, eerstelijn en ziekenhuizen vorm kan krijgen in Nederland. Op het Julius Zorgpadencongres op 8 februari 2013, waarop ik een lezing geef, verwacht ik een voorstel te doen. Als je suggesties hebt voor een experiment in Nederland, hoor ik dat graag via: mail@guusschrijvers.nl. Wil je meer informatie over het Zorgpadencongres? klik dan hier.

In 2005 stond ik aan de wieg van de tegenwoordige Centra voor Jeugd en Gezin (CJG). Saskia Blom stuurde mij afgelopen week een onderzoeksverslag dat mij blij maakte. Blom geeft leiding aan de CJG’s In Apeldoorn. Het onderzoek vond in de eerste helft van 2012 plaats onder Apeldoornse CJG-cliënten. De onderzoekers vroegen telefonisch hoe ouders bekend zijn met het CJG. Ouders die aanklopten bij het CJG zijn vooral bekend via mediabronnen als website, krant en foldermateriaal. Ten tweede is gevraagd hoe tevreden ouders waren over het gesprek met de professional van het CJG. Ouders geven voor het gesprek met de professional gemiddeld een 7.8. Lees het volledige onderzoeksverslag.

Eigen Regie (ER) is een beveiligde internetapplicatie, een bijna volledig elektronisch patiëntendossier, dat cliënten met psychotische kwetsbaarheid, hun hulpverleners en mantelzorgers gebruiken om met elkaar te communiceren en informatie te verzamelen over het beschikbare hulpaanbod, het behandelplan en medicatie.

Bedoeling is dat cliënten door het gebruik van Eigen Regie meer regie gaan voeren over hun eigen leven en meer betrokken worden bij de behandeling. De verwachting was dan ook dat ER kan bijdragen aan meer autonomie en zelfsturing van de cliënten. ER is vanaf 2009 ingevoerd in GGZ Westelijk Noord Brabant en GGZ Breburg.

Uit onderzoek uitgevoerd door dr. Rob de Leeuw van het Julius Centrum en Ina Boerema van het Trimbos Instituut komt naar voren dat cliënten het waarderen dat ze door ER meer inzicht hebben in behandeldoelen, signaleringsplannen, medicatie en betrouwbare informatie over de ziekte en de behandeling. Over het algemeen wordt ER als een goed initiatief beoordeeld door cliënten, hulpverleners en mantelzorgers. Het draagt bij aan het maatschappelijk functioneren van cliënten en ze leren omgaan met ICT, wat bij deze tijd past.

Voorwaarde is dat de techniek op orde is en moet ER makkelijk te integreren is in de dagelijkse routine van de mensen die ermee werken. ER wordt gezien als een aanvulling op de reguliere zorg, geschikt voor een specifieke groep cliënten, die enigszins in evenwicht is. Al deze informatie vormt een van de conclusies uit het rapport: ‘Evaluatie van de eerste ervaringen met Eigen Regie.’

http://www.juliusacademy.nl/event/congres-zelfmanagement-bij-psychisch-lijden

Bijna geen enkele zorggroep voor diabetespatiënten maakt gebruik van multidisciplinaire patiëntendossiers en individuele zorgplannen. Patiënten krijgen weinig daadwerkelijke ondersteuning bij zelfmanagement. Er zijn veel problemen rondom de geautomatiseerde (keten)informatiesystemen en de financiering van de diabeteszorg. De patiënt staat nog niet echt centraal. Zorggroepen moeten daarom meer energie steken in het werken volgens de zorgstandaard. Al deze zinnen staan in de samenvatting van een rapport dat een paar dagen geleden uitkwam. De Inspectie voor Gezondheidszorg schreef dat rapport. Het heeft als lange titel: “Implementatie Zorgstandaard diabetes na vier jaar onvoldoende gevorderd: meer bestuurskracht nodig van zorggroepen”. Klik hier, als je het wilt lezen.