Guus Schrijvers

Vanaf heden zijn twee boeken van ondergetekende te downloaden van de website www.guusschrijvers.nl. Het eerste kwam eind 2014 uit en heeft als titel Zorginnovatie volgens het Cappuccinomodel. Klik hier als je het wilt downloaden. Dompel jezelf tijdens de feestdagen in allemaal prachtige voorbeelden van zorgvernieuwing.  Het tweede boek schreef ik in het Engels. Het heeft als titel Integrated Care: Better and Cheaper.  Het verscheen eind 2016. Je treft het hier aan. Ter toelichting op beide boeken het volgende.

Cappuccinoboek

Het eerste boek had ook kunnen heten Zorgvernieuwing voor beginners.  Het biedt in vijftien hoofdstukken een overzicht tot medio 2014 van innovaties in alle zorgsectoren, van preventieve innovaties tot en met innovaties in de ziekenhuizen. Per hoofdstuk komt één sector aan bod. Wie van een sector de ontwikkelingen van de laatste veertig jaar wil leren kennen, heeft veel aan dit boek. Sommige hoofdstukken gaan zelfs verder terug zoals die over preventieve interventies, eerste lijn en de geestelijke gezondheidszorg. Want laten we niet vergeten dat bijvoorbeeld de thans bij iedereen bekende wijkverpleegkundige ooit (in 1899!) startte op tijdelijke basis in een proefproject. 

Het eerste hoofdstuk vormt de inleiding op het boek. Ik behandel daarin de bekende Triple Aim-aanpak, leg de laatste inzichten van de gedragseconomie uit en introduceer mijn Cappuccinomodel. Daarna volgen die vijftien hoofdstukken met beschrijvingen per sector van de zorgvernieuwing en pas ik het Cappuccinomodel toe. Het slothoofdstuk vormt een synthese van al die toepassingen per sector. In totaal omvat mijn boek 17 hoofdstukken en 392 pagina’s. 

Na de lancering van het boek in het TV-programma Buitenhof en op een symposium kreeg ik vele verzoeken om voordrachten te houden. En ook nu nog komen af en toe verzoeken daarvoor binnen. Ook in Vlaanderen werd het boek populair. Ik had het genoegen om regelmatig in Brussel, Gent en Brugge op te treden.

Het gedrukte boek is nog steeds te koop bij de boekhandel. Maar de meeste exemplaren gingen over de toonbank in de jaren 2017 en 2018. En nu ligt er dus een elektronische versie gereed om te downloaden. 

Het Engelse boek  

Op de Hogeschool Utrecht werkt opleidingsmanager Marlou de Kuiper.  Zij geeft leiding aan de bekroonde Master Innovatie in Zorg en Welzijn. De Kuiper verzocht mij om het Cappuccinoboek te herschrijven, alle voorbeelden weg te laten als ook de vijftien hoofdstukken per sector. Wat dan overblijft zijn de theorieën over Triple Aim, gedragsseconomie, innovatie en verandermanagement. Ik ging in op het verzoek. Het boek Integrated Care: Better and Cheaper kwam tot stand. Het had ook kunnen heten Zorgvernieuwing voor gevorderden. Ik las voor dit boek extra internationale publicaties in tijdschriften over zorgvernieuwing sinds medio 2014. Uiteindelijk onderkende ik zes randvoorwaarden met invloed op de snelheid van zorgvernieuwing: 1. Interprofessionele samenwerking en afspraken 2. Patiënt en professionals zijn partners 3. De kwaliteitsborging van de multidisciplinaire samenwerking 4. Bekostiging die samenwerking en innovatie stimuleert 5.  De digitalisering van de zorg en 6. Het dienende leiderschap en onderzoek naar zorginnovatie. Wie de zorg wil vernieuwen, moet aan deze zes aspecten tegelijk aandacht besteden. Dat is de boodschap van het boek dat 21 korte hoofdstukken en 282 pagina’s telt.

Het boek lanceerde ik eind 2016 in Nieuw Zeeland tijdens een internationaal congres over Integrated Care. Veel waardering ontving ik voor het model van verandermanagement, dat had ik ontleend aan een publicatie van Lippit uit 1987.  

• 

Dit boek en haar eHealth format bleken uitstekend geschikt voor opleidingen. Ik had het genoegen dat te beleven in gastcolleges in Utrecht, Amsterdam, Nijmegen, Groningen en Maastricht. 

Prettige Kerstdagen en duik de boeken in 

Kortom, ik wens jou, beste lezer, fijne kerstdagen en een prettige jaarwisseling toe. En heb je nog tijd over, download mijn boeken en geniet van al die innovaties die de sector in de loop der jaren voortbracht. 

Download hier het boek

Download hier het boek.

In mijn nieuwe boek ‘Zorginnovatie volgens het cappuccinomodel’ geef ik mijn visie hoe de gezondheidszorg eruit zou kunnen zien in een maatschappij met schaarste aan zorg. Het boek heeft twee boodschappen:

• Een betere gezondheid en een hogere kwaliteit van zorg is mogelijk met hetzelfde geld als Nederland tegelijk de zorg,  de ICT en de bekostiging innoveert.
• Burgers moeten worden beloond bij gezond gedrag en ongezond gedrag dient via hogere accijnzen en BTW tegengegaan te worden.

Cappuccinofinanciering
Meer gezondheid bij gelijkblijvend budget is mogelijk. Ook al stijgt het aantal kankerpatiënten per jaar met vier procent en vergrijst de bevolking. En ook al komen er meer mensen met chronische aandoeningen en multimorbiditeit. Meer zorg voor evenveel geld, dat kan als zorginnovatie gelijk opgaat met cappuccinofinanciering. Hierbij ontvangen alle zorgaanbieders een abonnementstarief of salaris en een kleine betaling per verrichting. Als schuim op de cappuccino ontvangen zij betaling voor kwaliteitsverbetering en innovatie.

Verbazing
Tot nu toe zijn er in vier maanden tijd al bijna 3.000 boeken verkocht. Dat aantal verbaast mij enigszins. Er vinden op dit moment namelijk zoveel veranderingen in de zorg plaats, dat ik verrast ben dat een boek over zorginnovatie met langetermijn oplossingen aanslaat. De drie decentralisaties in de zorg en zaken als de nieuwe fiscale posities van de specialisten vragen zoveel aandacht, dat er dit jaar nauwelijks ruimte is voor echte zorginnovaties. In deze periode van schaarste staat het eigenbelang van mensen vaak centraal. Idealistische oplossingen zoals in mijn boek beschreven, waarbij het maatschappelijke- en het patiëntenbelang voorop staan, zijn nu helaas wat minder populair.

Nieuwe mogelijkheden
Het boek wordt veel gelezen door (huis)artsen, verloskundigen, verpleegkundigen en dergelijke die al veel werkervaring hebben en leiding willen gaan geven aan een afdeling of organisatie. Door het ontvlechten van grote organisaties en business units ontstaan er nieuwe mogelijkheden voor dit soort professionals. Zij krijgen middels dit boek een goed beeld welke inhoudelijke en financiële innovaties er mogelijk zijn in de zorg. 

Gezondheidszorg en geld
Zo geef ik een aantal praktische, realistische innovaties voor de verslavingszorg, oncologie, farmacie, geestelijke gezondheidszorg, eerstelijnszorg, tweedelijnszorg, acute zorg, geboortezorg, ouderenzorg en dergelijke. Het boek is geschreven voor iedereen die geïnteresseerd is in gezondheidszorg en geld. Dus ook beleidmakers, zorgverzekeraars, politici en vertegenwoordigers van patiëntenorganisaties behoren tot mijn lezers. 

Feedback lezers
Op dit moment ben ik in onderhandeling met een uitgever voor een Engelse vertaling. Ik zal daarbij rekening houden met de feedback van lezers. Die vinden dat er in het boek voldoende aandacht is voor zorginnovatie en financiering, maar dat er meer nadruk gelegd moet worden op ICT-oplossingen.

Het boek ‘Zorginnovatie volgens het cappuccinomodel’ omvat bijna 400 pagina’s, 1200 voetnoten en 93 afbeeldingen en wordt uitgegeven door Uitgeverij Thoeris. Je kan het zowel online als in de boekhandel bestellen voor 24,95 euro. ISBN 9789072219923.

Het regent reacties op mijn nieuwe boek ‘Zorginnovatie volgens het cappuccinomodel’. Dagelijks krijg ik tal van e-mails. Een ervan staat hieronder:

Beste Guus, 
Afgelopen weekend heb ik je boek ‘Zorginnovatie volgens het cappuccinomodel’ (ondanks zijn omvang) in één ruk uitgelezen! Prachtige synthese van historisch overzicht, economisch- en zorgrelevant bedrijfskundig denken. Goed te zien dat waar wij als huisartsen nu mee bezig zijn (drie segmenten bekostiging) volgens jou uiteindelijk toch het beste financieringsmodel zal blijken te zijn (ondanks de huidige contracteringsperikelen met zorgverzekeraars). De Cappuccino zal echter wel duurzaam moeten worden aangevuld met een Senseo-effect (succesvolle samenwerking of alliantie) tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars.

Vriendelijke groet,
Gert van de Wetering, praktijkhoudend huisarts en bedrijfskundige.  

Tijdens een drukbezocht middagsymposium op 31 oktober in Utrecht heb ik de eerste exemplaren van mijn nieuwe boek Zorginnovatie volgens het cappuccinomodel uitgereikt. Tweede Kamerleden Agnes Wolbert (PVDA) en Pia Dijkstra (D66) namen het boek in ontvangst. Agens Wolbert gaf aan minister Van Rijn van VWS te zullen vragen of hij kennis genomen heeft van het boek en welke stappen het ministerie gaat ondernemen om populatiegebonden bekostiging te bevorderen. Mijn PowerPoint presentatie over het cappuccinomodel vind je  hier.

Het symposium over cappuccino financiering stond onder leiding van prof.dr. Arno Hoes, hoogleraar klinisch epidemiologie en huisartsgeneeskunde van het UMC Utrecht.

Vitality points
De eerste spreker op het symposium was Deepak Patel. Hij is arts en werkt bij Discovery, een zorgverzekeraar in Zuid-Afrika, waarvoor hij een spaarpuntenprogramma ontwierp (zie ook hoofdstuk 4 van mijn boek). Verzekerden verdienen die punten (vitality points) als ze in bepaalde supermarkten gezonde voedingsmiddelen kopen. Ze verdienen ook punten als ze sportscholen bezoeken of spullen kopen die je gebruikt voor een gezonde leefstijl (bijvoorbeeld sportschoenen). De spaarpunten kunnen de verzekerden inwisselen voor een lagere verzekeringspremie. Daarnaast krijgen deelnemers korting op hun gezonde aankopen bij de aangesloten supermarkten. Ook kunnen zij er in een webshop gezonde artikelen voor kopen. Voorkomen is beter dan genezen, maar is dat ook goedkoper? Ja, de aanpak werkt, zoals blijkt uit de analyse in bijgaande PowerPoint presentatie. Verzekeraars in de USA, China en Engeland namen het programma al over. Wanneer volgen Nederlandse zorgverzekeraars en supermarkten?

Iedereen aan de cappuccino?
René Groot Koerkamp, directie- en bestuursadviseur Zorgverzekeraars Nederland, gaf tijdens het symposium zijn mening over mijn capppuccinomodel. Hij deed dit aan de hand van vijf criteria: de zichtbaarheid, het relatieve voordeel, de complexiteit, de inpasbaarheid en de testbaarheid van het model. Zonder wetswijziging is een goede inbedding van het cappuccinomodel in het systeem van de wet- en regelgeving niet mogelijk volgens hem. Er is onvoldoende professionele vrijheid om het cappuccinomodel al dan niet over te nemen. Daarom stelt hij voor artikel 45 van de de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg) aan te passen. De PowerPoint presentatie van René Groot Koerkamp vind je hier.

Proeftuinen
Daan Rooijmans is senior manager regioregie bij zorgverzekeraar CZ. Hij kan zich grotendeels vinden in mijn financieringsmodel voor de gezondheidszorg. Wel stelt hij als spreker vraagtekens bij de voorspelling in mijn boek dat proeftuinen zullen gaan mislukken. Ik denk dat, omdat ze pas op lange termijn resultaten gaan opleveren en er onvoldoende aandacht is voor ICT. Daan Rooijmans is betrokken bij de proeftuin in Zeeuws Vlaanderen. Hij denkt dat sommige proeftuinen wel zullen slagen, als er een goede collectieve ambitie is. De PowerPoint presentatie van Daan Rooijmans volgt.

Extra Symposium
Wegens de grote belangstelling is er een extra symposium over mijn boek op woensdag 12 november vanaf 13.30 uur in Utrecht. Ik geef die middag drie colleges:

• Het belonen van burgers en patiënten bij het tonen van gezond gedrag. Hierbij behandel ik ook het recente WRR-rapport hierover.
• Het Cappuccinomodel en de gedragseconomie: een theoretische onderbouwing.
• Het Cappucinomodel uitgewerkt voor eerstelijn, ziekenhuizen en geestelijke gezondheidszorg.

De kosten voor deze middag zijn 50 euro, inclusief catering en het boek. Je kan je hier inschrijven. Het symposium is geaccrediteerd voor nascholing.

Het boek Zorginnovatie volgens het cappuccinomodel (400 pagina’s) is zowel online als in de boekhandel te bestellen voor 24,95 euro. ISBN 9789072219923. 

Samen met apotheker/beleidsadviseur Erik Gerritsen heb ik in het Pharmaceutisch Weekblad van 24 oktober 2014 een uitgebreid artikel geschreven met literatuuroverzicht. In dit artikel beantwoorden wij de vraag: is er betere gezondheidszorg en hogere kwaliteit mogelijk bij gelijkblijvende kosten tot 2020? En zo ja, hoe? Mijn deze maand verschenen boek Zorginnovatie volgens het cappuccinomodel biedt daarvoor bewezen kosteneffectieve best practices. Ook voor farmaceutische zorg. Het hele artikel kan je hier lezen.

Op woensdag 12 november 2014 is er vanaf 13.30 uur in Utrecht een extra bijeenkomst over mijn nieuwe boek ‘Zorginnovatie volgens het cappuccinomodel’. Het middagsymposium op 31 oktober was vol.

Er zijn op 12 november drie colleges met tussentijds steeds een pauze van circa 15 minuten. De opbouw is als volgt:

• 13.30 uur: Het belonen van burgers en patiënten bij het tonen van gezond gedrag. Hierbij behandel ik ook het recente WRR-rapport hierover.
• 14.30 uur: Het Cappuccinomodel en de gedragseconomie: een theoretische onderbouwing.
• 15.30 uur: Het Cappucinomodel uitgewerkt voor eerstelijn, ziekenhuizen en geestelijke gezondheidszorg.

Vermoedelijke eindtijd: 16.30 uur. Van 16.30 tot en met 18.00 uur ben ik beschikbaar voor individuele vragen of een groepsdiscussie.

Inschrijven
Kom ook naar het middagsymposium en ontvang gratis mijn nieuwe boek Zorginnovatie volgens het cappuccinomodel. De kosten voor deze middag  zijn 50,00 euro, inclusief catering. Je kan je hier inschrijven. Het symposium is geaccrediteerd voor nascholing.

 

Tijdens een middagsymposium op 31 oktober in Utrecht reik ik de eerste exemplaren uit van mijn nieuwe boek Zorginnovatie volgens het cappuccinomodel. In dit boek doe ik twaalf voorspellingen over het bestaande zorgbeleid. Als die uitkomen, kloppen de theorieën uit het boek. Het symposium over cappuccino financiering staat onder leiding van prof.dr. Arno Hoes, hoogleraar klinisch epidemiologie en huisartsgeneeskunde van het UMC Utrecht. Je bent van harte uitgenodigd om dit symposium bij te wonen.

Gezondheid en kwaliteit van zorg
Er zijn een groot aantal ontwikkelingen gaande in de gezondheidszorg. Het aantal kankerpatiënten stijgt jaarlijks met 4%. De bevolking vergrijst. Er komen meer mensen met chronische aandoeningen en multimorbiditeit. Het kennisniveau van patiënten gaat omhoog. Internet zorgt voor ingrijpende veranderingen in de diagnostiek, de therapieën en de zorg bij heel veel aandoeningen. Er is geen financiële groei meer. Is het mogelijk om bij deze ontwikkelingen gezondheid en kwaliteit van zorg te bevorderen? Deze vraag staat centraal op het middagsymposium.

Cappuccinofinanciering
Het antwoord op deze vraag is: ja, dat kan als zorginnovatie gelijk opgaat met cappuccino financiering. Hierbij ontvangen alle zorgaanbieders een abonnementstarief of salaris en een kleine betaling per verrichting. Als schuim op de cappuccino ontvangen zij betaling voor innovaties. Om deze vraag te beantwoorden las ik de afgelopen twee jaar zo’n 900 wetenschappelijke publicaties, had vele gesprekken met deskundigen in het veld en bij patiëntenorganisaties en raadpleegde talloze statistieken. Het mondde uit in een boek: Zorginnovatie volgens het Cappuccinomodel.

Spaarpunten
Voorkomen is beter dan genezen, maar is dat ook goedkoper? Ja, zo tonen goede voorbeelden aan. Een daarvan komt uit Zuid-Afrika. Daar werkt een zorgverzekeraar met een spaarpuntenprogramma. Verzekerden verdienen die punten als ze gezonde voedingsmiddelen kopen, sportscholen bezoeken of spullen kopen die je gebruikt voor een gezonde leefstijl, bijvoorbeeld sportschoenen. Verzekerden kunnen de spaarpunten inwisselen voor een lagere verzekeringspremie. Ook kunnen zij er in een webshop gezonde artikelen voor kopen. Deepak Patel is arts. Hij ontwierp en geeft leiding aan dat spaarpuntenprogramma en evalueerde het. Op dit middagsymposium presenteert hij voor het eerst in Nederland zijn spaarpuntenprogramma. Verzekeraars in de USA, China en Engeland namen inmiddels het programma over. Gaan Nederlandse zorgverzekeraars volgen?

Cappuccinomodel
Na het Zuid-Afrikaanse avontuur licht ik het Cappuccinomodel toe. In alle sectoren trachten innovatieve zorgprofessionals de betaling per verrichting te vervangen door betaling per periode. Bij huisartsen heet die laatste betaling een abonnementstarief of inschrijftarief. In andere sectoren circuleren termen als populatie gebonden bekostiging, shared savings, keten-DBC’s, regio-budgetten, wijkbudgets en integrale bekostiging. Risico van deze bekostiging is dat er wachttijden kunnen ontstaan. Daarom blijft in het Cappuccinomodel een laag tarief per verrichting gehandhaafd.

Innovaties
Daarnaast heeft mijn model een innovatietarief. Op basis van een innovatieve agenda kunnen zorgprofessionals en zorginstellingen samen met patiënten en zorgverzekeraars innovaties starten en daaruit financieren. Ik sta in mijn voordracht uitgebreid stil bij de twaalf aspecten van het Cappuccinomodel. Na mijn verhaal treden vertegenwoordigers van zorgverzekeraars op als referent en beginnen deze de discussie over het model. Daarna komen deelnemers uitgebreid aan het woord.

Voorspellingen
Een wetenschappelijke theorie is beter, indien deze niet alleen verklaart maar ook voorspelt. Op basis van de theorieën in het boek presenteer ik aan het eind van het symposium twaalf voorspellingen over het zorgbeleid en biedt ik de eerste exemplaren van mijn boek aan enkele Kamerleden aan. Die Kamerleden discussiëren dan met elkaar en met de symposium-deelnemers over die voorspellingen.

Doelgroep
Het middagsymposium is bedoelt voor mensen die zich met innovatie van zorg, ICT en bekostiging bezig houdt: zorgprofessionals, leidinggevenden van GGD-en en andere preventieve instellingen, leidinggevenden van zorginstellingen, vertegenwoordigers van patiëntenorganisaties, inkopers en leidinggevenden van zorgverzekeraars, gemeentelijke beleidsmakers en wethouders die de drie decentralisaties begeleiden. Maar ook: medewerkers van het Ministerie van VWS en andere beleidsinstanties, docenten bij hoger beroepsonderwijs en universiteiten alsmede hun studenten, organisatie-adviseurs en journalisten van vakbladen en massamedia.

Kosten
Voor de innovatieve en wetenschappelijke wereld van de zorg is het uitkomen van het boek Zorginnovatie volgens het Cappuccinomodel een feestelijk gebeuren. Daarom heeft het middagsymposium een toegangsprijs van slechts 50 euro. Daarvoor ontvang je 1. Een grote kennistoename over innovatie van zorg, ICT en bekostiging 2. Een exemplaar van het boek 3. Koffie, thee en een drankje en 4. Een verscherping van je inzicht in de gevolgen van het bestaande zorgbeleid dankzij sprekers uit de politiek en uit de kring van zorgverzekeraars.

Accreditatie
Accreditatie voor deze cursus wordt aangevraagd bij ABAN (cluster 1) en V&V; voor overige doelgroepen in overleg (dit dient uiterlijk 6 weken voor aanvang van de middag te worden aangevraagd). Voor overige groepen ontvangt u, op verzoek, een certificaat na afloop.

Meer informatie en inschrijving
Kom ook naar het middagsymposium en ontvang gratis mijn nieuwe boek Zorginnovatie volgens het cappuccinomodel. Je kan je hier inschrijven.
Wil je meer informatie over dit symposium? Download dan hier de brochure of neem contact op met Petra Schimmel, Coördinator nascholing, UMC Utrecht Julius Centrum. Telefoon: 088 – 756 9256, e-mail: p.j.schimmel@umcutrecht.nl

 

Gezondheidsbeleid heeft drie doelen: Een betere gezondheid, een hogere kwaliteit van zorg en gelijk houden van de kosten van zorg. Deze drie staan bekend als de Triple Aim. In hoofdstuk 1 van mijn nieuwe boek Zorginnovatie volgens het Cappuccinomodel verbind ik deze drie doelen met zorginnovaite, financiële innovatie en met gedragseconomie.

Health miles
Bij die laatste krijgen patiënten en professionals kleine financiële prikkels (nudges) die wenselijk gedrag stimuleren. Bijvoorbeeld te verzilveren health miles bij aankoop van gezonde levensmiddelen en andere goederen en diensten. Die prikkels zijn dus beleidsrijk. In mijn boek test ik de hypothese voor alle zorgsectoren dat parallelle innovatie (van zorgverlening, ICT en bekostiging) het behalen van de genoemde drie doelstellingen mogelijk maakt. Het uiteindelijke antwoord (na 18 hoofdstukken, 400 pagina’s en bijna 1.200 voetnoten): ja dat kan!

Symposium
Wil je meer weten over dit onderwerp? Kom dan naar het middagsymposium over cappuccino financiering op 31 oktober in Utrecht en ontvang gratis mijn nieuwe boek. Het symposium staat onder leiding van prof.dr. Arno Hoes, hoogleraar klinisch epidemiologie en huisartsgeneeskunde van het UMC Utrecht. Je kan je hier inschrijven.