Guus Schrijvers

Willen jullie meebeslissen over de begroting die zorgverzekeraar en zorgaanbieder samen vaststellen? Nee, dat willen wij niet! Dat was de unanieme reactie toen ik gisteren deze vraag opwierp. In vakjargon heet dat: willen jullie derde partij zijn? Ik stelde die vraag aan een groep leden van cliëntenraden van ziekenhuizen. Zij reageerden met drie argumenten:
1. Wij hebben geen verstand van financiële aspecten van de zorg.
2. Dan maken wij vuile handen en moeten meebeslissen over schaarste aan zorg aan andere patiënten.
3. Daar hebben we geen tijd voor. We hebben al zo’n volle agenda tijdens de bijeenkomsten met onze Raad van Bestuur.

Ik benieuwd wat jullie van deze zienswijze en argumentatie vinden. Graag je reactie hieronder of naar: mail@guusschrijvers.nl

Op vrijdag 7 februari heeft Het IJsselland Ziekenhuis in Capelle aan de IJssel de CZ Guus Schrijvers-prijs gewonnen voor het beste zorgpad van het jaar 2014. Het won die prijs met haar inzending Het Gemarkeerde Palliatieve Zorgpad.

Het zorgpad begint met de vaststelling door de internist-oncoloog dat een patiënt nog maximaal één jaar te leven heeft. Die (geprotocolleerde) vaststelling vormt het begin, de markering, van het zorgpad. Daarna volgt een gesprek, waarin de genoemde internist zijn prognose meedeelt aan de patiënt. Voor sommige patiënten is dit slecht nieuws. Voor andere een bevestiging van wat zij zelf ook al vermoeden. Daarna begint een jaar van bestrijding van pijn, misselijkheid, obstipatie, vochtophoping en andere symptomen van de fatale ziekte. Dan begint voor de patiënt een periode van verdriet, afscheid nemen, logistieke dingen regelen en vaak ook de eigen uitvaart vormgeven.

Innovatief
Het IJsselland Ziekenhuis hanteert het zorgpad sinds 2011. Tot nu toe zijn alle markeringen uitgekomen: patiënten bleven inderdaad nog maximaal een jaar in leven. De jury kende de prijs toe vanwege het innovatieve karakter van het zorgpad: er is sprake van een markering, een tijdig gesprek en het bespreekbaar maken bij patiënt en familie van een verdrietig, maar niet te vermijden traject. Bovendien maakte het ziekenhuis een business case: het zorgpad bleek goedkoper dan gebruikelijke zorg.

Adjunct bestuur secretaris Caroline Hoogstede (Choogstede@ysl.nl) en verpleegkundig specialist Liesbeth Struik (LStruik@ysl.nl) werken bij het IJsselland ziekenhuis. Zij ontwierpen het zorgpad en geven jou graag meer informatie. Van de prijs (2.000 euro) gaan zij een film maken die te gebruiken is bij presentaties over het zorgpad.

Zorgverzekeraar CZ heeft de prijs ingesteld bij mijn afscheid per 1 oktober 2012 als hoogleraar Public Health bij het UMC Utrecht. De jury bestaat uit vier personen: Wynand Ros, senior onderzoeker Julius Centrum, UMC Utrecht, Nicolette Huiskes, senior medisch adviseur Zorgverzekeraar CZ, Jan Swinkels, hoogleraar richtlijn ontwikkeling AMC en ik. In 2013 ging de prijs naar het Amphia ziekenhuis voor een zorgpad voor patiënten met een darmtumor. Dat zorgpad werd (heel uniek) door ICT ondersteund.

De positie van de inkopers van zorgverzekeraars is onduidelijk. Zijn zij boodschappenjongens die inkopen wat de baas heeft opgeschreven op het boodschappenlijstje? Of kopen zij in met eigen mandaat? Dat is vaak niet duidelijk. Ziekenhuizen die onderhandelen met de zorgverzekeraars moeten dat wel weten. Zij moeten een overeenkomst kunnen sluiten met een echte onderhandelaar en niet met een boodschappenjongen. Deze opmerking maakte ik tijdens een lezing op 8 januari voor medisch specialisten in opleiding binnen het Onze Lieve Vrouw Gasthuis te Amsterdam. De Power Point presentatie kun je hier downloaden.
In dezelfde lezing heb ik nog een aantal andere problemen bij het onderhandelen behandeld:

• Het ontbreken van een financieel kader voor de komende jaren waarbinnen zieken huizen moeten blijven.
• Het ontbreken van lange termijnbeleid waarbinnen de jaarbegroting moet blijven.
• Het niet voorsorteren voor ziekenhuisbesturen waardoor zij met veel te hoge begrotingen komen aan de onderhandelingstafel.
• Het verkokerd werken door zorgverzekeraars.
• Teveel bridgen en te weinig schaken oftewel te weinig transparantie over en weer.

In 2011 werkte ruim een derde (34,1%) van de ziekenhuismedewerkers in banen die niet patiëntgebonden zijn. Zeg maar in overheadfuncties zoals management, administratie en technische diensten. De overige medewerkers waren wel met patiënten bezig. Nu ziekenhuizen minder geld ter beschikking hebben, wordt het tijd de vraag te stellen of de overhead van deze instellingen omlaag kan. Bijvoorbeeld door met minder managementlagen te werken of met minder beleidsmedewerkers. Of door slimmere software ondersteuning.

Deze vragen stelde ik tijdens een lezing op 8 januari voor medisch specialisten in opleiding binnen het Onze Lieve Vrouw Gasthuis te Amsterdam. De PowerPoint-presentatie kun je hier downloaden (OLVG presentatie over ziekenhuiskosten). Ook heb ik tijdens deze lezing de productiviteitsstijging van het wel patiëntgebonden deel van de ziekenhuizen geroemd en de daling van het aantal verpleegdagen per 1.000 inwoners en van degemiddelde ligduur van 5,7 dagen in 2008 naar 4,8 dagen in 2012.

18 november was ik in Utrecht spreker op het derde minisymposium voor verpleegkundig specialisten in de preventieve zorg. De titel van het symposium was ‘Zorgpaden en een nieuw samenwerkingsmodel, een stimulans voor de JGZ?’

Er waren zo’n 70 enthousiaste verpleegkundig specialisten in de jeugdgezondheidszorg op dit congres afgekomen In mijn verhaal heb ik ervoor gepleit de inhoud centraal te stellen en niet de bezuiniging.  Ik zou graag één jeugdverpleegkundige per gezin willen (named nurses zoals de Engelse dat noemen )om tot een betere gezondheid te komen voor kind en ouders. Dit is helaas (waarschijnlijk) niet haalbaar in ons land. Daarnaast heb ik verteld wat je moet doen om snel zorgpaden te introduceren en hoe je dit proces kan versnellen. Ook heb ik aandacht besteed aan het evalueren van zorgpaden, triple aim en ketenfinanciering. De PowerPoint-presentatie van mijn lezing kan je hier downloaden.

30 januari 2014 start ‘Financieel Management in de Gezondheidszorg’ aan de Hogeschool Utrecht. In deze éénjarige post-hbo-registeropleiding word je opgeleid tot Financieel Manager, met gezondheidszorg als specialisatie. Ik ben een van de vaste docenten van deze opleiding.

Als cursist breng je praktijkgerichte vraagstukken en voorbeeldsituaties uit je eigen werksituatie in, waardoor theorie en praktijk goed op elkaar worden afgestemd. Zo ontstaat een leerresultaat waarvan je direct profijt zult hebben in je beroep.

Wanneer je de opleiding met succes afgerond hebt, ontvang je het erkende diploma post-hbo Bedrijfskunde in de Gezondheidszorg.

De duur van de opleiding is een jaar en bestaat uit twintig tweewekelijkse bijeenkomsten, met zes uur zelfstudie per bijeenkomst. Het collegegeld voor deze opleiding bedraagt € 4.450,-.

Meer informatie?

Heb je belangstelling voor de post-hbo-opleiding Financieel Management in de Zorg? Bekijk dan de uitgebreide cursusbrochure. Voor  meer informatie kan je ook contact opnemen  met het Centre for Business & Management: (088) 481 6840, of op de website van Hogeschool Utrecht kijken.

1 november heb ik in de Jaarbeurs in Utrecht een lezing gehouden op het Jaarcongres Ergotherapie. Het goedbezochte congres werd georganiseerd door beroepsvereniging Ergotherapie Nederland. Het vak ergotherapie is verspreid over veel werkvelden, daarom stonden samenwerken en elkaar versterken centraal tijdens dit congres.

Net als andere professionals moeten ergotherapeuten zich herbezinnen over hun functioneren. De vraag naar hun diensten is groot, maar binnen de budgetten van de zorgverzekeraars is geen ruimte meer om aan die groei tegemoet te komen. Drie vragen worden dan voor ergotherapeuten belangrijk:

1. Is preventie van de vraag naar zorg mogelijk? Kan meer ergotherapie thuis bijvoorbeeld een opname in een verpleeghuis uitstellen?
2. Kan de kwaliteit van de zorg, inclusief de toegang tot de zorg, omhoog zonder stijging van de kosten?
3.  Kan de ergotherapeutische zorg effectiever? Kan je bijvoorbeeld met minder sessies hetzelfde behandeldoel bereiken?

In mijn presentatie heb  ik de theorie achter deze vragen behandeld en voorbeelden gegeven uit de ergotherapeutische praktijk.  De PowerPointpresentatie van mijn lezing vind je hier.

 

In het Radio 5 wetenschapsprogramma Hoe? Zo!, heb ik 13 november een interview gegeven over de daling van de zorgpremies. Ik geef een aantal oorzaken voor de daling en voorspel tevens dat de zorgpremies in 2015 waarschijnlijk weer zullen gaan stijgen. Beluister hier het interview.

Het Zorgpaden Congres op 7 februari 2014, start met plenaire inleidingen. Prof. Jan Swinkels gaat in op de start van het zorgpad en wel op over- en onderbehandeling. Welke patiënt kan toegelaten worden tot het zorgpad? Wie komt in aanmerking voor aanvullende diagnostiek, wie voor complexe behandeling? Hij gaat daarbij ook in op de actuele vraagstukken van overdiagnostiek, overbehandeling en upcoding voor een betere DBC.

Prof. Kees Ahaus, de tweede spreker, gaat in op het spanningsveld tussen zorg op maat en standaardisering van zorg. In de middag kunt u kennis maken met nieuwe ziekenhuis- en transmurale zorgpaden, innovatieve zorgICT applicaties en andere ondersteuningsinstrumenten voor verbetering.

Het ochtendprogramma wordt afgesloten met een debat en de uitreiking van de door CZ ingestelde Guus Schrijvers Prijs voor het Beste Zorgpad.

Het middagprogramma is interactief van opzet. In workshops kan je kennis maken met nieuwe ziekenhuis- en transmurale zorgpaden, innovatieve zorgICT applicaties en andere ondersteuningsinstrumenten voor verbetering. Interesse? Download dan de concept brochure zorgpadencongres 2014.

Gisteren (7 oktober) ben ik op Nederland 1 geïnterviewd door EenVandaag over de bouw van vier nieuwe kankercentra die protontherapie willen aanbieden. Mijn stelling is dat als Minister Schippers geen 350 miljoen euro toewijst aan vier protonenversnellers, zij geld overhoudt voor preventie van kanker. Dan daalt de sterfte aan kanker in Nederland meer dan in het voorliggende voorstel. Dit onderwerp zal ik ook bespreken op de Preventie Conferentie op 21 november 2013 in Den Haag. Bekijk hier de EenVandaag-reportage.