Guus Schrijvers

Het vijftiende internationale congres over ketenzorg van de International Foundation of integrated Care (IFIC) trekt meer dan 450 personen van veertig nationaliteiten. Dat zijn meer deelnemers dan ooit. Tientallen Nederlanders en Belgen nemen eraan deel. Het congres vindt van 25 tot en met 27 maart plaats in Edinburgh.

Gezond leven
Als gastvrouw treedt de National Health Service in Schotland op, die internationaal voorop loopt in het integreren van eerste lijn en ziekenhuizen en van zorg en welzijn. Het congres draagt als titel Complex Needs, Integrated Solutions: Engaging, Empowering and Enabling People for Active and Healthy Living.

Er vinden meer dan 150 lezingen plaats. Een wetenschappelijke commissie heeft deze uit een nog groter aantal geselecteerd op betrouwbaarheid en maatschappelijke relevantie. Ondergetekende is bestuursvoorzitter van IFIC. In de komende dagen blog en Titter ik mijn bevindingen vanuit Edinburgh. Het congresprogramma tref je hier aan.

Een gezonde middelbare school is een school die twee uur per week gezondheidsonderwijs geeft, een kantine heeft met gezonde producten, beschikt over een rookvrij schoolplein, schoolfeesten geeft zonder alcohol en sigaretten, veel aan sport doet en ouders en nabij gelegen supermarkten betrekt bij het bevorderen van gezondheidsgedrag. Het gezondheidsonderwijs behandelt items zoals blij met je gewicht, seksualiteit, anti-pest programma’s, verstandig mediagebruik en omgaan met alcohol en drugs.

Om zo’n gezonde school tot stand te brengen zijn nodig: aanpassing en inbedding van het gezondheidsonderwijs in het bestaande curriculum, een stuurgroep van leerkrachten, ouders en leerlingen, bijscholing van docenten en een centrale coördinator die de voortgang bewaakt van alle elementen van De Gezonde School. Middelbare scholen met problemen die concurreren met ongezonde leefstijlen van de leerlingen, zoals geweldpleging, een fusie, ruzie aan de top en nieuwbouw kunnen de gezonde school beter uitstellen.

Over dit onderwerp verscheen onlangs een uiterst informatief artikel van promovendus Vincent Busch, co-promotor Rob de Leeuw en ondergetekende als promotor. Lees hier het artikel.

18 november was ik in Utrecht spreker op het derde minisymposium voor verpleegkundig specialisten in de preventieve zorg. De titel van het symposium was ‘Zorgpaden en een nieuw samenwerkingsmodel, een stimulans voor de JGZ?’

Er waren zo’n 70 enthousiaste verpleegkundig specialisten in de jeugdgezondheidszorg op dit congres afgekomen In mijn verhaal heb ik ervoor gepleit de inhoud centraal te stellen en niet de bezuiniging.  Ik zou graag één jeugdverpleegkundige per gezin willen (named nurses zoals de Engelse dat noemen )om tot een betere gezondheid te komen voor kind en ouders. Dit is helaas (waarschijnlijk) niet haalbaar in ons land. Daarnaast heb ik verteld wat je moet doen om snel zorgpaden te introduceren en hoe je dit proces kan versnellen. Ook heb ik aandacht besteed aan het evalueren van zorgpaden, triple aim en ketenfinanciering. De PowerPoint-presentatie van mijn lezing kan je hier downloaden.

1 november heb ik in de Jaarbeurs in Utrecht een lezing gehouden op het Jaarcongres Ergotherapie. Het goedbezochte congres werd georganiseerd door beroepsvereniging Ergotherapie Nederland. Het vak ergotherapie is verspreid over veel werkvelden, daarom stonden samenwerken en elkaar versterken centraal tijdens dit congres.

Net als andere professionals moeten ergotherapeuten zich herbezinnen over hun functioneren. De vraag naar hun diensten is groot, maar binnen de budgetten van de zorgverzekeraars is geen ruimte meer om aan die groei tegemoet te komen. Drie vragen worden dan voor ergotherapeuten belangrijk:

1. Is preventie van de vraag naar zorg mogelijk? Kan meer ergotherapie thuis bijvoorbeeld een opname in een verpleeghuis uitstellen?
2. Kan de kwaliteit van de zorg, inclusief de toegang tot de zorg, omhoog zonder stijging van de kosten?
3.  Kan de ergotherapeutische zorg effectiever? Kan je bijvoorbeeld met minder sessies hetzelfde behandeldoel bereiken?

In mijn presentatie heb  ik de theorie achter deze vragen behandeld en voorbeelden gegeven uit de ergotherapeutische praktijk.  De PowerPointpresentatie van mijn lezing vind je hier.

 

Het Zorgpaden Congres op 7 februari 2014, start met plenaire inleidingen. Prof. Jan Swinkels gaat in op de start van het zorgpad en wel op over- en onderbehandeling. Welke patiënt kan toegelaten worden tot het zorgpad? Wie komt in aanmerking voor aanvullende diagnostiek, wie voor complexe behandeling? Hij gaat daarbij ook in op de actuele vraagstukken van overdiagnostiek, overbehandeling en upcoding voor een betere DBC.

Prof. Kees Ahaus, de tweede spreker, gaat in op het spanningsveld tussen zorg op maat en standaardisering van zorg. In de middag kunt u kennis maken met nieuwe ziekenhuis- en transmurale zorgpaden, innovatieve zorgICT applicaties en andere ondersteuningsinstrumenten voor verbetering.

Het ochtendprogramma wordt afgesloten met een debat en de uitreiking van de door CZ ingestelde Guus Schrijvers Prijs voor het Beste Zorgpad.

Het middagprogramma is interactief van opzet. In workshops kan je kennis maken met nieuwe ziekenhuis- en transmurale zorgpaden, innovatieve zorgICT applicaties en andere ondersteuningsinstrumenten voor verbetering. Interesse? Download dan de concept brochure zorgpadencongres 2014.

Op 19 december 2013 geef ik in Eindhoven een masterclass. Hierin geef ik een doorkijk in de mogelijkheden die er zijn om de kwaliteit van de hulpverlening te waarborgen, terwijl de daarvoor ter beschikking staande middelen teruglopen.

Decentralisaties, transformaties, professionaliseringsopgaven en bezuinigingen komen in een razend tempo af op de zorg- en welzijnssector. Organisaties zullen de komende tijd méér moeten gaan doen met minder. In veel gevallen betekent dat dat de hulp- en dienstverlening anders georganiseerd moet worden, waarbij de kwaliteit van hulpverlening niet in gevaar mag komen. Door strak toezicht van buitenaf (inspecties en audits) neemt de druk om aantoonbare veiligheid te bieden en kwaliteit te leveren toe. Deze druk zal naar verwachting alleen nog maar toenemen door verdergaande invoering van marktwerking.

Voor wie?

Deze masterclass is bestemd voor professionals op HBO+/WO-niveau, die vanuit hun beroep (inhoudelijk of lijn) te maken met het hoofdonderwerp van deze dag. De kosten bedragen € 350,- per deelnemer (exclusief BTW) .  Heb je interesse in dit onderwerp? Kijk dan hier voor meer informatie en inschrijving.

In 2014 viert de Stichting Voorzorg Utrecht het 20-jarig bestaan met de uitreiking van de innovatieprijs. De innovatieprijs bestaat uit een bedrag van € 10.000 euro en een beeld.
Heb je een innovatief idee? Vraag dan subsidie aan en ding mee naar deze prijs. Je kunt je aanvraag tot 1 oktober aanstaande indienen.

Voorzorg Utrecht steunt innovatieve projecten in de gezondheidszorg die een breed patiëntenbelang dienen. Projecten in de regio Utrecht en ’t Gooi krijgen voorrang bij de subsidietoekenning. De voorwaarden en het aanvraagformulier vind je op:  www.voorzorg-utrecht.nl.

Veel professionals spreken ouders niet aan op het overgewicht van hun kinderen. Jeugdartsen weten niet hoe zij dat moeten doen. Andere hulpverleners, zoals huisartsen, hebben ook last van handelingsverlegenheid bij het overdragen van preventieve boodschappen. Zij vrezen voor belerend optreden en voor blaming the victim.

Medische studenten en afgestudeerde professionals moeten beschikken over drie basale competenties bij het uitbrengen van preventieve boodschappen:
1. Een vertrouwensrelatie aangaan met patiënten ongeacht hun rang en stand.
2. Een juiste timing van de preventieve boodschap: wanneer staat de patiënt wel en niet open voor een dergelijke boodschap?
3. Het overtuigend brengen van de preventieve boodschap.

Didactische modellen

Gezondheidseducatie mag niet bestaan uit het uitdelen van een foldertje door een huisarts of een korte mededeling: ga meer bewegen. Didactische modellen die in regulier onderwijs allang bekend zijn (zoals de driehoek van Miller en de leerstijlen van Kolb komen nauwelijks voor. Dat gezondheidseducatie zo weinig effect heeft, komt mede door het ontbreken van een didactiek gericht op motivatie verhoging.

Nieuw boek

Deze kennis staat in hoofdstuk 3 van mijn boek in wording Meer gezond en Welzijn voor ons geld. Het hoofdstuk heeft als titel: ‘Gezond maakt mooi, slim en blij’. Ik ben benieuwd wat jij van dit hoofdstuk vindt. Denk je mee?

Vaak wordt gezondheid als ultiem doel van mensen beschouwd. Toch is dat lang niet altijd het geval. Gezondheid is een middel. Om mooi te zijn; bijvoorbeeld mooi slank. Of een middel om hoge rapportcijfers te halen. Want wie gezond is en lekker in zijn vel zit, haalt hogere studieresultaten. Gezond maakt ook blij. Wie hard loopt bijvoorbeeld, wordt vanzelf opgewekt. Het is de socioloog professor Paul Schnabel die erop wees dat gezondheid meer een middel is dan een doel. Dat betekent dat een gezonde leefstijl alleen bij een patiënt aanslaat, als deze in diens levensdoelen past.

Geïntegreerde aanpak

De afgelopen jaren verschenen vele proefschrift en overzichtsartikelen over losstaande educatie programma’s gericht op het trainen en onderwijzen van gezonde leefstijlen van deelnemers. Keer op keer blijkt dat deze cursussen niet werken. Mensen gaan niet na een cursus meer bewegen of meer vers fruit eten. Ze zijn niet vitaler en roken vaak nog evenveel. Wel werken deze cursussen als ze een onderdeel vormen van een aanpak waarbij vele partijen tegelijk boodschappen uitzenden gericht op de gezonde leefstijlen. Bij die partijen kun je denken aan het onderwijs, de huisartsen, de GGD, de ziekenhuizen. Maar bijvoorbeeld ook een carnavalsvereniging, die geen dronken jongeren in de optocht laat meelopen.

Nieuw boek

Deze kennis staat in hoofdstuk 3 van mijn boek in wording Meer gezond en Welzijn voor ons geld. Het hoofdstuk heeft als titel: ‘Gezond maakt mooi, slim en blij’. Ik ben benieuwd wat jij van dit hoofdstuk vindt. Denk je mee?

In de afgelopen dertig jaar is het aandeel mensen met overgewicht in Nederland toegenomen, zowel bij volwassenen als bij 4 tot 20 jarigen. De toename is vooral groot bij volwassenen; het aandeel met ernstig overgewicht is zelfs meer dan verdubbeld. Bij mannen van 40 jaar of ouder heeft inmiddels meer dan de helft overgewicht. In 2009/2011 hadden zo’n 6,5 miljoen mensen in ons land matig tot ernstig overgewicht. Dat komt neer op een aandeel van 41 procent. Er zijn dus meer mensen met overgewicht dan mensen die roken (33% in 2010).

Hoge kosten

In 2007 werd in ons land 505,4 miljoen euro uitgegeven aan zorg voor (directe) gevolgen van ernstig overgewicht. De zorgkosten per Amerikaan met ernstig overgewicht waren in 2009 42% hoger dan voor een Amerikaan met een gewoon gewicht. De kosten van de Amerikaanse gezondheidszorg zouden in 2009 tien procent lager zijn, indien de prevalentie van overgewicht op het niveau van 1987 was gebleven.

Preventie

Aan het bevorderen van een gezond gewicht en een gezonde voeding is in Nederland in 2007 ongeveer 13 miljoen euro uitgegeven, bijna negen miljoen aan voorlichtingsactiviteiten en vier miljoen aan preventieve dieetadvisering door diëtisten. Dat is veel minder dan de kosten van 505,4 miljoen euro aan zorg voor mensen met overgewicht.

Nieuw Boek

Deze kennis staat in hoofdstuk 2 van mijn boek in wording Meer gezond en Welzijn voor ons geld. Het hoofdstuk heeft als titel: In een gezonde omgeving wonen gezonde mensen. Ik ben benieuwd wat jij van dit hoofdstuk vindt. Denk mee!