Guus Schrijvers

Dagelijks ontslaan ziekenhuizen vijf tot tien patiënten die thuis huishoudelijke hulp nodig hebben van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning of wijkverpleging van de Zorgverzekeringswet. Ook worden patiënten rechtstreeks overgeplaatst vanuit het ziekenhuis naar verpleeghuizen die betaald worden uit de Wet Langdurige Zorg. Dat lukt snel en goed dankzij transferverpleegkundigen en transfer maatschappelijk werkers. Toch staat het voortbestaan van deze beroepsgroepen onder druk.

Minder ziekenhuisbedden
Per ziekenhuis zijn er vaak vijf tot tien parttimers die werken in een transferpunt. Zij zetten zich in om aansluitende zorg thuis te regelen na het ziekenhuisontslag. En hebben de ambitie om de continuïteit van zorg van tweede naar eerste lijn te waarborgen. Dankzij hen komt het nauwelijks voor dat patiënten die eigenlijk al naar huis kunnen een ziekenhuisbed bezet houden. Deze transferpunten worden alom geprezen in het buitenland: Nederland kan met minder ziekenhuisbedden toe dan de andere Europese landen.

WMO
De transferpunten bestaan thans 25 jaar. Ondergetekende was een van de bedenkers ervan. Ondanks hun goede werk worden ze bedreigd. Zorgverzekeraars willen van ze af. Zij vinden dat wijkverpleegkundigen het ziekenhuisontslag er voortaan maar bij moeten gaan doen. Volgens de Wet langdurige Zorg moet er eerst een huisbezoek plaatsvinden, voorafgaand aan een indicatie. Maar ontslagen ziekenhuispatiënten kunnen soms niet eerst naar huis voor een indicatie om daarna door te gaan naar een verpleeghuis. En gemeenten hebben het sowieso al te druk met invoering van de WMO in het algemeen. Er driegt een warboel te ontstaan waar ontslagen ziekenhuispatiënten de dupe van dreigen te worden.

Congres Financiële Toegang Langdurige Zorg
Wat nu moet gebeuren op korte termijn is onderwerp van discussie tijdens twee workshops op het congres Financiële Toegang tot de langdurige Zorg. Dat vindt plaats op 30 september in Zeist.

Eef Peelen is voorzitter van het Netwerk van honderden tranferverpleegkundigen en maatschappelijk werkers. Hij schetst in de workshop de warboel die ontslagen ziekenhuispatiënten kunnen verwachten in 2016. Ook neemt hij de beleidsvoornemens mee die de regering presenteert op de derde dinsdag in september.
Patricia Huijbrechts is directeur van de Stichting Transmurale Zorg te Den Haag. Zij schetst  oplossingen om de warboel op lokaal niveau te voorkomen.
Wil jij naar de workshop en het congres? Lees dan de brochure en schrijf je in.

Masterclass
In mijn masterclass over kwaliteit en financiën van zorg die op 2 november start, vormen de continuïteit van zorg en de financiële belemmeringen daarbij een uitgebreid thema. Wil je deelnemen aan deze masterclass? Klik dan hier voor meer informatie.

De uitvoering van de indicatiestelling Wlz door het CIZ heeft geleid tot een grote hoeveelheid vragen van zorgaanbieders, transferverpleegkundigen en brancheorganisaties en van ondergetekende over de controle van de identiteit van de aanvrager.

Het ministerie van VWS heeft naar aanleiding van die kritiek besloten dat er vanaf dit moment niet langer een afschrift van een identiteitsbewijs hoeft te worden toegezonden indien een zorgaanbieder met toestemming van de aanvrager een door de verzekerde ondertekende aanvraag om een indicatiebesluit bij het CIZ indient.

Sinds 25 jaar doen transferverpleegkundigen uitstekend werk om aansluitende zorg thuis te regelen na het ziekenhuisontslag. Zij brachten de zogeheten verkeerde-bedproblematiek terug tot een minimum. Niemand verbleef meer in het ziekenhuis, omdat thuiszorg niet beschikbaar is. Thans staat de toekomst van deze gewaardeerde beroepsgroep ter discussie.Ten eerste komen er nieuwe wijkverpleegkundigen die zelf de indicatie gaan regelen na ziekenhuisontslag. Ten tweede vereist de nieuwe Wet langdurige zorg dat haar indicatiestellers op huisbezoek gaan. En wat moet een transferverpleegkundigen dan nog doen?

Taken overnemen
Als public health expert vrees ik dat bij het verdwijnen van tranferverpleegkundigen de verkeerde bedproblematiek weer gaat toenemen. Waarom kunnen zij niet taken van die nieuwe wijkverpleegkundigen en WLZ-adviseurs op zich nemen? Never change a winning team!

Congres Financiële Toegang tot Langdurige Zorg
Op het congres Financiële Toegang tot de Langdurige Zorg komt deze problematiek in een aparte workshop aan de orde. Eef Peelen is voorman van het netwerk van Transferverpleegkundigen en beoordeelt in de workshop de ziekenhuisontslagen zoals die thans plaats vinden in de Gemeente Den Haag. Ilse Brummelhuis en Mia van Leeuwen van de Stichting Transmurale Zorg te Den Haag lichten de Haagse problematiek toe. De workshop tracht pragmatische en niet-bureaucratische oplossingen te vinden om patiënten snel te transfereren als zij graag naar huis willen. Wil je meer weten over dit congres? Klik dan hier.

Transferverpleegkundigen werken in ziekenhuizen. Zij bereiden de zorg voor die eventueel nodig is na ziekenhuisontslag. Hun gezamenlijk netwerk ontvangt veel vragen en opmerkingen over de verplichting om een paspoortkopie van de patiënt aan te leveren bij een aanvraag voor nazorg op grond van de Wet langdurige zorg.

Bijna de helft van de ziekenhuizen hebben meegewerkt aan de peiling op de website van de transferverpleegkundigen. Alle ziekenhuizen die geantwoord hebben, geven aan dat deze verplichting tot problemen leidt. Zie de webpagina van de transferverpleegkundigen voor de resultaten.

Er wordt momenteel overleg gevoerd tussen NvZ en CIZ over dit onderwerp. Het probleem is ook aangekaart op VWS. Resultaten zijn nog niet bekend. Op het congres Financiële Toegang tot de Langdurige Zorg op 30 september komen deze verplichting en andere wijzigingen uitgebreid aan de orde.Wil je meer weten over dit congres? Klik dan hier.

Achttien Nederlandse ziekenhuizen hebben een Acute Opname Afdeling (AOA). Daar is de verblijfsduur maximaal 48 uur. In die ziekenhuizen verblijven vrijwel alle acute patiënten op die AOA. Daarna gaat doorgaans ongeveer een derde over naar een andere ziekenhuisafdeling. Twee derde gaat naar huis. Van die twee derde heeft een behoorlijk aantal behoefte aan post-ontslag zorg, hetzij thuis hetzij in een verpleeghuis of verzorgingshuis. De uitstroom van deze groep patiënten stagneert.

Congres Transferverpleegkundigen

Stel een patiënt kan op zaterdagmiddag na 36 uur AOA-opname naar huis. Er moeten verpleegkundige handelingen thuis plaatsvinden. Dan zou je op zaterdagmorgen een indicatie van het Centrum Indicatiestelling Zorg moeten kunnen krijgen. Verder zou de thuiszorg organisatie in staat moeten zijn om op zondag de eerste handelingen uit te voeren. In de praktijk van die achttien AOA ziekenhuizen lukt dat vaak niet. Dan blijft de patiënt liggen tot maandagmiddag. Dat komt ten eerste, omdat het transferbureau meestal niet buiten kantooruren werkt. Ten tweede zijn thuiszorgorganisaties vaak niet in staat snel thuiszorg te organiseren. Dit nieuws werd bekend tijdens een congres van het netwerk van transferverpleegkundigen in ziekenhuizen op zaterdag 17 november. Ik had de eer dit congres te mogen openen met een plenaire inleiding. Klik hier voor de PowerPoint van mijn lezing.

Congres indicatiestelling AWBZ en Wmo

Op het congres over indicatiestelling voor de AWBZ en de Wmo komen de transferpunten van ziekenhuizen opnieuw aan de orde. Met name zoeken wij antwoord op de vraag: heeft het openstellen van transferbureaus buiten kantooruren meerwaarde? Ik zoekt contact met Twitteraars om dit onderwerp alvast te bespreken. Twitter erover naar @GuusSchrijvers. Noteer alvast 5 april 2013 in je agenda. Dan kan je alle nieuwe ontwikkelingen volgen over beleid, innovatie en onderzoek over indicatiestelling voor AWBZ en Wmo. Het congresprogramma staat binnenkort op de website van de Julius Academy.

Medisch specialisten bieden onder meer planbare zorg. Daarbij maken patiënten afspraken. Deze zorg bestaat uit diagnostische interventies zoals beeldvormende diagnostiek en laboratoriumbepalingen. Ook chemokuren, bestralingen en oncologische operaties vallen onder planbare zorg. Verder zijn vele chirurgische ingrepen planbaar. Denk aan heup- en knievervangingen en cataract operaties. Chirurgen spreken van electieve en niet van planbare ingrepen. Naast planbare zorg bieden specialisten acute zorg. Die moeten zij bieden binnen vier uur. Soms moeten zij à la minute ingrijpen, zoals bij een acute hartstilstand. Ik schat in dat zestig procent van Nederlandse ziekenhuisopnamen planbaar is. De rest betreft acute opnamen. Precieze cijfers zijn niet beschikbaar. Ik baseer de percentages op ervaringen van professionals en managers aan wie ik les geef in diverse Masterclasses.

Planbare zorg

Ziekenhuizen bieden planbare zorg tijdens kantooruren. Maar meestal is de bedrijfstijd daarvoor slechts van acht uur ’s morgens tot vier uur ’s middags. Dat betekent dat per week operatiekamers, röntgenkamers en laboratoria slechts vijf maal acht uur in gebruik zijn. Dat is veertig uur per week. Stel dat de bedrijfstijd van ziekenhuizen voor planbare zorg langer wordt. Ze gaan open tot negen uur ’s avonds. En op zaterdagen gaan ze open van acht tot vier uur. Dan vindt een bedrijfstijdverlenging plaats van de vijf maal vijf uur plus acht uur. Dat is 33 uur. In totaal hebben ziekenhuizen dan een bedrijfstijd van 73 uur (40 plus 33 uur) voor planbare zorg.

Concentratie ziekenhuisfuncties

Het recente regeerakkoord pleit voor concentratie van ziekenhuisfuncties. Volgens dat akkoord bieden niet alle ziekenhuizen acute zorg. En niet alle ziekenhuizen bieden alle vormen van planbare zorg. Het is verstandig om in deze concentratie de verlenging van de bedrijfstijd voor planbare zorg meteen mee te nemen. Dan kunnen ziekenhuizen in de toekomst met minder operatiekamers, laboratoria en röntgenkamer toe. Dan realiseren zij tegelijk drie doelstellingen van Triple Aim, zoals ik die in mijn afscheidscollege formuleerde, te weten: betere gezondheid, beter kwaliteit van zorg en lagere kosten per patiënt. De gezondheid wordt beter door deze concentratie plus bedrijfstijdverlenging omdat specialisten grotere series van dezelfde patiënten behandelen. De kwaliteit van zorg gaat onder meer omhoog, omdat patiënten meer keuzes krijgen voor het uur van de week waarop zij een behandeling ondergaan. De kosten van de planbare zorg gaan omlaag, omdat de afschrijvingen op gebouwen en apparatuur plaats vindt over meer uren openingstijd.

Bedrijfstijdverlenging

Dit voorstel leidt tot grote weerstanden bij verpleegkundigen en artsen die niet meer ’s avonds en op zaterdagen willen werken. Dat bleek op een discussie tijdens de Landelijke dag Transferverpleegkundigen op zaterdag 17 november. Daar kwam het onderwerp van bedrijfstijdverlenging voor planbare zorg aan de orde. Bij de 285 aanwezige professionals op het VUmc ontstond tumult rond het thema bedrijfstijdverlenging. Ondergetekende gaf er een college over transferpunten in ziekenhuizen op lange termijn. Klik hier voor de PowerPoints van mijn lezing. Toch is de bedrijfstijdverlenging een goede optie voor de toekomende moeilijke financiële jaren. Ik zie uit naar het eerst ziekenhuis dan experimenteert met bedrijfsverlenging en concentratie van functies. Suur je mij een mail als je daarmee bezig bent? Mijn mailadres is mail@guusschrijvers.nl