Guus Schrijvers

De Centra voor Jeugd en Gezin (CJG’s) zijn in alle gemeenten in Nederland sinds 2010 het zenuwcentrum van samenwerkende professionals voor kinderen en jongeren. Deze samenwerking kan nog beter nu preventie én zorg onder regie van de gemeenten gaat vallen. Daarom organiseren het Nederlands Jeugd Instituut, het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid en het Julius Centrum op donderdag 26 september een congres over recente ontwikkelingen in en rond de CJG’s.

Workshops

In plenaire inleidingen komen nationale ontwikkelingen in beeld en in workshop komen mensen aan het woord die regionaal innovatief bezig zijn. In een van de workshops pleit ik ervoor dat jeugdartsen gaan werken als huisartsen: wijkgericht, gezinsgericht (één jeugdarts en één jeugdverpleegkundige per gezin) en met spreekuren zoals huisartsen die hebben.

Inschrijven

In hoofdstuk 6 van mijn boek ‘Meer gezondheid en welzijn voor ons geld’ onderbouw ik deze gedachte en werkt die verder uit. Wil jij naar dit congres en meedromen over jeugdartsen die werken als huisartsen? Download dan de brochure en schrijf je in.

In de Nieuwe drie-eenheid van de zorg ofwel Triple Aim staan niet de kosten per product maar per verzekerde centraal. Zorgverzekeraars, zorgaanbieders en patiënten streven er niet naar om de kosten per ingreep, verpleegdag of geneesmiddel zo laag mogelijk te houden maar de totale zorgkosten per periode.

Kosten per jaar

Een voorbeeld: Remicade is een duur geneesmiddel op biologische basis (niet een pharmaceutical maar een biological) dat de ziekte van Crohn krachtig bestrijdt. Het voorkomt ziekenhuis- en op den duur verpleeghuisopnamen in hoge mate. De patiënt met de ziekte van Crohn moet om de paar weken een infuus krijgen met Remicade. Binnen het model van de Nieuwe Drie-eenheid van de zorg gaat de discussie over de vraag of de kosten per periode bij Remicade behandeling lager zijn dan bij de oude behandeling inclusief verpleeghuisopname. Het gaat dus niet om de kosten van het dure geneesmiddel Remicade, maar om de kosten per jaar per patiënt met de ziekte van Crohn. Dit verhaal staat in het voorlopige eerste hoofdstuk van Het Zorginnovatieboek: Meer gezondheid en welzijn voor ons geld dat ik zojuist gepubliceerd heb. Ik ben benieuwd wat jij van dit hoofdstuk vindt.

Berlijnse medische studenten trekken in het vierde jaar van hun studie een soort astronautenpak aan dat simuleert, wat een oudere met beperkingen ervaart. Ten eerste is het pak zwaar. De student is doodmoe als hij twee trappen naar boven heeft gelopen. Ten tweede is het pak stijf. Studenten kunnen moeilijk bukken, knielen en hun armen opheffen. Ten derde horen bij het pak stijve handschoenen die verfijnde motoriek belemmeren bij het strikken van veters en het opendraaien van potjes en dergelijke. Ten vierde zit bij het kostuum een bril die staar en andere oogafwijkingen kan simuleren. Tenslotte zitten bij het pak oordopjes die oorsuizingen nadoen.

Congres over geïntegreerde zorg
Zo worden studenten binnen één uur oude mannen en vrouwen. De ervaringen van de studenten zijn indringend. Zij vergeten nooit meer wat het is om oud te zijn. Al deze kennis pikte ik op tijdens het jaarlijkse congres over geïntegreerde zorg in Berlijn op 11 en 12 april. Wil je meer weten over oud worden in één uur? Surf dan naar ageman.de . Wil jij meer weten over de manier waarop het universitaire ziekenhuis Charité deze pakken gebruikt in haar opleiding, kijk dan op de website van The International Foundation for Integrated Care.

 

Zieken huizen die besparen op acute zorg en IC afdelingen mogen die besparingen voor een groot deel herbestemmen voor preventie, bijvoorbeeld aan valpreventie. Op deze manier zouden er geen professionals in die ziekenhuizen ontslagen hoeven te worden. Alleen de werkzaamheden worden anders. Meer geld voor valpreventie bij mensen met poreuze botten (osteoporose) en bij mensen die snel hun evenwicht verliezen, levert dan weer extra verlaging van het aantal opnames op.

Symptoomherkenning
Het geld zou ook uitgegeven kunnen worden aan cursussen om competenties bij patiënten en mantelzorgers te verhogen bij acute situaties. Door eerdere symptoomherkenning kunnen bijvoorbeeld mensen met COPD eerder hun medicatie aanpassen en daarmee benauwdheidsaanvallen voorkomen. Partners van patiënten met een hoge bloeddruk en/of hartfalen zouden ook een training in reanimeren kunnen krijgen, betaald uit die bespaarde en opnieuw bestede gelden. Al deze tips staan in het voorlopige eerste hoofdstuk van Het Zorginnovatieboek: Meer gezondheid en welzijn voor ons geld dat ik zojuist gepubliceerd heb. Ik ben benieuwd wat jij van dit hoofdstuk vindt.

Zorgaanbieder, financier en patiënt staan centraal in de nieuwe drie-eenheid van de zorg ofwel Triple Aim. Gezamenlijk streven zij naar verbetering van de drie velden van de driehoek: Gezondheid, Kwaliteit van zorg en Kosten per verzekerde. De posities van de drie partijen zijn hier verschillend, evenals bij marktwerking. Maar er is wel eenheid van beleid. Daarmee onderscheidt deze driehoek zich van de driehoek van de marktwerking, waarin de drie partijen zorgaanbieders, patiënten en financiers zich nadrukkelijk profileren op hun eigen posities.

Preventieve interventies

Ook zorgverzekeraars streven bij triple Aim preventie na. Ik weet dat zij nu nog geen financiële middelen op basis van de Zorgverzekeringswet kunnen toewijzen aan preventieve interventies, zoals leefstijlbevordering. Dat moet veranderen. Ook ziekenhuizen streven bij de Triple Aim-aanpak preventie na. Dat is mogelijk met twee soorten activiteiten. Ten eerste door ‘motivational interviewing’ als een verpleegkundige of specialist vaststelt dat een ziekenhuisopname mede is veroorzaakt door een ongezonde leefstijl. Ten tweede hebben ziekenhuizen een taak om patiënten na een ernstige ingreep te helpen hun leven weer in balans te brengen en om verslechtering en recidive te voorkomen. Ik denk hierbij aan hartrevalidatie, oncologische revalidatie, algemene revalidatie na chirurgische ingrepen. Dit citaat staat in het eerste hoofdstuk van Het Zorginnovatieboek: Meer gezondheid en welzijn voor ons geld dat ik zojuist gepubliceerd heb. Ik ben benieuwd wat jij van dit hoofdstuk vindt.

Betaling per verrichting en per DBC is niet meer van deze tijd. Want die leidt tot hogere productie en daardoor tot hogere kosten. Daarop zit geen enkele regering in Europa, Azië en Noord Amerika te wachten. Wat in de plaats moet komen, daarover zijn geleerden en beleidsmakers het niet eens. Alternatieven voor de betaling per verrichting komen in de vakbladen naar voren onder termen als populatiegebonden bekostiging, outcome financiering, triple aim, pay for performance, bestuursakkoorden over maximale economische groei, regionale budgettering, global budgeting en bundled payment.

Alternatieven

Sprekers en deelnemers aan het dertiende congres van de International Foundation of Integrated Care (IFIC) op 11 en 12 april gaan deze alternatieven vergelijken. Wellicht komen ze tot consensus over de meest wenselijke vervanging van de betaling per verrichting. Plenaire inleiders uit Engeland, USA, Duitsland en Nederland spreken erover. RIVM expert Jeroen Struijs en ik vertegenwoordigen Nederland. Vele congresdeelnemers stuurden abstracts in voor inleidingen in parallelsessies. Wil jij in één dag op de hoogte raken van recente ontwikkelingen over bekostiging van zorg in tijden van schaarste? Lees dan hier de brochure en meld je aan.

Dit gebeurt in de USA. Een ziekenhuis krijgt voor 2014 een budget voor 90% van haar uitgaven op basis van populatiegebonden indicatoren die ook voor de zorgverzekeraar gelden. Het krijgt de resterende 10% als de wachtlijst om laag gaan, de outcome indicatoren op niveau blijven en de patiënten ervaringen positief blijven. Het eerste stuk is populatiegebonden bekostiging en het tweede outcome financiering.

Triple Aim

Met dit model gingen de kosten van ziekenhuizen in de Amerikaanse staat Massachusetts van 5% groei naar 2%. Want de instellingen konden makkelijk schuiven van dure naar goedkope zorg. Ook verdween het tarief als motor van extra-productie. Deze resultaten staan beschreven in het boek ‘Pursuing Triple Aim’ van de hand van Maureen Bisognano en Charles Kenney. Het staat in hoofdstuk 4. Dat heeft als titel: ‘The alternative Quality Contract: a payment method supporting the triple aim.’

Congres Ketenzorg

Eerste auteur Bisognano is de baas van het Institute Healthcare Improvement, is adviseur van Obama en spreker op een congres over ketenzorg op 11 en 12 april 2013 in Berlijn. De International Foundation of Integrated Care (IFIC) organiseert dit congres. De Julius Academy ondersteunt de logistiek van dit congres. Naast Bisognano zijn er tal van vooraanstaande sprekers over ketenzorg uit Duitsland, Nederland, Frankrijk, Spanje en Engeland. De organisatie heeft mij gevraagd voorzitter te worden van de congrescommissie. Wil jij in twee dagen op de hoogte raken van alle zorginnovatie in Europa? Bekijk dan de uitgebreide brochure en kom ook naar Berlijn.

Stel, een instelling voor geestelijke gezondheidszorg (GGz) ontvangt in 2014 negentig procent van haar budget in 2012. Zij ontvangt 94%, indien haar kwaliteit in 2014 tenminste gelijk blijft aan die in 2012. Ze krijgt 98%, indien cliënten tenminste even positieve ervaringen hebben als in laatstgenoemde jaar. En de instelling verwerft 102% als zij ook een beleidsplan schrijft en uitvoert gericht op ambulantisering van haar zorgverlening. Als dat allemaal gebeurt, gaan leiding en professionals van deze instelling als een haas aan de slag om meer zorg buiten de kliniek te bieden met behoud van kwaliteit en positieve ervaringen van cliënten.

Ambulantisering van de GGz

Dit voorstel deed ik op donderdag 7 februari op het congres over ambulantisering van de GGz. Het Trimbos Instituut, GGz Nederland en ZonMw waren de organisatoren. Het vond plaats in de Beurs van Berlage. Er namen 700 leidinggevenden en professionals aan deel. Mijn voorstel is in vakjargon te omschrijven als een mix van populatiegebonden bekostiging en outcome financiering. Het is ook toepasbaar voor andere sectoren zoals ziekenhuiszorg, ouderenzorg en eerstelijn.

Behoud van kwaliteit

Ik baseer mijn voorstel op gunstige ervaringen ermee in een vergelijkbare opzet in de Amerikaanse staat Massachusetts. Die wist haar jaarlijkse groei van de zorgkosten daarmee terug te brengen met drie procent. En dat met behoud van kwaliteit. Ik zoek nu een zorgverzekeraar en een instelling voor geestelijke gezondheidszorg om mijn voorstel uit te werken en als experiment in te voeren. Interesse? Neem dan contact met mij op. De PowerPoint dia’s die ik gebruikte tijdens mijn lezing tref je hier aan.

De Universiteit van Barcelona (UvB) heeft een grote subsidie ontvangen van de Europese Commissie. Die is bestemd voor onderzoek naar goede voorbeelden van geïntegreerde zorg aan chronisch zieken. In zes landen evalueert de UvB deze voorbeelden op effectiviteit en doelmatigheid ten opzichte van gebruikelijke zorg. Nederland is een van die zes landen.

Succesfactoren

Zelf word ik voorzitter van een commissie die al die goede voorbeelden gaat visiteren. Want alleen evalueren op basis van statistiek en onderzoek is niet voldoende. De Spaanse onderzoekers willen daarom ook weten waarom voorbeelden goed scoren. Ligt dan aan het charismatische leiderschap van de initiatiefnemer? Zijn er vele extra miljoenen van een gemeente of bedrijf ingepompt? Is de eerstelijn in het betreffende land zo slecht, dat een initiatief al gauw goed scoort ten opzichte van gebruikelijke zorg? Het onderzoek heet Integrate. Een korte beschrijving ervan vind je hier.

Congres Ketenzorg

Integrate komt uitgebreid aan de orde tijdens het congres over ketenzorg dat de International Foundation of Integrated Care (IFIC) organiseert op donderdag 11 en vrijdag 12 april 2013 in Berlijn. De organisatie heeft mij gevraagd voorzitter te worden van de congrescommissie. Wil jij graag een lezing geven op dit congres? Of wil jij het congres bijwonen en in twee dagen op de hoogte raken van alle zorginnovatie in Europa? Bekijk dan de uitgebreide brochure en kom ook naar Berlijn. De Europese commissie is op hoog ambtelijk niveau aanwezig op het Berlijnse congres. En we zijn ook bezig het politieke niveau naar Berlijn te krijgen.

In het kader van mijn afscheid als hoogleraar Public Health bij het UMC heb ik een interview gegeven aan Zorgvisie Magazine. Citaat: ‘Zowel door mijn opvoeding als mijn studie economie denk ik in termen van meerwaarde. Zorginkopers moeten geen voorwaarden stellen, maar zich afvragen wat de meerwaarde is. Als de kuur van dokters erger is dan de kwaal, is er geen meerwaarde.’ Lees het volledige artikel.