Guus Schrijvers

CZ Zorgverzekeringen heeft de Guus Schrijvers Prijs ingesteld voor het beste Zorgpad. In aanmerking komen ziekenhuis zorgpaden en transmurale zorgpaden. De prijs is voor het eerst uitgereikt tijdens het Zorgpaden Congres 2013 met als trotse winnaar het Amphiaziekenhuis (Zorgpad Longkanker).

Op 7 februari 2014 wordt de Guus Schrijvers Prijs opnieuw uitgereikt tijdens het Zorgpaden Congres. De prijs bestaat uit eeuwige roem, de kans op het geven van een workshop op het congres en een bedrag van 2.000 euro. De jury beoordeelt het zorgpad aan de hand van elf criteria. Drie genomineerden krijgen op het congres een workshop. De winnaar ontvangt de prijs op de congresdag. U kunt uw zorgpad indienen bij Liane van Schaik,  L.vanSchaik@umcutrecht.nl ambtelijk secretaris van de jury. Download hier het aanmeldingsformulier.

Het Zorgpadenboek dat Nicolette Huiskes en ik samen geschreven hebben, is nu ook als e-book te verkrijgen. Zorgpaden zijn door ziekenhuizen ontwikkelde behandeltrajecten die leiden tot snellere diagnosen, minder ligdagen, minder kosten en een grotere patiënttevredenheid. Het boek wordt gebruikt om patiëntenzorg te moderniseren. Door het e-book kan deze kennis nu nog breder verspreid worden.

Goede voorbeelden

In Het Zorgpadenboek geven zestien ziekenhuizen een kijkje in de keuken en beschrijven hoe zij diagnostiek, behandeling en voorlichting voor de patiënten geregeld hebben. Zij doen dit voor heel verschillende aandoeningen, waaronder een gebroken heup, darmkanker, borstkanker, spataderen, staar, COPD, artrose, zwangerschap en TIA’s.

Het Zorgpadenboek. Voorbeelden van goede ziekenhuiszorg
Nicolette Huiskes en Guus Schrijvers
ISBN 9789072219824, € 17,99
Verkrijgbaar via: BOL.com, Apple en Kobo.

Het Amphia Ziekenhuis heeft de Guus Schrijvers-prijs gewonnen voor het best georganiseerde zorgproces. Het ging daarbij om de inzending van het zorgpad Longkanker. Het Amphia Ziekenhuis kreeg de prijs uitgereikt tijdens het congres ‘Implementatie van Zorgpaden’ dat dit jaar voor de achtste keer werd georganiseerd in Utrecht. Amphia kwam als beste uit de bus uit een totaal van negentien inzendingen. De prijs, een certificaat en een geldbedrag van 2.500 euro, werd uitgereikt door juryvoorzitter, professor dr. Guus Schrijvers. Verder bestond de jury uit medisch adviseur CZ Zorgverzekeraars Nicolette Huiskes, prof. dr. Jan Swinkels en onderzoeker dr. Wynand Ros.

Teamprestatie

Christiaan Hol, projectmanager Amphia zorgpaden is ontzettend trots op de erkenning. ‘Dit is het resultaat van een stevige teamprestatie waarin onder meer medisch specialisten, management, verpleegkundigen en medisch ondersteunende diensten intensief samenwerkten om de zorg naar een nog hoger niveau te krijgen.’ In een zorgpad wordt de zorg voor de patiënt zo goed mogelijk op elkaar afgestemd, van verwijzing door de huisarts tot en met ontslag en eventuele nazorg.

Voordelen

Zo’n zorgpad gaat dwars door de organisatie heen en raakt allerlei medische specialismen. In het geval van het zorgpad Longkanker gaat het dan bijvoorbeeld om Longgeneeskunde, longchirurgie, laboratoria en het bestralingsinstituut Verbeeten dat ook op het terrein van Amphia, locatie Molengracht, gevestigd is. Joachim Aerts, longarts/oncoloog binnen Amphia: ‘Het werken volgens zorgpaden heeft veel voordelen voor zowel de organisatie, maar bovenal voor de patiënt. Het leidt namelijk tot een optimale afstemming en organisatie van de zorgverlening, maar zorgt ook voor betere behandelresultaten, meer tevredenheid bij patiënten en een hogere (patiënt)veiligheid. Daarnaast zet het in huis aan tot een efficiënt gebruik van faciliteiten en middelen, wat in deze tijd van bezuinigen noodzakelijk is.’

Beoordelingscriteria

De Guus Schrijvers-prijs gaat naar het zorgpad dat de meeste punten scoort op verschillende kwaliteitseisen zoals zijn patiënten betrokken bij de voorbereiding van een zorgpad? Zijn alle geledingen van de organisatie betrokken bij de voorbereiding? Wordt er tijdswinst geboekt met het zorgpad en wordt de patiënt beter geïnformeerd dan voorheen? Namens de jury benoemde Professor Schrijvers de aspecten die het zorgpad Longkanker tot winnaar maakte, waaronder:

• Verbeterde patiëntenvoorlichting en het persoonlijk begeleiden van de patiënt door een verpleegkundige.
• Het verbeteren en verkorten van het diagnosetraject waardoor de patiënt sneller uitsluitsel krijgt of hij wel/geen longkanker heeft en waardoor sneller gestart kan worden met de behandeling.
• Amphia heeft het NIAZ-kwaliteitskeurmerk voor kankerzorg verkregen onder andere door de vernieuwingen in het zorgpad Longkanker én omdat er binnen het Amphia een standaardmethodiek is om zorgpaden op te zetten en continue te verbeteren.
• De aanpak zoals is gebruikt bij het zorgpad Longkanker is goed toepasbaar op andere zorgpaden. Amphia werkt dan ook aan een verdere uitrol binnen de organisatie.

 

Wilt u de inzending downloaden van het het zorgpad longcarcinoom van het Ampfia Ziekenhuis? klik dan hier.

Achttien Nederlandse ziekenhuizen hebben een Acute Opname Afdeling (AOA). Daar is de verblijfsduur maximaal 48 uur. In die ziekenhuizen verblijven vrijwel alle acute patiënten op die AOA. Daarna gaat doorgaans ongeveer een derde over naar een andere ziekenhuisafdeling. Twee derde gaat naar huis. Van die twee derde heeft een behoorlijk aantal behoefte aan post-ontslag zorg, hetzij thuis hetzij in een verpleeghuis of verzorgingshuis. De uitstroom van deze groep patiënten stagneert.

Congres Transferverpleegkundigen

Stel een patiënt kan op zaterdagmiddag na 36 uur AOA-opname naar huis. Er moeten verpleegkundige handelingen thuis plaatsvinden. Dan zou je op zaterdagmorgen een indicatie van het Centrum Indicatiestelling Zorg moeten kunnen krijgen. Verder zou de thuiszorg organisatie in staat moeten zijn om op zondag de eerste handelingen uit te voeren. In de praktijk van die achttien AOA ziekenhuizen lukt dat vaak niet. Dan blijft de patiënt liggen tot maandagmiddag. Dat komt ten eerste, omdat het transferbureau meestal niet buiten kantooruren werkt. Ten tweede zijn thuiszorgorganisaties vaak niet in staat snel thuiszorg te organiseren. Dit nieuws werd bekend tijdens een congres van het netwerk van transferverpleegkundigen in ziekenhuizen op zaterdag 17 november. Ik had de eer dit congres te mogen openen met een plenaire inleiding. Klik hier voor de PowerPoint van mijn lezing.

Congres indicatiestelling AWBZ en Wmo

Op het congres over indicatiestelling voor de AWBZ en de Wmo komen de transferpunten van ziekenhuizen opnieuw aan de orde. Met name zoeken wij antwoord op de vraag: heeft het openstellen van transferbureaus buiten kantooruren meerwaarde? Ik zoekt contact met Twitteraars om dit onderwerp alvast te bespreken. Twitter erover naar @GuusSchrijvers. Noteer alvast 5 april 2013 in je agenda. Dan kan je alle nieuwe ontwikkelingen volgen over beleid, innovatie en onderzoek over indicatiestelling voor AWBZ en Wmo. Het congresprogramma staat binnenkort op de website van de Julius Academy.

Op 6 november 2012 heb ik een gastcollege gehouden op Centrum Maliebaan voor verslavingspsychiatrie in Utrecht. Ik heb hier gezegd dat bij zorgpaden sprake is van een protocol ,waarvan met argumentatie af te wijken is. Soms lijkt het erop dat artsen bij voorkeur van zo’n zorgpad afwijken en HBO opgeleiden het zorgpad zien als een streng protocol dat nooit over- of onderschreden mag worden. Maar persoonsgericht beleid vraagt nou juist zorg op maat: soms verblijft een verslaafde cliënt vier weken in een intramuraal instituut terwijl het zorgpad een streefwaarde heeft van zes weken. En soms kan ook een verblijfsduur van acht weken nodig zijn. Ik heb ook geadviseerd de invoering van zorgpaden goed te evalueren. Zowel vooraf door het uitvoeren van een nulmeting als achter door cliënten erover te bevragen. De PowerPoint dia’s die ik gebruikte, tref je hier aan.

Zorgpadencongres

Op 18 januari vindt het Nationale Congres over Zorgpaden plaats. De voorbeelden die dan aan bod komen zijn afkomstig uit algemene ziekenhuizen. De voordrachten over algemene principes zijn ook interessant voor professionals werkzaam in de verslavingszorg. Lees meer over het Zorgpadencongres.

Lage rugklachten, overspannen zijn, migraine, depressie en griep zijn ziektebeelden die relatief vaak voorkomen bij de Amerikaanse en ook de Nederlandse beroepsbevolking. Amerikaanse bedrijven kopen voor hun medewerkers en familie zorg in. Zij vervullen de rol die zorgverzekeraars in Nederland hebben.

Het Virginia Mason Medical Center (VMMC) is een aanbieder van eerstelijns- en ziekenhuiszorg in Seattle. Als klanten heeft zij de verzekerden van onder meer Starbucks en Alaska Airlines. Zij ontwikkelde een zorgaanbod voor patiënten met lage rugklachten. Die kunnen zich elk uur van de dag telefonisch of per email wenden tot een VMMC-verpleegkundige. Die doet onmiddellijke triage. Indien nodig vindt er binnen 24 uur een gesprek met een fysiotherapeut en een huisarts plaats. Daarna volgt zorgverlening conform een evidence based zorgpad. Er zijn geen tussentijdse wachttijden. Deze gang van zaken leidt tot:
1. Betere gezondheid van patiënten, want hun rugklachten duren korter.
2. lagere zorgkosten: wat niet werkt, wordt niet betaald.
3. grotere productiviteit van de bedrijven, want het ziekteverzuim neemt af.

Triple Aim

Dankzij dit zorgpad bij rugklachten verwierf VMMC het grote bedrijf Intel als klant. Ook daar was de zorgpaden aanpak een groot succes. Inmiddels heeft VMMC ook voor de andere genoemde aandoeningen transmurale zorgpaden ontwikkeld. De leiding van Intel en andere bedrijven bleken de zorgpaden aanpak met Lean Six Sigma en Core Process Redesign goed te begrijpen. Want die manier van denken hanteren zij ook voor hun eigen productieprocessen. Al deze informatie pikte ik op uit hoofdstuk 2 van het boek ‘Pursuing the Triple Aim’, waarvan Maureen Bisognano en Charles Kenney de auteurs zijn en Jossey Bass de uitgever is. In dit boek verzamelden de auteurs zeven goede voorbeelden van zorgpaden met drie doelstelling tegelijk (Triple Aim), te weten:

• gezondheid bevorderen
• kwaliteit van zorg verhogen
• kosten verlagen

 

Zorgpadencongres

Ik zit al weken te denken hoe dit initiatief van bedrijven, eerstelijn en ziekenhuizen vorm kan krijgen in Nederland. Op het Julius Zorgpadencongres op 8 februari 2013, waarop ik een lezing geef, verwacht ik een voorstel te doen. Als je suggesties hebt voor een experiment in Nederland, hoor ik dat graag via: mail@guusschrijvers.nl. Wil je meer informatie over het Zorgpadencongres? klik dan hier.

Per 1 oktober heb ik na 25 jaar hoogleraarschap afscheid genomen van het UMC Utrecht. Ter gelegenheid daarvan vond op 27 september een afscheidssymposium plaats.

Het symposium werd gehouden in de Blauwe Collegezaal van het UMC Utrecht en was tevens online te volgen via een internet uitzending. Het inhoudelijke programma ging over een thema, waarover ik na mijn pensionering een boek ga schrijven: ‘Meer zorg met evenveel professionals?’

Tijdens mijn voordracht heb ik de gezondheidszorg beschreven indien daarin alle beschikbare, arbeidsbesparende innovaties zouden worden geïmplementeerd. Het gaat hierbij om accijnsverhogingen, vroegtijdige onderkenning, zelfmanagement, versterking eerste-lijn, anderhalve-lijn, e-health, taakherschikking, ketenzorg, netwerkorganisatie, ziekenhuisconcentratie, populatiegebonden bekostiging en shared saving. Deze zaken passeerden in onderlinge samenhang de revue.

Bij vele van deze innovaties was ik zelf betrokken. Ik ben in mijn college niet ingegaan op de aspecten haalbaarheid, patiëntenbelang en de wetenschappelijk nog openstaande vragen. Daarop gingen achtereenvolgens in: Wim Schellekens, oud- hoofdinspecteur van de Inspectie voor de Gezondheidszorg, Rick Grobbee, hoogleraar Klinische epidemiologie en universiteitshoogleraar Global Health en Jopie Verhoeven, voorzitter van de Nederlandse Patiënten en Consumenten Federatie (NPCF).

Na deze sprekers vond een plenair debat plaats met de zaal en met de online-deelnemers die al twitterend konden reageren. Julius Centrum-voorzitter Arno Hoes trad op als voorzitter van het afscheidssymposium en leider van het plenaire debat. Daarna was er nog een ceremonieel deel, waarin diverse betrokkenen een korte toespraak hielden.

Download voor meer informatie de uitgeschreven tekst van mijn afscheidscollege of bekijk de PowerpointPresentatie of de video. Aan het eind van mijn afscheidssymposium kreeg ik ook nog een Liber Amicorum (vriendenboek) uitgereikt, samengesteld door Henk van Stel, Rob de Leeuw en Wynand Ros. Download hier het boek.

Op 3 oktober 2012 hield ik in Eindhoven een lezing over zorgpaden, sneldiagnostiek en oncologie. Aan de orde kwamen de variantie-analyse, het Klant Order Ontkoppelings Punt (KOOP), het patient delay in de oncologische zorg, de sneldiagnostiek, de oncologische case managers en de voors en tegens van een divisie oncologie in een algemeen ziekenhuis. Download de PowerPointpresentatie.

Komt een vrouw bij de dokter. Heeft ze kanker? Binnen twee dagen weet ze het. Tenminste als haar ziekenhuis ICT en zorgverleners optimaal inzet.

Het medicala PHII congres op 3 oktober in Eindhoven ging over sneldiagnostiek en de inzet daarbij van ICT. Tal van praktijkvoorbeelden passeerden de revue. Uit het gehele land kwamen professionals vertellen hoe snel hun diagnostiek is en welke zorgpaden zij daarbij gebruiken. Ondergetekende was dagvoorzitter.

Download hier de PowerPointpresentatie.

In de praktijk blijkt dat patiënten niet altijd de juiste zorg ontvangen op het voor hen optimale tijdstip. Er bestaan nog steeds grote verschillen tussen ziekenhuizen. En lang niet altijd wordt er gewerkt volgens de geldende richtlijnen en standaarden van goede patiëntenzorg. Zorgpaden hebben als doel om de zorg volgens de wetenschappelijke inzichten aan te bieden en die rondom de patiënt te organiseren. De patiënt en de verantwoorde zorg die hij nodig heeft, zijn het vertrekpunt.
In het boek zijn concrete voorbeelden van goede zorg in Nederlandse ziekenhuizen verzameld en beschreven. Van liesbreukoperatie en een gebroken heup tot de behandeling van darmkanker en een beroerte. 15 veel voorkomende aandoeningen en hun behandeldoelen worden stap voor stap beschreven. Hoe zien een goede verwijzing en behandeling eruit. Hoe vindt de communicatie met de patiënt plaats en wat leverde de verbeterde logistiek op in termen van gezondheidseffecten, kostenbesparingen, verkorting van wacht- en doorlooptijden en patiënttevredenheid. Er zijn nog te weinig zorgpaden in de zorg. Deze voorbeelden kunnen voor ziekenhuizen en zorgverleners een bron van inspiratie zijn. Geïnteresseerden kunnen nu een kijkje in andermans keuken nemen, en zien hoe goed de patiëntenzorg georganiseerd kan zijn.

Bestellen
Recensie Financieel Dagblad